Türkiye EkonomisindeYenilenebilir Enerji ProjelerininGerçekleştirilmesinde Sorunlar veÇözüm Önerileri

Yıl 2017, Sayı: 623, 51 - 62, 01.01.2017

İpek Günüşen Varlık Ahmet Yılmaz

Öz

Türkiye Ekonomisinde enerjide dışa bağımlılık kritik önemde olup, iç veya dış ekonomik-siyasal sorunlara yol açabilmektedir. Enerji açığı sorununun çözülmesi Türkiye’nin hedeflerine ulaşması açısından belirleyici önemdedir. Türkiye’nin ithalatta dışa bağımlılığını azaltarak, enerji tüketiminde kaynak çeşitliliğini arttırması açısından yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmesi ülkenin stratejik öncelikleri arasında yer almaktadır. Günümüzde dünyada yaşam kalitesi ve insani gereklilikler yanında global ekonomide büyümenin sürdürülebilirliği de yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmeyi gerekli kılmaktadır. Bu çalışma; insani, ekonomik ve uluslararası ilişkilerdeki gereklilikler nedeniyle Türkiye’nin desteklemesi gereken yenilenebilir enerji sektörünün sorunlarını inceleyerek, yenilenebilir enerji yatırımlarının arttırılması için öneriler geliştirmeyi hedeflemektedir. Çalışmada Dünyada ve Türkiye’deki finasman modelleri, teşvik mekanizmaları ile hukuki mevzuat incelenmiş, Türkiye’de yenilenebilir enerji projelerinin finansmanında en büyük paya sahip olan banka yöneticileri ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Alım tarifelerinin yetersizliği, mevcut şebeke bağlantılarının uygun olmayışı, yatırımcıların sürdürülebilir finansman sağlamadaki kısıtları gibi sorunlarla karşı karşıya olan sektörün gelişebilmesi açısından bulgulardan hareketle çözüm önerileri sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Yenilenebilir Enerji Finansmanı, Kyoto Protokolü, COP21.

The Problems and Solutions in Realization of Renewable Energy Projects in Turkey’s Economy

Öz

Foreign-energy source dependency may cause some crucial economic-political problems for Turkish Economy. Solving the energy deficit problem has a great importance for Turkey to achieve its goals. This study aims to develop proposals for increasing the investment rates in the renewable energy sources by examining the problems of the renewable energy sources which should be supported by Turkey due to necessities in human, economic and international relations. In this context, financial patterns, incentive mechanism and legal regulations in the World and Turkey have been examined and interviews with bank directors having the largest share for the financing of the projects of renewable energy sources in Turkey have been carried out. Solution proposals have been suggested by considering the findings in terms of development of the sector facing the problems such as deficiency of purchasing rates, deficiency in research and development funds and technology, restrictions of investors in sustainable funding.

Anahtar Kelimeler

Renewable Energy Finance, The Kyoto Protocol, COP21.

Kaynakça

• Ak Finansal Kiralama A.Ş., “Enerji Ekipmanları Leasingi”, www. aklease.com/tr/enerji-leasingi.aspx, 15.09.2015.
• ALBAYRAK, Berat; (2011), “Elektrik Enerjisi Üretiminde Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Finansmanı: Bir Uygulama”, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Finans Bankacılık Doktora Programı Yayımlanmamış Doktora Tezi, ss.2.
• BBC, “Paris İklim Zirvesi”, http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/04/160422_paris_iklim_anlasmasi_imza, 12.12.2015.
• Bölgesel Çevre Merkezi REC Türkiye; (2008), “A’dan Z’ye İklim Değişikliği Rehberi, Ankara.
• Bölgesel Çevre Merkezi REC Türkiye, SAYMAN, Rifat Ünal; (2016), “İklim Değişikliği İle Mücadelede Çarpan Etkisi: Paris Anlaşması”, ss. 4-5.
• DRUMMOND, Richard; (2008), “The Role of Export Credit Agencies in Project Financing”, pp. 45.
• DELOITTE; (2011), “Alternatif Düşünce 2011: Yenilenebilir Enerji Sektöründe Öne Çıkan Eğilimlere Bakış Raporu”, ss. 8.
• DELOITTE; (2011), ”Yenilenebilirler İçin Yeni Hayat; Yenilenebilir Enerji Politikaları ve Beklentiler”, ss. 23.
• Dünya Bankası; (2014), , www.wolrdbank.org/tr/news/press-release/, “Temiz Teknoloji Fonunun Etkileri ve Değerlendirilmesi”, ss. 2.
• Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi; (2015), “Enerji Raporu 2014”, ss. 151.
• ERNST&YOUNG TÜRKİYE; “Enerji Sektöründe Ernst&Young”, www.ey.com/Publication/vwLUAssets/Enerji-Brosuru_EY-LR , 25.08.2015.
• Export-Import Bank Of The United States, “Financing Renewable Energy: The Role of Ex-Im Bank”, www.tusiad.org.tr/_rsc/ shared/file/Exim-Bank-ppt.pdf, 03.07.2015.
• FIGHT, Andrew, “Introduction To Project Finance”; (2006), pp.48.
• RBS Group, “Our Financing Of The Energy Sector In 2011”, www.rbs.com/RBS-Energy-Financing-Report-2011.pdf, 09.07.2015.
• OECD/IEA; (2011), “Integration Of Renewables: Status and Challenges In China”, pp. 1.
• International Energy Agency; (2011), “Renewable Energy Markets and Prospects by Region”, pp. 26.
• KILINÇ, Fatma Çanka; (2011), “Türkiye’deki Yenilenebilir Enerjilerde Mevcut Durum ve Teşviklerindeki Son Gelişmeler”, Mühendis ve Makina Dergisi, 52(614), ss. 105.
• Leaftc Ltd; (2015), “Kyoto Protocol Countries”, http://www. leaftc.com/downloads/cc/kyotolist.xls, 03.05.2015.
• MENDELSOHN, M, D., Feldman; (2013), “National Renewable Energy Laboratory Report, “Financing USD Renewable Energy Projects Through Public Capital Vehicles: Qualitive and Quantitive Benefits”, pp. 18.
• MINTZ, Levin, Cohn Ferris, GLOVSKY, Popeo, PC; (2012), “Renewable Energy Project Finance In The US: 2010-2013 Overwiew and Future Outlook”, www.mintz.com/publications/3055/, 10.01.2015.
• Partnership For Renewable Energy Finance; (2011), “Prospective 2011-2012 Tax Equity Market Observations”, pp. 3.
• PETFORM; (2009), “Kyoto Protokolünün Türkiye Enerji Sektörüne Muhtemel Etkileri Bilgi Notu”, http://www.petform.org.
• tr/images/yayinlar/ozel_raporlar/petform_kyoto_protokolu_bilgi_notu.pdf (17.05.2015)
• REN 21, Renewable Energy Policy Network for the 21st Century, “Renewables Global Status Report: 2014”, pp. 25.
• SHUKLA, Shruti, Indian Global Wind Energy Council, www. projectsmonitor.com/elektricity7developments-banks-assisting-global-wind-energy-growth, (22.08.2015)
• T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı İklim Değişikliği Dairesi Başkanlığı, “Kyoto Protokolü”, http://www.iklim.cob.gov.tr/iklim/ AnaSayfa/Kyoto.aspx?sflang=tr,, 15.08.2016.
• T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı; (2014), “2010-2014 Stratejik Planı”, ss. 24.
• TİRYAKİ, Refik; (2011), Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Elektrik Piyasası Dairesi Enerji Uzmanı, “Yekbel ve Yekdem, Gün Öncesi Piyasası ve Piyasa Yönetim Sistemi Eğitimi”, ss. 13.
• The European Investment Bank, “Innovative Climate Finance Instruments”, http://www.eib.europa.eu/attachments/thematic/ innovative_climate_finance_instruments_en.pdf, 02.04.2015.
• The European Investment Bank, “Supporting Renewable Energy”, http://www.eib.europa.eu/attachments/thematic/renewable_energy_en.pdf, 02.04.2015.
• The PEW Charitable Trusts Report; (2014), “2013 Who’s Winnig The Clean Energy Race?”, www.pewtrusts.org/reports/ whos-winning-the-celan-energy-race-2013.pdf, pp.10,48.
• The World Wildlife Fund; (2011), “Yenilenebilir Enerji Geleceği ve Türkiye”, www.awsassets.wwftr.panda.org/dowloads/wwftr_ yenilenebilirenerjigelegiveturkiye.pdf, 01.07.2015.
• T. İş Bankası A.Ş. Caner Yıldız ve Umut Feyzioğlu, 06.Şubat.2015 tarihli görüşme.
• T.Sınai Kalkınma ve Yatırım Bankası A.Ş. Meltem Gülsoy, 17.Mart.2015 tarihli görüşme.
• Türkiye Orta Ölçekli Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı, www.midseff.com, 11.01.2016.
• Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı, www.turseff. org, 11.01.2016.
• VARLIK GÜNÜŞEN İpek, Yenilenebilir Enerji Projelerinin Finansmanında Bankacılık Sektörünün Rolü,M.Ü. Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2015
• World Bank, www.web.worldbank.org, 03.06.2015.
• WWF, Bloomberg New Energy Finance, European Climate Foundation; (2014), “Türkiye’nin Yenilenebilir Gücü: Türkiye İçin Alternatif Elektrik Enerjisi Arz Senaryoları”, ss. 23.
• Yapı Kredi Finansal Kiralama A.Ş., “Yenilenebilir Enerji Finansmanı”, www.icci.com.tr/dosya/2011sunumlar/burcu_sirin, 05.09.2015.