Turkey’s Experience In Debt Welfare Within The Capitalist System

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 1674 - 1699, 25.05.2023

Feyza Kaya , Kerem Gökten

https://doi.org/10.25295/fsecon.1265042

Öz

Capitalism is a system that leads to injustice in income distribution. Although various reforms have been made, the system has not achieved justice in income distribution. Capitalism, which represents historical progress in increasing and improving production, cannot show the same success and motivation when it comes to distribution. In the historical process, capitalism has faced the problem of labor scarcity, and attempts to overcome this problem have been blocked by underconsumption. Although capitalism experienced serious bottlenecks, it could survive by stimulating the continuous consumption of economic units. The tendency of individuals towards continuous consumption has increased the importance of the concept of borrowing. Borrowing usually takes place through financial markets. In this market, monetary flow is provided from the economic units that supply funds to those who demand funds. Thus, economic units with surplus funds can generate interest income, while those in need of funds can consume in exchange for interest expense. There are substitutes for consumer loans in the debt market, which are applied for different reasons for each income group. In the study, the problem of borrowing in the functioning of the capitalist system will be examined. Then, consumer credit substitutions, which are considered as debt welfare types, will be analyzed with Turkey data. Thus, it will be tried to reveal the position of Turkey within neoliberal capitalism from a broad perspective, and to show that the wealth obtained by credit channels mortgages the day and future of the working class.

Anahtar Kelimeler

Capitalism, Financialization, Debt Welfare

Kapitalist Sistem İçerisinde Türkiye’nin Borç Refahı Deneyimi

Öz

Kapitalizm, gelir dağılımda adaletsizliğe yol açan bir sistemdir. Çeşitli reformlar yapılsa da gelir dağılımda adalet sağlanamamıştır. Üretimi artırma ve iyileştirme sürecinde tarihsel ilerlemeyi temsil eden kapitalizm sıra bölüşüme geldiğinde işleyiş yasaları gereği aynı başarıyı ve motivasyonu gösterememektedir. Tarihsel süreç içerisinde kapitalizm emek kıtlığı sorunuyla karşı karşıya kalmış, bu sorunu aşma yolundaki girişimleri bu kez eksik tüketim engeline takılmıştır. Kapitalizm, ciddi darboğazlar yaşasa da ekonomik birimlerin sürekli tüketimini uyararak ayakta kalabilmiştir. Bireylerin sürekli tüketime yönelmesi borçlanma kavramının önemini arttırmıştır. Borçlanma, genellikle finansal piyasalar üzerinden gerçekleşir. Bu piyasada fon arz eden ekonomik birimlerden fon talep edenlere doğru parasal akış sağlanır. Böylece fon fazlası olan ekonomik birimler faiz geliri elde ederken fon ihtiyacı olanlar faiz gideri karşılığında tüketimini gerçekleştirebilir. Her gelir grubu için farklı nedenlerle başvurulan borç piyasasında tüketici kredilerinin ikameleri yer alır. Çalışmada kapitalist sistemin işleyişi içinde borçlanma sorunu ele alınacaktır. Daha sonra borç refahını türleri olarak ele alınan tüketici kredileri ikameleri Türkiye verileri ile analiz edilecektir. Böylece neoliberal kapitalizm içerisinde Türkiye’nin konumu geniş perspektiften gözler önüne serilmeye, kredi kanallarıyla elde edilen refahın işçi sınıfının gününü ve geleceğini ipotek altına aldığı gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kapitalizm, Finansallaşma, Borç Refahı

Kaynakça

• Akçay, Ü. & Güngen, A. R. (2019). Finansallaşma, Borç Krizi ve Çöküş: Küresel Kapitalizmin Geleceği. İstanbul: Nota Bene Yayıncılık.
• Altay, A. (2007). Küreselleşen Yoksulluk Olgusunun Önlenmesinde Mikrofinansman Yaklaşımı. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 44(510), 57-67.
• Ateş, G. & Öğütoğulları, E. (2012). Türkiye'de Yoksullukla Mücadelede Mikrokredi Uygulamaları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 33-54.
• Berberoğlu, M. (2009). Mortgage-İpotekli Konut Finansman-Sistemi ve Bu Sistemin Türkiye'de Uygulanabilirliği. International Journal of Economic and Administrative Studies, 1(2), 119-146.
• BKM. (2023). Yerli Kredi Kartlarının Yurt İçi Kullanımı. 25 01.2023 tarihinde Bankalararası Kart Merkezi: https://bkm.com.tr/yerli-kredi-kartlarinin-yurt-ici-kullanimi/ adresinden alındı.
• Bouman, F. J. (1977). Indigenous Saving and Credit Societies In The Third World - Any Message?. Conference on Rural Finance Research (181-219). California: Agricultural Development Council.
• Buğday, E. B., Şener, A. & Güzel , Y. (2020). Tüketicilerin Bireysel Kredi Kullanım Davranışlarının Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1130-1148.
• Dev, S. (2006). Financial Inclusion: Issues and Challenges. Economic and Political Weekly, 41(41), 4310-4313.
• Duman, M. Z. (2011). Neo-liberal Küreselleşmenin Zaferi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 666-700.
• Epstein, G. (2002). Financialization, Rentier Interests, and Central Bank Policy. University of Massachusetts. Amherst: Department of Economics and Political Economy Research Institute (PERI).
• Hannig, A. & Jansen, S. (2010). Financial Inclusion and Financial Stability: Current Policy Issues. Asian Development Bank Institute.
• Hobsbawm, E. (1996). Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991; Aşırılık Çağı. Y. Alogan (Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Işık, V. (2016). Türkiye'de Genç İşsizliği ve Genç Nüfusta Atalet. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum, 5(11), 130-145.
• Johnson, A., Ostern, T. V. & White , A. (2012). The Student Debt Crisis. Washington: Center for American Progress and Campus Progress.
• Kalaç, M. Ö. (2018). Türkiye'de Mikrokredi Uygulamaları: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. M. Mıynat vd. (Ed.), Sosyoekonomik Boyutlarıyla İnovasyon (149-159). Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Matbaası.
• Karaçimen, E. (2015a). Interlinkages Between Credit, Debt and The Labour Market: Evidence From Turkey. Cambridge Journal of Economics, 39(3), 1-17.
• Karaçimen, E. (2015b). Tüketici Kredisinin Ekonomi Politiği: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Praksis, (38), 71-97.
• Kaya, F. (2009). Türkiye’de Kredi Kartı Uygulaması. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
• Koyuncu, T. (2020). Emek Değer Teorisi ve Fayda Değer Teorisinin Karşılaştırmalı Analizi. Economics Literature, 2(1), 20-33.
• Kömürlü, R. & Önel, H. (2007). Türkiye'de Konut Üretimine Yönelik Kaynak Oluşturma Model Yaklaşımları. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, 2(2), 89-107.
• Lapavitsas, C. (2019). Üretmeden Kâr Etmek: Finans Hepimizi Nasıl Sömürüyor. Y. E. Kara (Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Lazzarato, M. (2014). Borçlandırılmış İnsanın İmali Neoliberal Durum Üzerine Deneme. M. Erşen (Çev.). İstanbul: Açılım Kitap.
• Lazzarato, M. (2015). Borçla Yönetmek. Ş. Çiltaş (Çev.). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Marks, K. (1986). Kapital, Kapitalist Üretimin Eleştirel Bir Tahlili (Cilt 1). A. Bilgi (Çev.). Eriş Yayınları.
• Marx, K. (2005). Grundrisse. London: Penguin.
• Mazzucato, M. (2019). Her Şeyin Değeri: Küresel Ekonomide Üretenler ve El Koyanlar. E. Soğancılar (Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• MEB. (2020). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2019/2020. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.
• MEB. (2022). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2021/2022. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.
• Mishkin, F. & Serletis, A. (2011). The Economics of Money, Banking and Financial Markets. Toronto: Pearson.
• Morduch, J. (1994). Poverty and Vulnerability. American Economic Association, 84(2), 221-225.
• Morgan, P. J. & Pontines, V. (2014). Financial Stability and Financial Inclusion. Tokyo: Asian Development Bank Institute Paper No. 488.
• Öztürk, N. (2010). Klasik ve Neoklasik İktisatta Gelir Bölüşümü. Çalışma ve Toplum, 1(24), 1-24.
• Palley, T. I. (2007). Financialization: What It Is and Why It Matters. Berlin: The Levy Economics Institute Working Paper No. 525, 1-31.
• Renaud, B. (1999). The Financing of Social Housing in Integrating Financial Markets: A View from Developing Countries. Urban Studies, 36(4), 755-773.
• Sakarya, Ş. (2005). Yerel Kalkınmanın Finansal Dinamiği: Mikro Finans ve Türkiye’deki Gelişmeler. 1. Yerel Ekonomiler Kongresi Bildirisi (98-107). Konya: Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF.
• Salmi, J. (2003). Student Loans in an International Perspective: The World Bank Experience. Washington, The World Bank.
• Sarıöz Gökten, Y. (2020). Debt and Discipline: Consumer Credits in Turkey during the 2000s. A. S. Çelem, & P. Akçagün (Ed.), Labour in Turkey: Economic, Political and Social Perspectives (231-245). Berlin: Peter Lang.
• Sarma, M. & Pais, J. (2011). Financial Inclusion and Development. Journal of International Development, 23(5), 613-628.
• Seibel, H. D. (2005). Does History Matter? The Old and the New World of Microfinance in Europe and Asia. Working Papers from University of Cologne. Almanya: Working Papers from University of Cologne Development Research Center.
• Simmel, G. (2004). The Philosophy of Money. D. Frisby, Dü., T. Bottomore, & D. Frisby (Çev.). London: Routledge.
• Soederberg, S. (2016). Borç Refahı Devletleri "Para, Disiplin ve Artık Nüfus". E. Karaca (Çev.). İstanbul: Nota Bene Yayınları.
• Sombart, W. (2017). Burjuva: Modern Ekonomi Dönemine Ait İnsanın Ahlâki ve Entellektüel Tarihine Katkı (3. Baskı). O. Adanır (Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Stephens, M. (2003). Globalisation and Housing Finance Systems in Advanced and Transition Economies. Urban Studies, 40(5-6), 1011-1026.
• Şenel, C. (2020). Banka Kredileri ve Türk Bankacılık Sektöründe Kredilerin Uluslararası Karşılaştırmalı Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1), 810-825.
• TBB. (2021). Tüketici Kredileri ve Konut Kredileri. 03, 2021 tarihinde İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği. https://www.tbb.org.tr/tr/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/mart--2021---tuketici-kredileri-ve-konut-kredileri-/6001 adresinden alındı.
• TBB. (2022). Bireysel Kredi ve Kredi Kartı Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı. 25.04.2022 tarihinde Türkiye Bankalar Birliği: https://verisistemi.tbb.org.tr/index.php?/tbb/report_rm adresinden alındı.
• TCCB. (2022). Dünyanın ve Bölgemizin Sancılı Bir Süreçten Geçtiği Şu Dönemde, Türkiye Rotasından Sapmadan Hedeflerine Doğru İlerliyor. 12.05.2022 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı: https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/136798/-dunyanin-ve-bolgemizin-sancili-bir-surecten-gectigi-su-donemde-turkiye-rotasindan-sapmadan-hedeflerine-dogru-ilerliyor- adresinden alındı.
• TCMB. (2022a). Konut Fiyat Endeksi. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası: Veri Yönetişimi ve İstatistik Genel Müdürlüğü Anketler ve Endeksler Müdürlüğü.
• TCMB. (2022b). Bankalarca Açılan Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Faiz Oranları. 13.02.2022 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Faiz+Istatistikleri/Bankalarca+Acilan+Kredi/ adresinden alındı.
• TCMB. (2023). Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları. 25.01.2023 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Bankacilik+Verileri/Kredi+Karti+Islemlerinde+Uygulanacak+Azami+Faiz+Oranlari adresinden alındı.
• TGMP. (2020). TGMP 2020 Faaliyet Raporu. 03.09.2021 tarihinde Türkiye Grameen Mikrofinans Programı: http://www.tisva.net/flip/2020_tgmp_faaliyet_raporu.html adresinden alındı.
• TGMP. (2021). TGMP 2021 Faaliyet Raporu. Ankara: Türkiye Grameen Mikrofinans Programı. http://www.tisva.net/eyayin/faaliyetraporu2021.html adresinden alındı.
• Traub, A. & Ruetschlin, C. (2012). The Plastic Safety Net: Findings From the 2012 National Survey on Credit Card Debt of Low- and Middle-Income Households. New York: Demos.
• Ünker, P. (2022). Türkiye'de Sefalet Endeksi: Kriz Yıllarına Dönüş. 10.01.2022 tarihinde DW: https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyede-sefalet-endeksi-kriz-y%C4%B1llar%C4%B1na-d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F/a-60380596 adresinden alındı
• Wicksell, K. (1977). Lectures on Political Economy (L. Robbins, Dü., & E. Classen, Çev.) New York: Augustus M. Kelley.
• Zelizer, V. A. (1989). The Social Meaning of Money: "Special Monies". American Journal of Sociology, 95(2), 342-377.