Türkiye'de İşgücü Piyasasında Yaşanan Cinsiyet Ayrımcılığının Kadın Yoksulluğuna Etkisi: Oaxaca-Blinder Ayrıştırma Testi ile Analizi

Yıl 2022, , 478 - 498, 28.05.2022

Burcu Doğan , Nalân Ölmezoğulları

https://doi.org/10.25295/fsecon.1070212

Öz

Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de işgücü piyasasında yaşanan cinsiyete bağlı ayrımcılığın varlığını ve boyutunu tespit etmek, kadın yoksulluğu ile mücadele kapsamında geliştirilebilecek politikalar için önemli ölçüde yol gösterici olmaktadır.
Kadın yoksulluğunun Türkiye’deki belirleyicileri arasında önemli yer tutan işgücü piyasasındaki ayrımcılığın boyutuna ilişkin tespitler yapılmasını amaçlayan çalışmamızda, ilk olarak cinsiyete bağlı ayrımcılık ve kadın yoksulluğu konusunda daha önce yapılan çalışmalara yönelik literatür taraması yapılmış ve bu çalışmalarda elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Ardından işgücü piyasasında yaşanan ayrımcılığın kadın yoksulluğuna etkileri ölçülmek istenmiş, bunun için TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu)’e ait 2019 yılı Hanehalkı Bütçe Anketi verilerinden faydalanılmıştır.
Ankette sunulan bilgiler kullanılarak Oaxaca-Blinder Ayrıştırma testi ve çapraz tablo analiziyle ekonometrik tahminler yapılmıştır. Analizlerde kullanılan gelir değişkeni, işgücü piyasasında faaliyet gösterilmesi sonucu elde edilen gelirlerin toplanmasıyla oluşturulmuş ve elde edilen bu değişken en yüksek gelirden en düşük gelire doğru beş ayrı gelir düzeyine ayrılmıştır. Elde edilen bu gelir düzeylerinin her biri için kadınlar ile erkeklerin istihdam oranlarını ölçen çapraz tablo analizi kullanılmış ve analizde yer alan gelir grupları ile cinsiyet farkı arasındaki ilişkinin anlamlılığını sınamak için Chi Square testi uygulanmıştır. Çapraz tablo analizinin ardından her bir gelir düzeyinde bulunan kadın ile erkek işgücü arasında gerçekleşen gelir farkı ve bu farkın hangi gerekçeyle oluştuğunu belirlemek için Oaxaca-Blinder Ayrıştırma Yöntemi kullanılmıştır. Amacımız ücret farkında bireysel niteliklerin etkisi ile cinsiyete bağlı ayrımcılığın etkisini tahmin etmek ve farklılaşmanın temel nedenini belirlemektir. Elde edilen sonuçlara bağlı olarak Türkiye’de kadın yoksulluğu sorununun çözüme kavuşturulmasında etkili olabilecek politika önerileri sunularak çalışma tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ayrımcılık, Kadın yoksulluğu, Ücret farklılaşması, İşgücü piyasası, İstihdam

The Effect of Gender Discrimination in the Labor Market in Turkey on Women's Poverty: Analysis with the Oaxaca-Blinder Discrimination Test

Öz

Identifying the existence and extent of gender-based discrimination in the labor market in Turkey is an important guide for policies that can be developed to combat women's poverty.
In our study, which aims to determine the discrimination in the labor market that affects women's poverty in Turkey, firstly, a literature review on gender discrimination and women's poverty was made and the results were interpreted. Then, it was desired to measure the effects of discrimination in the labor market on women's poverty, and for this, the Household Budget Survey data of 2019 belonging to TURKSTAT (Turkish Statistical Institute) was used.
Oaxaca-Blinder Decomposition Test and crosstabs analysis were performed using the survey data. The income variable used in the model was created by adding the incomes of those active in the labor market, and this variable was divided into five different income levels from the highest income to the lowest income. A crosstabs analysis measuring the employment rates of women and men at each of these income levels was conducted and the Chi Square test was applied to test its significance. After the crosstabs analysis, the Oaxaca-Blinder Decomposition Method was used to determine the income difference between the male and female workforce at each income level and the reason for this difference. Our aim is to estimate the effect of individual characteristics and gender discrimination on wage differentiation.

Anahtar Kelimeler

Discrimination, Women’s poverty, Wage differential, Labor market, Employment

Kaynakça

• Alparslan, A. M., Bozkurt Çetinkaya Ö. ve Özgöz A. (2015). İşletmelerde cinsiyet ayrımcılığı ve kadın çalışanların sorunları. MAKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 66-81.
• Birleşmiş Milletler. (1996). Report of the world summit for social development, Copenhangen, 6-12 March 1995. New York: Birleşmiş Milletler.
• Blinder, A.S. (1973). Wage discrimination: Reduced form and structural estimates. The Journal of Human Resources, 8(4), 436-455.
• Cergibozan, R. Özcan,Y. (2012). Türkiye İçin bölgelere Göre ücret ayrıştırma analizi. Kırıkkale Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 1(1), 27-48.
• Duyan, Ç. G. (2010). Yoksulluğu kadınlaşması: Altındağ örneği. Aile ve Toplum Eğitim, Kültür ve Araştırma Dergisi, 6(22), 19-29.
• Francine, D. B., Lawrense, M. K. (1994). Rising wage inequality and U.S. gender gap. The American Economic Review, 84(2), 23-28.
• Härkönen, J. (2017). Chapter Title: Single-mother poverty: How much do educational differences in single motherhood matter? Rense Nieuwenhuis and Laurie C. Maldonado (ed.), The triple bind of single-parent families (31-50) içinde. Bristol University Press,; Policy Press.
• Hoffman, E. P. (1992). Racial differences in the feminization of poverty. The Review of Black Political Economy, 21, 19-31.
• Jann, B. (2008). A stata implementation of the Blinder-Oaxaca decomposition. The Stata Journal, 8(4), 453-479.
• Moghadam, M. V. (1998). The feminization of poverty in international perspective. The Brown Journal of World Affairs,5(2), 225-249.
• Morales, A. F., Garcia, J. H. (2000). Women and poverty in Spain (1981–1991). Social Indicators Research,49,25-36.
• Neumark, D., Mclennan M. (1995).Sex discrimination and women’s labor market outcomes. The Lournal of Human Resources,30(4), 713-740.
• Oaxaca, R. (1973). Male-Female wage differentials in urban labor markets. International Economic Review, 14(3), 693-709.
• Oktay, F. G. (2020). Kadın göçünün yoksulluğa etkisi: Isparta örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,25(2), 167-183.
• Sawako, S., James, M. R. (2014). Single mother poverty in Japan: The role of intergenerational coresidence. Social Forces,93(2), 545-569.
• Şengül, S., Fisunoğlu, M. (Haziran,2014). Türkiye’de kadın yoksulluğu. Session içinde. International Conference on Eurasian Economies, Makedonya.
• Topalhan, T., Yeşilkaya, F. (2017). Kadın yoksulluğunu etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile belirlenmesi. Karatahta İş Yazıları Dergisi,9,55-82.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). 2019 yılı Hanehalkı Bütçe Anketi Mikro Veri Seti.
• Zeher, B. D. (2011). Gender discrimination at work: Connecting gender stereotypes, institutional policies, and gender composition of workplace. Gender and Society, 25(6),764-786.