Finansal Serbestleşmenin TürkiyeEkonomisi Üzerindeki Etkileri

Yıl 2016, Sayı: 613, 53 - 64, 01.03.2016

Abdullah Özdemir Remziye Dalkılıç

Öz

Bu çalışmanın amacı, 1980 yılından itibaren Türkiye’de uygulanmaya başlayan finansal serbestleşme politikalarının, Türkiye ekonomisinde meydana getirdiği değişiklikleri incelemektir. Bretton Woods sisteminin çökmesinden sonra uzun sürmeyen bir refah döneminin ardından ekonomik kriz sürecine girilmiştir. Girilen ekonomik kriz sürecinden çıkmak için ortaya atılan çözüm reçeteleri, iki uç politikayı içermiştir. Bu politikalardan biri, kriz sürecinin atlatılmasında ancak devletin aktif bir rol almasıyla mümkün olacağını vurgulamıştır. Diğer politika ise kriz sürecinin atlatılabilmesinde, serbest politikaların uygulanmasının faydalı olacağını savunmuştur. Geçerli olan görüş ikinci politika olan serbestleşme politikası olmuş ve atılan adımlar bu yönde gelişme göstermiştir. Bu çalışmada finansal serbestleşmenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin ölçülebilmesi için 1992Q1- 2014Q4 dönemleri arasındaki çeyrek dönem verileri kullanılmıştır. Granger nedensellik testine göre sermaye girişinden ekonomik büyümeye doğru bir nedensellik ilişkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Eşbütünleşme analizi sonuçlarına göre, sermaye girişindeki bir birimlik bir artış, ekonomik büyümeyi %0.45 oranında artırmaktadır. Yine uzun dönem eşbütünleşme analiz sonucuna göre, sermaye girişlerindeki %1’lik bir artış, ekonomik büyümeyi %0.95 oranında arttırmaktadır. Ülkeye giren sermaye miktarının artırılabilmesi ekonomik büyüme için büyük önem taşımaktadır. Ancak bunun artırılabilmesi sadece ekonominin değil siyaset mekanizmasının da katkısıyla daha fazla olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Serbestleşme, Büyüme, Sermaye Girişi, McKinnon-Shaw hipotezi.

The Effects of Financial Liberalization on Turkish Economy

Öz

The objective of this study is to examine the changes in the Turkish economy caused by financial liberalization policies that have been implemented in Turkey since 1980. After the collapse of the Bretton Woods system and a short lasting relief period, an economic crisis occurred. The relief formula that was suggested for getting away from the crisis included two opposite policies. One of these policies highlighted that getting out of this crisis period is only by means of an active role by the state. The other policy advocated that the application of the liberalization policies will be effective in escaping from the crisis period. The preferred view was the liberalization policy, so the economies moved in this direction. In this study, we would like to measure of effect of financial liberalization on economic growth and for this pupose we have used quarterly data between 1992Q1-2014Q4. We have seen that there is direction of causality from capital inflow to economic growth according to Granger Causality test. According to cointegration analysis, 1 % increase leads to 0.45 % increase in economic growth. According to the results of long term co-integration analysis 1 % increase in capital inflow leads 0,95 % increasing in economic growth as well. Increase in capital inflow to the country has a great importance for economic growth. However, more increase of capital inflow can be ensured by contributions not only by the economic actors but also by political mechanisms.

Anahtar Kelimeler

Financial Liberalization, Growth, Capital Inflows, McKinnon-Shaw Hypothesis

Kaynakça

• ASLAN, Özgür ve KÜÇÜKAKSOY, İsmail; (2006), Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama, İÜ İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi. 4, ss. 12-28.
• BERKMAN, Ayberk Nuri; (2011), Finansal Liberalizasyonun Gelişmekte Olan Ülkeler Ve Türkiye Üzerindeki Etkileri, Yayınlanmamış Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi SBE, Adana.
• CİCİOĞLU, Şükrü; (2009), Finansal Serbestleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisinde Finansal Derinlik Ve Baskınlık Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul.
• ÇETİN, Mehmet; (2010), Finansal Serbestleşme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi, SBE, İktisat ABD, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• DELİCE, Güven; (2003), Finansal Krizler: Teorik ve Tarihsel Bir Perspektif, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 20, Ocak-Haziran 2003, ss. 57-81.
• DOĞAN, Burcu; (2014), Finansal Liberalizasyon Altında Yatırım: 1980 Sonrası Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi SBE, Çorum.
• EGE, İlhan; NAZLIOĞLU, Şaban; BAYRAKDAROĞLU Ali; (2008), Financial Development And Economic Growth: Cointegration And Causality Analysis For The Case Of Turkey. March Working Paper Series, 4, pp. 1- 16.
• ESER, Kezban Akyol; (2012), Finansal Serbestleşme Sürecinde Artan Kısa Vadeli Sermaye Hareketleri: Türkiye Ekonomisine Etkileri, Riskler ve Politika Araçları, Maliye Bakanlığı, Mesleki Yeterlilik Tezi, Ankara.
• GÜRBÜZ, Rana; (2006), Finansal Serbestleşme Sürecinde Türkiye’de Kısa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Makroekonomik Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi SBE, Mersin.
• KAR, Muhsin and PENTACOST, Eric J; (2000), Financial Development And Economic Growth in Turkey: Further Evidence On The Causality Issue. Lough Borough University Economic Research Paper, 00/27, pp. 1-21.
• KOYUNCU, Turan Fatma ve TEKELİ, Seda; (2010), 1990 Sonrası Dönemde Türkiye’de Dış Borç Stoku Üzerinde Etkili Olan Ekonomik Faktörlerin Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2 (1), ss. 123- 130.
• KRUGMAN, Paul; (1995), Dutch Tulips and Emerging Markets. Foreign Affairs, July/August Issue. ttp://homes.ieu.edu. tr/~ibagdadi/INT230/ KrugmanDutchTulipsandEmergingMarkets.pdf, 15.05.2015.
• ONUR, Sara; (2005), Finansal Liberalizasyon ve GSMH Büyümesi Arasındaki İlişki. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), ss. 127-151.
• ÖZEL, Hasan Alp; (2012), Türkiye Ekonomisinde Ticari ve Finansal Serbestleşme Teori ve Politika (1. Baskı), Kriter Yayınevi, İstanbul
• ÖZŞAHİN, Şerife; (2011), Türkiye Ekonomisi’nde Finansal Liberalizasyon ve Ekonomik Büyüme Etkileşiminin ARDL Yöntemi İle Analizi, Yayınlanmamış Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi SBE, Konya.
• SÖYLEMEZ, Orçun Arif ve Yılmaz, Ahmet; (2012), Türkiye Ekonomisinde Finansal Serbestleşme Döneminde Uluslararası Sermaye Girişi- Büyüme İlişkisi. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 33(2), ss. 47-66.
• TÜKEL, Özge; (2007), Finansal Serbestleşmenin Türkiye’nin Ekonomik Performansı Üzerine Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul.
• ÜNALMIŞ, Deren; (2002), The Causality Between Financial Development And Economic Growth: The Case of Turkey, Working Paper, 3, pp. 1-12.
• WILLIAMSON, John and MAHAR, Molly; (2002), Finansal Liberalizasyon Üzerine Bir İnceleme (Çev. G. Delice), Liberte Yayınları No 108/17.
• YENTÜRK, Nurhan; (1997), Finansal Serbestlik ve Makroekonomik Dengeler Üzerindeki Etkileri, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 8 (27), ss. 131-156.
• UMUTLU, Mehmet, AKDENİZ, Levent, ve Altay, Aslıhan Salih; (2010), “The Degree of Financial Liberalization and Aggregated Stock-Return Volatility in Emerging Markets” Journal of Banking and Finance, 34, pp. 509-521.