Türkiye’de Hisse Senedi Getirileri ile Mevduat Faizlerinin Altın Fiyatlarına Etkisi

Yıl 2016, Sayı: 622, 33 - 43, 01.12.2016

Halil Tunalı Ertuğrul Çam

Öz

Bu çalışmada, bir yatırım aracı olarak, altın fiyatları ile hisse senedi ve mevduat faizi getirileri arasındaki ilişkinin kısa ve uzun dönem seyri incelenmeye çalışılmıştır. Analizin gerçekleştirildiği dönem, Ocak 2004 – Aralık 2010 tarih aralığıdır ve aylık ortalama veriler kullanılmıştır. İlk olarak, altın ile hisse senedi getirileri ve aylık ortalama mevduat faizi getirileri arasındaki ilişki regresyon analizi kullanılarak incelenmiştir. İkinci olarak, altın fiyatları ile hisse senedi getirileri ve aylık ortalama mevduat faizi getirileri arasındaki ilişkinin kısa ve uzun dönem seyirlerinin analiz edilebilmesi için serilerimize Augmented Dickey-Fuller ve Phillips Perron birim kök testleri yardımıyla durağanlıkları test edilmiştir. Daha sonra ise, Engle-Granger ve Johansen Eşbütünleşme testleri yardımıyla değişkenlerimiz arasındaki kısa ve uzun dönem ilişkinin varlığı test edilmiştir. Regresyon analizi sonuçları, aylık ortalama altın fiyatları ile mevduat faizi getirileri arasında ise negatif yönlü bir ilişkiyi ortaya koymuştur. Eşbütünleşme testleri sonucunda ise değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki tespit edilememiştir. Granger nedensellik analizi sonucu ise değişkenler arasında kısa dönemli bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Altın, hisse senedi, mevduat faizi, birim kök, eşbütünleşme

The Impact of Share Earnings and Interest Income on Gold Prices in Turkey

Öz

In this study, we have analysed the short and long term relationship between gold price, interest income on bank deposits and share earnings as investment alternatives in Turkey, from January 2004 to December 2010 using monthly data. First, we used regession analysis to test the relationship between gold prices, interest income on bank deposit and share earning in Turkey. Second, we have used unit root tests (Augmented Dickey-Fuller and Phillips Perron unit root tests) and cointegration tests (Engle-Granger and Johansen Cointegration tests) on the variables to check the relationship between each others in the short and long term. We have found that there is a negative relation between gold prices and interest income in the short term. We could not find any relation between the variables in the long term according to cointegration tests

Anahtar Kelimeler

Gold, share, interest on deposits, unit root, cointegration

Kaynakça

• ABKEN, A. Peter, ‘’The Economics of Gold Price Movements‘’, Economic Review, Federal Reserve Bank of Richmond, 1980, s. 3-13.
• AKSOY, Mine ve TOPCU, Nuraydın (2013), ‘’Altın ile Hisse Senedi ve Enflasyon Arasındaki İlişki‘’, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Vol 27, s.59-78.
• ASLAN, Sinan, Altın ve Altına Dayalı İşlemler Muhasebesi, İstanbul Altın Borsası Yayınları, No:3, 1999.
• BALI, Selçuk ve CİNEL, Mehmet Ozan (2011), ‘’Altın Fiyatlarının İMKB 100 Endeksi’ne Etkisi ve Bu Etkinin Ölçüm- lenmesi‘’, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Vol 25, s.45-63.
• BAŞARIR, Çağatay, BAYRAMOĞLU, Mehmet Fatih ve TORA- MAN, Cengiz (2011), ‘’Altın fiyatlarını etkileyen faktörlerin tes- piti üzerine: MGARCH modeli ile bir inceleme’’, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3/1, s. 1-20. Dünya Gazetesi, ‘’Her evde ortalama 105 çeyrek altın var‘’, Erişim Tarihi: 09.02.2015 (11:00), http://www.dunya.com/fi- nans/altin/her-evde-ortalama-105-ceyrek-altin-var-252557h. htm
• ELMAS, Bekir ve POLAT, Müslüm (2014), ‘’Altın Fiyatlarını Et- kileyen Talep Yönlü Faktörlerin Tespiti: 1998-2013 Dönemi‘’
• Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt , Sayı 1, s. 171-187. ENGLE, R. F., GRANGER, C.W. (1987), ‘’Co-Integration and Error Correction: Represantation, Estimation and Testing‘’, Econometrica, Vol 55, s.251-276.
• DICKEY, D.A. ve FULLER, W.A. (1979), ‘’Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root‘’
• Journal of the American Statistical Association, Vol 74, s. 427- Dünya Altın Konseyi, ‘’Turkey: Gold in Action’’, Erişim Tarihi: Ocak 2015, http://www.gold.org/supply-and-demand/turkey- gold-in-action Gold Fields Mineral Services Ltd., Gold Survey 2002, 2002.
• JOHANSEN, Soren (1990),’’Maximum Likelihood Estimation and Inefrences on Cointegration with applications to the de- mand for money’’, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol 52, s.169-210.
• İstanbul Altın Borsası, Kıymetli Madenler ve Piyasaları, No:2, PHILLIPS, P. C. B. ve PERRON, P. (1988), ‘’Testing for a unit
• Root in Time Series Regression’’, Biometrika. SMITH, G. (2001) ‘’The Price of Gold and Stock Price indices for the United States’’, World Gold Council.
• TAĞTEKİN, Özlem, ‘’Türkiye’nin Altın Piyasasındaki Konumu ve Tğrk Altın Yatırımcısının Davranışına İlişkin Bir Araştırma’’, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü Tartışma Metinleri, WPS-No: 17/2016-01
• TOPÇU, A. (2010), ‘’Altın fiyatlarını etkileyen faktörler’’, SPK
• Araştırma Raporu, Ankara. TUNÇ, Havva (2004), Uluslararası Ticaret, Para ve Finans, ALFA, İstanbul.
• TÜYİD (Yatırımcı İlişkileri Derneği) ve MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu), Borsa Trendleri Raporu, (Erişim Tarihi: 1 Haziran ), http://www.tuyid.org/files/Borsa_Trendleri_Raporu_I.pdf TÜYİD (Yatırımcı İlişkileri Derneği) ve MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu), Borsa Trendleri Raporu, (Erişim Tarihi: 15 Ocak ), XV.pdf VURAL, M. Göknil (2003),’’Altın Piyasası ve Altın Fiyatlarını
• Etkileyen Faktörler’’, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Pi- yasalar Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Yeterlilik Tezi İstanbul Altın Borsası, www.iab.gov.tr, (Erişim Tarihi: 04.2016)
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, www.evds.tcmb.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.04.2016)