POLİTİKA DİLİ, İSLAM VE FARABİ TESTİ

Yıl 2012, Sayı: 14, 159 - 172, 01.09.2012

Oliver Leaman Metin Bal

Öz

Farabi‟ye göre bütün peygamberler politikacıdır. Peygamberlik, kuramsal hakikatleri mümkün olduğu kadar geniĢ dinleyici için eriĢilebilir kılmak için hayalgücüne dayanan ve canlı bir dil kullanma meselesidir. Peygamberlerin ürünü dindir. Din, nasıl yaĢamaları gerektiği hakkında insanları - hem bu konuda kendileri karar verme yeteneğine sahip kimseleri hem de bunu yapamayan çoğunluğu - bilgilendirir. Burada dinle ilgili açıklamanın iki önemli noktası vardır. Biri, dinin hakikatle olan bağıdır. Bu, onun yalnızca ikna edici bir hayal ürünü parçası değil sahici bir din olmasının temelidir. Diğer nokta, onun bizim için ulaĢılabilir kıldığı kavramsal araçlarla dünyayı ve bizim onun içindeki faaliyetimizi anlamlandırma becerisidir. Bu, nasıl davranacağımıza, ötekilerle nasıl yaĢayacağımıza ve yaĢamımızı nasıl anlamlandıracağımıza karar vermek için dini kullanabilmek zorunda olduğumuz anlamına gelir. Kendi politik amaçlarını din ile özdeĢleĢtirmeye çalıĢanlar tarafından bugün dinin, özellikle Ġslam‟ın rolüne iliĢkin çok farklı bir görüĢün sık sık ortaya konulduğunu ve bunun çoğu zaman tutarsızlığa götürdüğünü öne süreceğim. Biz bunu çağdaĢ yaĢamın hemen hemen her alanında görebiliyoruz ve Ġslami sanat, Ġslami eğitim, Ġslami etik vb. ifadeler, sanki belirli bir anlamları varmıĢ gibi ortalıkta dolaĢmaktadırlar. Özellikle, Ġslami devlet, Ġslami mimari ve Ġslami ekonomi hakkındaki düĢüncelerin bir kısmını ele alacağım ve bu düĢüncelerin Farabi‟nin tutarlılık testinde baĢarılı olmadıklarını öne süreceğim. Sonuç Ģu olacaktır ki bin yılı aĢkın süre önce Farabi tarafından kurulmuĢ yaklaĢıma geri dönmeye ve bugün epeyce aĢina olduğumuz Ġslam hakkındaki basit açıklamaları reddetmeye ihtiyacımız vardır

Kaynakça

• BOZDOĞAN, S. & Akcan, E. Turkey: Modern Architectures in History, London: Reaktion Books, 2012.
• LEAMAN, O. An introduction to classical Islamic philosophy, Cambridge, 2002.
• ______. “Mecca” in Encyclopedia of Urban Cultures, ed. M. & C. Ember, Danbury: Grolier, 2002, pp. 152-7.
• ______. Islamic Aesthetics: an introduction, Oxford, 2008.
• AL-FĀRĀBĪ, Ābū Naşr. Fuşūl al-madanī. D. M. Dunlop, ed. and trans. Camridge: Cambridge University Press, 1961.
• ______. The Attainment of Happiness. In Muhsin Mahdi, trans. Alfarabi’s Philosophy of
• Plato and Aristotle. Ithaca, New York: Cornell University Press: 1962, pp. 13- 50.
• ______. The Political Regime. In Ralph Lerner and Muhsin Mahdi, eds. Medieval Political Philosophy: A Sourcebook. Toronto, Ontario: The Free Press of Glencoe, 1963, pp. 31-57.
• ______. Al-Siyāsah al-madaniyyah. Fauzi M. Najjar, ed. Beyrouth: Imprimerie Catholique, 1964.
• ______.Kitābu al-milla wanuşūş ‘ukhra. Muhsin Mahdi, ed. Beirut: Dār el- Machreq Publishers, 1968.
• ______. Kitābu al-hūrūf. Muhsin Mahdi, ed. Beirūt: Dār el-Mashreq Publishers, 1969.
• ______. Kitābu Tahsīl al-Sa ‘āda. Ja „far Ăl Yāsīn, ed. Beyrouth: dār el- Andalus, 1981.
• ______. Mabādi’ ārā’ āhl āl-mādīnah al-fādilah. Richard Walzer, trans. Oxford: Clarendon Press, 1985.
• ______. The Book of Letters. In Muhammad Ali Khalidi, ed. Medieval Islamic Philosophical Writings. Cambridge: Cambridge University Press, 2005, pp. 1- 26.