XX. BAŞLARINDA TÜRKMEN ÖĞRENCİLERİN YABANCI KIZLARLA EVLİLİĞİ HUSUSU ÜZERİNE TARTIŞMALAR: B. KERBABAYEV ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 423 - 435, 30.08.2020

Tahir Aşirov Çağdaş Albayrak

Öz

Sovyet Türkmenistanı’nda ilk yılları kültürel sorunların tartışıldığı bir dönem olarak tarihe geçmiştir. Bu dönemde dil, edebiyat, tarih, kültür ve sosyal sorunlar üzerine özgür bakış açısıyla eleştirel yazılar yayımlanmıştır. Bu hususla ilgili Sovyet Türkmenistanı’nda “Aygıtlı Adim” (Kararlı Adım), “Gızlar Dünyäsi” (Kızlar Dünyası) adlı meşhur eserleri kaleme alan Berdi Kerbabayev’in, dönemin ilmî tartışma yazılarında ayrı bir yeri bulunmaktadır. Yine Ağa Sarıyev, Türkmen öğrencilerin evlenme sorunu üzerine 8 Ekim 1926 tarihinde Türkmenistan gazetesinde “Okuçılarıŋ öylenmek meselesi” (Öğrencilerin evlenme konusu) ismiyle yazı kaleme almıştır. K. B. adı altında Kümüşali Böriyev, Sarıyev’in Türkmen öğrencilerin evlenme üzerine yazdığı makaleye “Yoldaş Sarıyev Ağa yaŋlışyar” (Yoldaş Sarıyev Ağa yanılıyor) adıyla bir reddiye yayımlamıştır. Berdi Kerbabayev, Sarıyev’in ve Böriyev’in yazdığı eleştirel yazılara “Öylenmek meselesine bizde gatnaşyarıs” (Evlenme konusuna biz de katılıyoruz) adıyla 25 Ekim 1926 tarihinde Türkmenistan gazetesinde yayımlanan yazısıyla dâhil olmuştur. Türkmen öğrencilerin yabancılarla evlenmesi hususunda, Sovyet Türkmenistanı’nın ilk yıllarında özgür bir tartışma ortamı oluşmuştur. Mezkûr dönemde bu husustaki yazıları, edebi kişiliği ve eserleriyle tanınan meşhur şair ve yazar Berdi Kerbabayev’in, Sovyet Türkmenistanı’nın ilk yıllarında Türkmen düşüncesini kendi dinamikleriyle çağdaş uygarlık seviyesine ulaştırma gayreti güden aydınlardan biri olduğu görülebilir.

Anahtar Kelimeler

TÜRKMEN ÖĞRENCİLERİN, B. KERBABAYEV, Evlilik

Kaynakça

• K. B. (1926). “Yoldaş Sarıyev Ağa yaŋlışyar (Oŋa gaytargı ornında)”. (B.K., 1926). Türkmenistan. Aşkabat.
• Kerbabayev, (1926). “Öylenmek meselesine bizde gatnaşyarıs (Çekişme yolı bilen)”. Türkmenistan. Aşkabat.
• Sarıyev, A. (1926). “Okuçılarıŋ öylenmek meselesi (Çekişme yolı bilen)”. Türkmenistan. Aşkabat.