A Work that Sheds Light on Our Literary History: Fourth and Fifth Volumes of Ata History

Yıl 2005, Sayı: 20, 67 - 87, 18.02.2014

Muhittin Eliaçık

Öz

The 19th century Ottoman poet Tayyarzade Ata Bey is known with his history of the poets serving as servant in the Ottoman Palace. The fourth and fifth volumes of Ata's history are on servant poets of the Palace. Therefore these volumes are very important for Turkish literary history. In this article, the poets included in the fourth and fifth volumes of Ata's history is examined and discussed.

Anahtar Kelimeler

Ata's History; Old Turkish Literature; Enderun Poets; Private Court

Edebiyat Tarihimize Işık Tutan Bir Eser: Atâ Tarihinin 4-5. Ciltleri

Öz

19 yüzyıl divan şairlerinden olan Tayyarzade Atâ Bey Enderun tarihi nitelığindeki tarih kitabıyla bilinir. Bu eserinin Enderun şairlerini anlatıp şiirlerinden örnekler verdiği 4. ve 5. ciltleri edebiyat tarihimiz için çok önemlidir. Bu makalede Ata Tarihinin 4-5.ciltlerinde gösterilmiş olan Enderunlu şairler incelenip araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ata Tarihi; Enderun Şairleri; Eski Türk Edebiyatı

Kaynakça

• Ahmed Refî, Enderunlu Şairler, Hattatlar ve Musiki Sanatkârları Tezkiresi, İst.Arkeoloji Müzesi Ktp. No.l479.
• Akif Mehmed, Mir ’ât—ı Şi ’r, Millet Ktp., Emirî, Tarih, nr.773
• Akkutay Ülker, Enderun Mektebi, Ankara 1984.
• Altındağ Ülkü, Topkapı Sarayı, Sanat, TSM Ankara 1982, 5.12-43.
• Atâ Bey, Tarih—ı Atâ(Tarih—ı Enderun), C.I—V, İstanbul 1293.
• Baltacı Câhid, Osmanlı Medreseleri, İstanbul 1975
• Babinger(Haz.C0şkun Üçok), GOW, Leipzig 1927.
• Baykal lsınail H., Enderun Mektebi Tarıhı, İstanbul 1953.
• Blochet E., Cataloque des Manuscrits Turcs de la Bibliotheque Nationale, Paris 1932.
• Bursalı M. Tahir, Osmanlı Muellijleri. İstanbul 1333-42.
• Büyük Türk klasikleri, Ötüken Neşriyat, 08, İstanbul 1990.
• Diyanet İslam Ansiklopedisi(DİA), Enderun, C.11 ss.185—187; Atâ Tayyarzade, C.4 s. 35, İstanbul 1991.
• Eliaçık Muhittin, Tayyarzâde Atâ Divanı, Bilge Kitabevi, Ankara 2005.
• Emil Birol, Jon Turklere Dair Vesikalar I, Edebiyatçı Jon Turklerin Mektupları, İÜEFY, İstanbul.
• Erk Nihal, Tuhfetu’l-fârisîn fi—ahvâli huyüli’l—mücâhidîn DTCFD XVII/3-4(1959), 5.495-511.
• Esad Efendi, T eşrifât-ı Kadime(haz. Y. Ercan), İstanbul 1979.
• Fatin, Hâtimetu’l—eş ’âr, İstanbul 1271.
• Gövsa l. Alaeddin, Meşhur Adamlar, Hayatları, Eserleri, 03, İstanbul 1933-35.
• Hızır İlyas, Letaif-i Enderun, İstanbul 1276.
• Hüseyin Vassâf, Sefîne—i Evliyâ, (Mehmet Akkuş—Ali Yılmaz), Seha Neşriyat, İstanbul 1990.
• İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri, I, 117—120, İstanbul 1969.
• İpekten Haluk(Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu, Turgut Karabey) Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler sözluğü, Ankara 1988.
• EDEBIYAT TARİl-llMlZE ışıı< TUTAN BIR ESER' ATA TARİHİNİN 4—5. CİLTLERİ 87
• Kitâb-1 Müsteâb(Hz. Yaşar Yücel), Osmanlı Devlet Düzenine Ait Metinler ], Kitab-ı Mııstetâb, Ankara 1983
• Levend, Agâh Sırrı, Turk Edebiyatı Tarihi, 3. Baskı, TTK Yayını, Ankara 1988
• Leslie P. Peirce, Harem—i Hııınayun(çev. A. Berktay), Istanbul 1996.
• Mazıoğlu Hasibe, Turk Edebiyatı-Eski, TA XXX111, Ankara 1983.
• Mehmed Süreyya, Sicili—i Osmanî, C.Ill, 481—82, İstanbul 1311.
• Mustafa İsen, Divan Şairlerinin Meslekî Konumları, Millî Eğitim, S.: 83, Mart 1989.
• Nail Tuman, Tuhfe—i Nâilî, Bizim Büro Yayını, Ankara 2001.
• Özgül M.Kayahan, Hersekli ArıfHıkmet, KTBY, Ankara 1987; Yenişehirli Avni, KBY, Ankara 1990.
• Pala Iskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sozluğu, Akçağ Yayını, Ankara(tarihsiz).
• Parmaksızoğlu Ismet, Enderun Mektebi, TA, XV 193.
• Parmaksızoğlu lsmet, Enderun—ı Humayun, TA, XV 193-196.
• Sadettin Nüzhet, Tı'ırkŞairleri, İstanbul 1935.
• Sevük İ.Habib, Tanzimattan Beri Edebiyat Tarihi I, Remzi Kitabevi, Istanbul 1940.
• Şentürk Ahmet Atillâ, Ahmed Paşa’nın Guneş Kasidesi Üzerine Duşiınceler, Enderun Yayınları, İstanbul. 1994.
• Şentürk Ahmet Atillâ, Necâtî Beğ ’in Sultan Beyazıt Methiyesi ve Bazı Gazelleri Hak- kında Notlar, Enderun Tanpınar A.1—1amdi, XIX. Asır Turk Edebiyatı Tari— hi,Çağlayan Kitabevi, İstanbul 1967.
• Uzunçarşılı İ.H, Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı, Ankara 1945.
• VasıfEdendi, Târih, İstanbul 1219.