Makro İhtiyati Para Politikası Amacı OlarakFinansal İstikrar: Türkiye Üzerine Bir Uygulama

Yıl 2015, Sayı: 603, 25 - 45, 01.05.2015

Osman Tüzün Hakan Kahyaoğlu

Öz

2007-2008 finansal krizi dünya ekonomisinde finansal piyasalar yoluyla yayılarak reel ekonomik krize dönüşmüştür. Küresel finans krizi olarak da adlandırılan bu kriz, ülkelerin para politikalarının ve stratejilerinin yeniden düzenlenmesine neden olmuştur. Hedefi fiyat istikrarı olan merkez bankaları, bu hedefle uyumlu olması koşuluyla, araç politikalarını çeşitlendirerek amaç fonksiyonuna finansal istikrarı da dâhil etmişlerdir. Bu nedenle yeni para politikası araçları geliştirilmiş ve uygulamaya geçirilmiştir. Bu yeni süreçte Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası gelişmelere bağlı olarak para politikasında yeni bir stratejiye geçmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın fiyat istikrarı hedefinden ödün vermeden finansal istikrarın sağlanması için uyguladığı makro ihtiyati (macro prudential) para politikalarının etkisinin analiz edilmesidir. Çalışmada 2008-2013 dönemi aylık olarak incelenmiştir. Literatüre göre para politikalarının test edilmesinde genel olarak Vector Auto Regressive (VAR) analizleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada, öncül koşulların olduğu varsayımı altında tahminleme yapma olanağı sağlayan Bayesian VAR (B-VAR) analizi kullanılmıştır. Söz konusu tekniğin seçilmesinin nedeni TCMB’nin fiyat istikrarı hedefi altında, finansal istikrarın sağlanması için uyguladığı politika araçlarının etkinliğinin test edilmesidir. Uygulama sonuçları TCMB’nin sermaye hareketliliğini ve kredi genişlemesini finansal istikrarın göstergesi olarak seçme kararını desteklemektedir. TCMB’nin finansal istikrar göstergesi olarak kabul ettiği değişkenlerin dışsal şoklardan etkilendiği, bu bağlamda politika araçlarının etki-tepki mekanizması çerçevesinde etkin bir şekilde kullanılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Finansal İstikrar, Makro İhtiyati Politikalar, Bayesian VAR

Financial Stability As A Macroprudential Monetary Policy Instrument: the Case of Turkey

Öz

2007-2008 financial crisis has turned into a real economic crisis by spreading to the world economy through the financial markets. This crisis, also called as global financial crisis, has caused the redefinition of monetary policies and strategies. The central banks aiming the price stability have added, financial stability to the objective function by diversifying tool policies on the condition of being convenient with this aim. Therefore, the new monetary policy tools have been developed and implemented. Within this new process, the Central Bank of the Republic of Turkey has started to apply a new strategy. The purpose of this study is to analyze the impact of macro-prudential monetary policy that the Central Bank of the Republic of Turkey applied to get financial stability without compromising the price stability. The monthly data for the period of 2008-2013 is examined in this study. According to the literature, Vector Auto Regressive (VAR) analysis is generally used testing monetary policies. In this study, Bayesian VAR (B-VAR) analysis that provides the possibility of making estimation under the assumption of premise conditions has been used. The reason for choosing this technique is to test the effectiveness policy instruments applied by CBRT, in order to realize the financial stability under price stability. The results support CBRT’s decision to choose the capital mobility and credit expansion as an indicator of financial stability. This study indicates that variables that are accepted as financial stability indicators by CBRT are affected by exogenous shocks. For that reason, it is determined that the policy instruments should be used effectively within the frame of impulse-response mechanism

Anahtar Kelimeler

Financial Stability, Macro Prudential Policies, Bayesian VAR

Kaynakça

• ALPER, K., KARA, H. ve YÖRÜKOĞLU, M.; (2012). Rezerv Opsiyon Mekanizması. TCMB Ekonomi Notları, No: 2012-28.
• BAŞÇI, Erdem. ve KARA, Hakan.; (2011). Finansal İstikrar ve Para Politikası. İktisat İşletme ve Finans, 26 (302): 9-25.
• BERNANKE, B. ve BLINDER, A. S. ; (1992). The Federal Funds Rate and the Channels of Monetary Transmission. American Economic Review, American Economic Association, (4): 901-21.
• BİNİCİ M., EROL H., KARA H., ÖZLÜ P. ve ÜNALMIŞ D. ; (2013). Faiz Koridoru bir Makro İhtiyati Araç Olabilir mi?. TCMB, Ekonomi Notları, No: 2013-20.
• CARARE, A. Ve POPESCU, A. ; (2011). Monetary Policy and Risk-Premium Shocks in Hungary: Results from a Large Bayes- ian VAR. IMF Working Papers, RePEc:imf:imfwpa:11/259.
• CARAIANI, Petre. ; (2010). Forecasting Romanian GDP Using a BVAR Model. Romanian Journal of Economic Forecasting. 87.
• CICCARELLI, M. ve REBUCCI, A. ; (2003). Bayesian VARs
• A Survey of the Recent Literature with an Application to the European Monetary System. IMF Working Papers 03/102. In- ternational Monetary Fund. CLAESSENS, Stijn C ve KÖSE M. Ayhan. ; (2013). Financial
• Crises: Review And Evidence. Central Bank Review, Sayı 13: 23. https://www3.tcmb.gov.tr/cbr/index.php/cbreview/article/ viewFile/402/328. (20.01.2014).
• DICKEY, D.A. ve FULLER, W.A. ; (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Association 74: 427-431.
• DICKEY, D.A. ve FULLER, W.A. ; (1981). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root. Econometrica 49: 1057-72.
• FRANTA, M., BARUNÍK, J., HORVÁTH, R. ve ŠMÍDKOVÁ, K. ; (2011). Are Bayesian Fan Charts Useful for Central Banks? Un- certainty, Forecasting, and Financial Stability Stress Test. CNB
• Working Paper Series, RePEc:cnb:wpaper:2011/10.
• FRATZSCHER, M. ve STRAUB, R.; (2009). Asset Prices and Current Account Fluctuations in G-7 Economies. IMF Staff Pa- pers, Palgrave Macmillan, 56(3): 633-654.
• GEOFF, K., AIDAN, A. ve TERRY, Q.; (1998). Bayesian VAR
• Models for Forecasting Irish Inflation. MPRA Paper 11360, Uni- versity Library of Munich, Germany.
• GIANNONE, D., LENZA, M., MOMFERATU, D. ve ONORAN- TE, L.; (2010). Short-term inflation projections: a Bayesian vec- tor autoregressive approach. Working Papers ECARES EC
• ARES 2010-011, ULB -- Universite Libre de Bruxelles.
• GRANGER, C. W. J. ve NEWBOLD, P.; (1974). Spurious re- gressions in econometrics. Journal of Econometrics, Elsevier, (2): 111-120.
• GUJARATI, D. N.; (1999). Temel Ekonometri. Çev. Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen, Yedinci Baskı, İstanbul: Lit- eratür Yayıncılık.
• GUMATA, N., KABUNDI, A. ve NDOU, E.; (2013). Important Channels of Transmission Monetary Policy Shock in South Africa. Economic Research Southern Africa (ERSA) working paper 375.
• KAPETANIOS, G., MUMTAZ, H., STEVENS, I. ve THEODORI- DIS, K.; (2012). Assessing the Economy-wide Effects of Quan- titative Easin. Economic Journal, Royal Economic Society. (564): F316-F347.
• KARA, Hakan.; (2012). Küresel Kriz Sonrası Para Politikası.
• İktisat, İşletme ve Finans, 26(302): 9-25. KARLSSON, Sune.; (2012). Forecasting with Bayesian Vector
• Autoregressions, Örebro University School of Business Work- ing Papers, 12/2012.
• KASAP, R. ve KAVAK, S.; (2010). Bayesgil VAR Modelinin Ger- çek Zaman Dizileri İçin Kestirim Amaçlı Kullanılması. Çankaya
• University Journal of Science and Engineering. 7(2): 169-185. KWAITKOWSKI, D., PHILLIPS, P., SCHMIDt, P., ve SHIN, Y., (1992). Testing The Null Hypothesis Of Stationarity Against
• The Alternative Of A Unit Root: How Sure Are We That Eco- nomic Time Series Have A Unit Root?, Journal Of Economet- rics, 54, 159-178. LITTERMAN, R. B.; (1986). Forecasting with Bayesian Vector
• Autoregressions-Five Years of Experience. Journal of Busi- ness & Economic Statistics, American Statistical Association. (1): 25-38. LUCAS, R. Jr.; (1976). Econometric Policy Evaluation: A Cri- tique. Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, Elsevier, 1(1): 19-46.
• MALLICK, S. K. ve SOUSA R. M.; (2009). Monetary Policy and Economic Activity in the BRICS. Decumentos de Trabalho Working Paper Series, NIPE WP 27/2009.
• MEYER, B. H. ve ZAMAN, S.; (2013). It’s Not Just For Infla- tion: The Usefulness of the Median CPI in BVAR Forecasting.
• FRB of Cleveland Working Paper, No. 13-03. http://ssrn.com/ abstract=2354031, (25.01.2014).
• MIGLIARDO, Carlo.; (2010). Monetary Policy Transmission in Italy: A BVAR Analysis with Sign Restriction. Czech Economic Review, Charles University Prague, Faculty of Social Sciences, Institute of Economic Studies. 4(2): 139-167.
• MILLS T. C. Ve MARKELLOS R. N., The Econometric Model- ling of Financial Time Series, Cambridge University Press, 3. Baskı, 2008.
• ÖSTERHOLM, P. ve ABREGO, L.; (2008a). External Linkages and Economic Growth in Colombia: Insights from A Bayesian
• VAR Model. IMF Working Papers 08/46. International Monetary Fund. ÖSTERHOLM, P. ve BERGER, H.; (2008b). Does Money
• Matter for U.S. Inflation? Evidence from Bayesian VARs. IMF Working Papers 08/76. International Monetary Fund. PHILLIPS, P. C. B. ve PERRON, P. (1988). Testing for a Unit
• Root in Time Series Regression. Biometrika, 75 (2): 335–346. SCHINASI, G., J.; (2004). Defining Financial Stability. IMF Working Paper, No.04/187.
• Hacettepe Journal of Mathematics and Statistics. 38 (1): 85 – SIMONE, Auer.; (2014). Monetary Policy Shocks and Foreign
• Investment Income: Evidence From A Large Bayesian VAR. Globalization and Monetary Policy Institute Working Paper , Federal Reserve Bank of Dallas. SIMS, C. A.; (1980). Macroeconomics and Reality. Economet- rica. 48: 1-48.
• SPULBAR, C. ve NITOI, M.; (2013). Monetary Policy Transmis- sion Mechanism In Romania Over The Period 2001 To 2012: A
• Bvar Analysis. Scientific Annals of the ‟Alexandru Ioan Cuza” University of Iaşi Economic Sciences, 60(2): 387-398. DOI 2478/aicue-2013-0018.
• SPULBĂR, C., NITOI, M. ve STANCIU, C.; (2011). Monetary policy analysis in Romania: A Bayesian VAR Approach. African Journal of Business Management. 6(36): 9957-9968.
• TCMB.; (2013a). Finansal İstikrar Raporu. Sayı: 17, Kasım.
• TCMB.; (2013b). Bülten. Sayı: 32, Aralık.
• TCMB.; (2014a). Enflasyon Raporu. Ocak.
• TCMB.; (2014b). Bülten. Sayı: 35, Eylül.
• UTKULU, Utku.; (2003). Türkiye’de Bütçe Açıkları ve Dış Ti- caret Açıkları Gerçekten İkiz mi? Koentegrasyon ve Nedensel- lik Bulguları. DEÜ İİBF Dergisi, 18(1).
• VURAL, Umut.; (2013). Geleneksel Olmayan Para
• Politikalarının Yükselişi. Uzmanlık Yeterlilik Tezi. Ankara: Tür- kiye Cumhuriyet Merkez Bankası İletişim ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü.