Kayıtdışı Ekonominin Tahmini veVergi Gelirleri ile Arasındaki İlişki

Yıl 2016, Sayı: 612, 73 - 86, 01.02.2016

Hilmi Zengin Asiye Tütüncü

Öz

Türkiye ekonomisinde vergi gelirleri ile kayıtdışı ekonomi arasındaki ilişkiyi analiz etmeyi amaçlayan bu çalışmada 2006:Q1-2015:Q2 dönemi kullanılmıştır. Bu doğrultuda öncelikle kayıtdışı ekonominin boyutu Basit Parasal Oran Yaklaşımı yardımıyla tahmin edilmiş ve GSYİH’ya oranı yaklaşık olarak %9 olarak bulunmuştur. Sonrasında vergi gelirleri ile kayıtdışı ekonomi arasındaki ilişki Sınır Testi ile sınanmıştır. Elde edilen ampirik bulgular, vergi gelirleri ile kayıtdışı ekonomi arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğunu ve değişkenlerin birbirlerini negatif yönlü etkilediklerini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kayıtdışı Ekonomi, Vergi Gelirleri, Basit Parasal Oran Yaklaşımı, Sınır Testi

Estimation of the Underground Economy and Its Relationship with the Tax Revenue

Öz

This study aims to analyze the relationship between tax revenue and the underground economy in the Turkish economy in the period of 1992:Q1- 2004:Q3. For this purpose firstly, the size of the underground economy is estimated by the Simple Currency Ratio Approach and the ratio of underground economy to the GDP is estimated to be on average 9%. Then, the relationship between tax revenue and the underground economy is tested by Bounds Test. According to the empirical results, there is a cointegration between tax revenue and underground economy. İn addition both variables affect each other in negative way.

Anahtar Kelimeler

Underground Economy, Tax Revenue, Simple Currency Ratio Approach, Bounds Test

Kaynakça

• DICKEY, David A. and Wayne A. FULLER; (1981), “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49(4), pp.1057-1072.
• ERKUŞ, Hasan ve Kadir KARAGÖZ; (2008), “Türkiye’de Kayıtdışı Ekonomi ve Vergi Kaybının Tahmini”, Maliye Dergisi, 156, ss. 126-140.
• FEIGE, Edgar L.; (1979), “ How Big is the Irregular Economy? ”, Challenge, 22, pp. 5-13.
• FEIGE, Edgar L.; (1986), “ Re-examination of Underground Economy in the United States: A Comment on Tanzi ”, IMF Staff Papers. 33 (4), pp.768-81.
• GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI; (2009), “Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı (2008 – 2010)”, Gelir İdaresi Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, 87.
• GUTMANN, Pierre M.; (1977), “The Subterranean Economy”, Financial Analysts Journal, (33), pp. 26-28.
• KAUFMANN, Daniel and Aleksander KALIBERDA; (1996), “Integrating the Unofficial Economy into the Dynamics of Post Socialist Economies”, Policy Research Working Paper, pp. 1-39.
• KÖK, Recep ve Onur ŞAPÇI; (2006), “Kayıtdışı Ekonomi ve Türkiye Ekonomisindeki Büyüklüğünün Tahmin Edilmesi”, Türkiye Ekonomi Kurumu UluslararasıEkonomi Konferansı, Ankara.
• PESARAN, Hashem M., Yongcheol SHIN and Richard J. SMITH; (2001), “Bound Testing Approaches to the Analysis of Long Run Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16(3), pp. 289-326.
• PHILLIPS, Peter C. B. and Pierre PERRON; (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2), pp. 335-346.
• SCHNEIDER, Friedrich; (2007), “Shadow Economies and Corruption All Over the World: New Estimates for 145 Countries”, Journal Economics, pp. 1-47.
• US, Vuslat; (2004), “Kayıtdışı Ekonomi Tahmini Yöntem Önerisi: Türkiye Örneği”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma Genel Müdürlüğü, ss. 1-52, Ankara.
• TANZI, Vito; (1983), “The Underground Economy in the United States: Annual Estimates, 1930-80”, International Monetary Fund Staff Papers, 3(2), pp. 283-305.