Suffix +A- and Directions of Verbalization of Nouns

Yıl 2007, Sayı: 23, 73 - 91, 19.02.2014

Adnan R. Karabeyoğlu

Öz

Denominal suffixes, due to their wide range, have some semantical distinctions in the sense of verbalizing the concept of nouns. When the functions of suffix +A were examined in a semantical and syntactical way it was seen that verbalization directions are in groups related to object-action, subject-object, subject-quality (status) and subject-activity.

Anahtar Kelimeler

Noun; Verb; Verbalization

+A- Eki ve Adların Fiilleşme İstikametleri Üzerine

Öz

Türkçede adlardan fiil türeten eklerin birden fazla oluşu, hâliyle fiilin ifade ettiği kavram bakımından bu eklerin her birinin adları flilleştirme istikametlerinde farklılıklar olduğunu düşündürmektedir. Bunlardan +A- ekinin getirildiği adların fiilleşme istikametlerinin semantik ve sentaktik ilişkiler bakımından incelendiğinde bu istikametlerin nesne-hareket, özne-nesne, özne-nitelik (durum) ve özne-iş ilişkileri etrafında kümelendiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ad; Fiil; Fiilleşme

Kaynakça

• Banguoğlu Tahsin Banguoğlu, Türkçenin Grameri, TDK Yay., Ankara, 1990.
• Dankoff R. Dankoff, Evliya Çelebi Seyahatnamesi Okuma Sözlüğü (Katkılarla Çev. Semih Tezcan), istanbul, 2004.
• Deny J. Deny, Türk Dili Grameri (Osmanlı Lehçesi) (Çev. Ali Ulvi Elöve), İstanbul, 1941.
• DLT Kaşgarlı Mahmud, Dfvdnil Lugdti't-Türk (Çeviri, Uyarlama, Düzenleme Seçkin Erdi, Serap Tuğba Yurtsever), Kabalcı Yay., İstanbul, 2005.
• DTS Drevnetyürskiy Slovar', Red. V.M. Nadelyayev, D.M. Nasilov vd., İzdatel' stvo N auka, Leningrad, I 969.
• EDPT Sir Gerard Clauson, An Etymological Dictionary of Pre-ThirteenthCentury Turkish, Oxford, 1972.
• Ercilasun A. B. Ercilasun, Kutadgu Bilig Grameri (Fiil), Gazi Ünv. Yay., Ankara, 1984.
• Erdal Marcel Erdal, Old Turkic Word Formation, Otto Harrassowitz, Wiesbaden, 2 vols., 1991.
• Ergin Muharrem Ergin, Tılrk Dil Bilgisi, Bayrak Yay., İstanbul, 1993
• Gabain A. Von. Gabain, Eski Türkçenin Grameri (Çev. Mehmet Akalın), TDK Yay., Ankara, 1988.
• Grönbech K. Grönbech, Türkçenin Yapısı (Çev. Mehmet Akalın), TDK Yay., Ankara, 2000.
• Gülsevin Gürer Gülsevin, Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, TDK Yay., Ankara, 1997.
• KB Yusuf Has Hacip, Kutadgu Bilig (Çev. Reşid Rahmeti Arat), Kabalcı Yay., İstanbul, 2006.
• KS K. K. Yudahin, Kırgız Sözlüğü (Çev. Abdullah Taymas), TDK Yay., Ankara, 1988.
• Korkmaz Zeynep Korkmaz. Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). TDK Yay., Ankara, 2003.
• Öner Mustafa Öner, "Türkçede İsimden Fiil Yapımı Üzerine Notlar", http:/ /mtad.humanity .ankara. edu. tr/III -1 Mart2006. php
• Rbg Nasırü'd-din bin Burhiinü'd-din Rabgüzi, Kısasü'l-Enbiyd (Dr. Aysu Ata), TDK Yay., Ankara, 1997, 1. cilt.
• Tekin Talat Tekin, "Wisdom of Royal Glory (Kutadgu Bilig): A TurcoIslamic Mirror for Princes. BY YüSUF KHASS HAJIB Translated with an introduction and notes by Robert Dankoff. Chicago and London: The University of Chicago Press, 1983. Pp. 281. (Çev. Mehmet Ölmez)", Türk Dilleri Araştırmaları, Ankara, 1991, 197-200.
• TGS "Türk Gramerinin Sorunları" Toplantısı (22-23 Ekim 1993), TDK Yay., Ankara, 1995.
• Timurtaş F. K. Timurtaş, Eski Tıirkiye Tıirkçesi (XV Yüzyıl, Gramer, Metin, Sözlük), Enderun Kitabevi, İstanbul, 1994.
• Tü S Türkçe Sözlıik, TDK Yay., Ankara, 2005.
• YTS Yeni Tarama Sozlıiğü, TDK Yay., Ankara, 1983.