Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Ampirik Bir Çalışma

Yıl 2017, Sayı: 629, 9 - 18, 01.07.2017

Savaş Durmuş

Öz

Beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi 17 yy.’da A. Smith, D. Ricardo ve R. Malthus gibi klasik iktisadın öncüleri tarafından araştırılmış, ekonomik büyüme, “emek-değer” kavramlarına dayandırılmıştır. Ekonomik büyüme sürecindeki eksikliklerinden dolayı klasik görüş zamanla terk edilmiş, bu teorinin yerini üretim artışının sebebini teknolojik gelişmeye bağlayan Solow-Swan tipi büyüme modellleri almıştır. Daha sonra Denison, Schultz ve Becker gibi iktisatçılar beşeri sermaye kuramını geliştirmişlerdir. Bu iktisatçılar beşeri sermayeye yapılan yatırımın en faydalı yatırım olduğunu, insana yapılan yatırımın azalan getirilere tabii olmadığını savunmuşlardır. İnsana yapılan yatırımın bir tüketim değil gelecek için bir yatırım harcaması olduğunu savunan bu görüşten hareketle çalışmada; eğitim harcamalarının ekonomik büyümeye etkisi incelenmiştir. Eğitim harcamalarının ekonomik büyümeye etkisinin incelenmesi amacı ile 5 ülkenin (Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, İran ve Güney Kıbrıs) verileri panel eş-bütünleşme analizi ile incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda bu iki değişken arasında; Türkiye ve İran için pozitif ve anlamlı, Güney Kıbrıs için ise negatif ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Azerbaycan ve Ermenistan için ise anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Harcamaları, Ekonomik Büyüme, Panel EşBütünleşme

The Impact of Educational Expenditures on Economic Growth: An Empirical Study

Öz

The influence of human capital on economic growth was explored by pioneers of classical economics such as A. Smith, D. Ricardo and R. Malthus in the 17th century, and economic growth was attributed to the concept of “labor-value”. Due to its deficiencies in the economic growth process, the classical view has been abandoned over time and replaced by Solow-Swan growth models that link the reason for the increase in production to the technological development. Later, economists like Denison, Schultz and Becker developed the theory of human capital. These economists have argued that investment in human capital is the most beneficial investment, and investment in human beings is not subject to decreasing returns. The impact of educational expenditures on economic growth has been examined in light of the idea stating that the spending for human beings is not a consumption but an investment for the future. The data of 5 countries (Turkey, Azerbaijan, Armenia, Iran and Southern Cyprus) was examined by using panel cointegration analysis in order to determine the effect of educational expenditures on economic growth. As a result of the analysis, while the relationship between these two variables has been found positive and significant for Turkey and Iran, it has been found negative and significant for South Cyprus. For Azerbaijan and Armenia, a meaningful relationship could not be established.

Anahtar Kelimeler

Education Spending, Economic Growth, Panel Co-integration

Kaynakça

• ASTERİOU, Dimitrious, and G. Myron AGİOMİRGİANAKİS; (2001), “Human Capital And Economic Growth: Time Series Evidence From Greece.” Journal of Policy Modeling, 23 (5), pp.481-489.
• AY, Ahmet, ve Pınar YARDIMCI; (2008), “Türkiye’de Beşeri Sermaye Birikimine Dayalı Ak Tipi İçsel Ekonomik Büyümenin Var Modeli ile Analizi (1950–2000)”, Maliye Dergisi, 155, ss.39–54.
• BARRO, Robert J.; (1991),’’Economic Growth İn A Cross Section Of Countries’’, The Quarterly, Journal Of Economics 106 (2), pp.407-443.
• BLANKENAU, William F., Nicole B. SİMPSON, and Marc TOMLJANOVİCH;(2007), “Public Education Expenditures, Taxation, And Growth: Linking Data To Theory”, The American Economic Review, 97 (2), pp.393-397.
• BLOOM, David E., David CANNİNG, and Jaypee SEVİLLA; (2001), ‘’The Effect Of Health On Economic Growth: Theory And Evidence’’, National Bureau of Economic Research, No: w8587
• BOZKURT, Hilal; (2010), “Eğitim, Sağlık ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkiler: Türkiye İçin Bir Analiz”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi 5 (1),ss.7-27.
• BREUSCH, Trevor Stanley, and Adrian Rodney PAGAN; (1980), “The Lagrange Multiplier Test And İts Applications To Model Specification İn Econometrics.” , The Review of Economic Studies 47 (1), pp.239-253.
• Çetin, Murat ve Eyüp ECEVİT ;(2010), ‘’The Effect Of Health Expenditures On Economic Growth: A Panel Regression Analysis On OECD Countries’’, Doğuş University Journal, 1(2), pp.166-182.
• ÇINAR, Serkan ; (2010), «OECD Ülkelerinde Kişi Başı GSYİH Durağan Mı? Panel Veri Analizi.” İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29 (2), ss.591-601.
• ERATAŞ, Filiz ve Doğan UYSAL ; (2014) “Çevresel Kuznets Eğrisi Yaklaşımının “Brıct” Ülkeleri Kapsamında Değerlendirilmesi.”, İktisat Fakültesi Mecmuası, 64(1),ss.1-25
• ERDOĞAN, Seyfettin ve Durmuş Çağrı YILDIRIM ; (2009) “Türkiye’de Eğitim–İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme.”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(2),ss.11-22.
• ERİÇOK, Recep Emre ve Veli YILANCI ; (2013) ,”Eğitim Harcamaları Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı.”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1),ss.87- 101.
• GRİLİCHES, Zvi ; (1996), “ Education, Human Capital, And Growth: A Personal Perspective’’, National Bureau of Economic Research” , 15(l), pp.330-344.
• HADRİ, Kaddour, and Eiji KUROZUMİ ; (2012) “A Simple Panel Stationarity Test İn The Presence Of Serial Correlation And A Common Factor.”, Economics Letters, (115(1), pp.31-34.
• KAR, Muhsin ve Hüseyin AĞIR ; (2003), “Türkiye’de Beşeri Sermaye Ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Testi.” ,II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı , 181-190.
• KARATAŞ, Muhammed ve Eda ÇANKAYA ; (2011), “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Analizi.”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), ss.105-214.
• KIZILKAYA, Oktay ve Emrah KOÇAK ; (2014), “Kamu Eğitim Harcamaları Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Seçilmiş OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Veri Analizi.», Ekonomi Bilimleri Dergisi, 6(1), ss.18-32.
• KOÇ, Aylin; (2013), “Beşeri Sermaye Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Analizi İle AB Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme.”, Maliye Dergisi, (165) , ss.241-285.
• LANDAU, Daniel ; (1983),”Government Expenditure And Economic Growth: A Cross-Country Study.” Southern Economic Journal, pp.783-792.
• LUCAS, Robert E ; (1988), “On The Mechanics Of Economic Development.” Journal Of Monetary Economics, 22(1) , pp.3- 42.
• MAYER, David ; (2001), “The Long-Term İmpact Of Health On Economic Growth İn Latin America.” World Development , 29(6) , pp.1025-1033.
• MCCOSKEY, Suzanne, and Chihwa KAO ; (1999), “Testing the stability of a production function with urbanization as a shift factor.”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61(1), pp.671-690.
• MEKDAD, Yousra, Aziz DAHMANİ, and Monir LOUAJ ; (2014), “Public Spending On Education And Economic Growth İn Algeria: Causality Test.”, International Journal of Business and Management ,2(3) , pp.55-70.
• MERCAN, Mehmet ve Sevgi SEZER ; (2014), “The Effect Of Education Expenditure On Economic Growth: The Case Of Turkey.” ,Procedia-Social and Behavioral Sciences, 109,pp.925- 930.
• NUNES, Ana Bela ; (2003), “Government Expenditure On Education, Economic Growth And Long Waves: The Case Of Portugal.”, Paedagogica historica, 39(5),pp.559-581.
• ÖZSOY, Ceyda ; (2009), «Türkiye’de eğitim ve iktisadi büyüme arasındaki ilişkinin var modeli ile analizi.», The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management, 4, ss.71-83.
• PAMUK, Mürüvvet ve Hakan BEKTAŞ ; (2014), “Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı.” Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2),ss.77-89.
• PESARAN, M. Hashem ; (2004) ,General Diagnostic Tests For Cross Section Dependence İn Panels, mimeo Department of Economics, University of Cambridge
• PESARAN, M. Hashem ; (2006) “Estimation and inference in large heterogeneous panels with a multifactor error structure.” Econometrica, 74(4), 967-1012.
• PESARAN, M. Hashem, Aman ULLAH, and Takashi YAMAGATA; (2008) ,”A bias-adjusted LM Test Of Error Cross-Section İndependence.”, The Econometrics Journal, 11(1), pp.105-127.
• PESARAN, M. Hashem, and Takashi YAMAGATA; (2008) ,”Testing Slope Homogeneity İn Large Panels.”, Journal of Econometrics, 142(1), pp.50-93.
• PETRAKİS, Panagiotis E., and Dimitrios STAMATAKİS; (2002), “Growth and educational levels: a comparative analysis.”, Economics of Education Review, 21(5), pp.513-521.
• RİASAT, Saima, Rao MUHAMMAD Atif, and Khalid ZAMAN ; (2011), “Measuring The İmpact Of Educational Expenditures On Economic Growth: Evidence From Pakistan.”, Educ. Res, 2, pp.1839-1846.
• SARİ, Ramazan, and Ugur SOYTAS; (2006), “Income And Education İn Turkey: A Multivariate Analysis.”, Education Economics, 14(2), ss.181-196.
• SAYGİLİ, Seref, Cengiz CİHAN, and Zafer Ali YAVAN; (2005), “Human Capital And Productivity Growth: A Comparative Analysis Of Turkey.”, METU Studies in Development, 32(2), pp.489- 516
• SELİM, Sibel, Yunus PURTAŞ ve Doğan UYSAL; (2014), “G-20 Ülkelerinde Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi.”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi,1(2), ss.93-102.
• SEREL, Hicran, and Kaan MASATÇI; (2005), “Türkiye’de Beşeri Sermaye Ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Ko-Entegrasyon Analizi.” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 19 (2), ss.51-58.
• SİNGER, Hans W; (1961), Education And Economic Development , International Development: Growth and Change SYLWESTER, Kevin; (2000), “Income İnequality, Education Expenditures, And Growth”, Journal of Development Economics, 63 (2), pp.379-398.
• ŞİMŞEK, Muammer ve Cem KADİLAR; (2010), «Türkiye’de Beşeri Sermaye, İhracat Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi.», C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1),ss.115-140.
• TAMANG, Pravesh; (2011), “The impact of education expenditure on India’s economic growth.” Journal of International Academic Research, 11(3),pp.14-21.
• TOFFLER, Alvin (1980). Üçüncü Dalga, Çev. Selim Yeniçeri, Koridor yayıncılık, İstanbul
• TOPAL, Mehmet Hanefi; Mustafa ÜNVER; (2016), ‘’Yolsuzluğun Belirleyicileri: Kırılgan Ekonomiler İçin Panel Eş-bütünleşme Analizi’’, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi,2(2), ss.58-68
• UÇAN, Okay ve Hilal, Yeşilyurt; (2016). ‘’Türkiye’de Eğitim Harcamaları Ve Büyüme İlişkisi’’, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), ss.179-185.
• WESTERLUND, Joakim, and David L. EDGERTON; (2007), “A Panel Bootstrap Cointegration Test.” Economics Letters, 97(3), pp.185-190.
• WOLFF, Edward N.; (2001), “The Role Of Education İn The Postwar Productivity Convergence Among OECD Countries.” Industrial and Corporate Change 10(3),pp.735-759.
• YARDİMCİOGLU, Fatih, Temel GÜRDAL and Mehmet Emin ALTUNDEMİR; (2014), “Education and Economic Growth: A Panel Cointegration Approach in OECD Countries (1980- 2008)”, Egitim ve Bilim, 39(173), pp.1-12.
• Worldbank, 2016 (Erişim:http://databank.worldbank.org/ data /reports.aspx? source= 2&series= SE.XPD.TOTL. GD.ZS&country= 10.12.2016
• Worldbank, 2016 (Erişim:http://databank.worldbank.org/ data/ reports. aspx?source=2&series= GB.XPD.RSDV. GD.ZS&country= 10.12.2016)