Öz
The definition "dark spring" is an aspect that has seemed in our poetry since the middle of the 17th century in which Indian form began to influence Divan poetry. Also including the canception of contrariness this definition seems to take part in the poetry with this form. When we examine the couplets including the definition "dark spring" we see that this definition has been used in order to express the position in which the facial characteristics of the lover occured. Beiıutiful face of the lover which reminds spring with its brightness, brilliance and colour transforms into "dark spring" with the occurance of dark facial characteristics. Another form similar to "dark spring" in the poetry is "dark spiritual light" and it seems in the poetry in the same period with "dark spring". Although they sametimes correspond each other "dark sp iritual light" often means the curl on the forehead of the beautiful lover. lt seems that the definitions "dark spring" and "dark spiritual light" symbolize divine beauty and the spiritual situation of the lover just before the union in esateric way while they symbolize the beauty of the lover's face and forehead in exoterical way.
Anahtar Kelimeler
Dark Spring; The Facial Characteristics; Face; Dark Spiritual Light; Curl on the Forehead; Union
Kaynakça
- Azizüddin NeseŞ (1990), Tasavvufta Insan Meselesi-İnsan—ı Kâmil, (Çev. Mehmet Kanar), Dergah Yayınları, İstanbul.
- Chittick, William (1997); Varolmanın Boyutları, (Çev. Turan Koç), İnsan Yayınları, İstanbul.
- Gibb, E.J . Wilkinson (yty); Osmanlı Şiir Tarihi, (Çev. Ali Çavuşoğlu), Akçağ Yayınları, Ankara.
- Gürer, Abdülkadir (2000); “Şeyh Gâlib’in Şiirlerinde Bir Anlatım Özelliği”, Türkoloji Dergisi, Ankara, XIII. Cild, ]. Sayı, ss.99-109.
- Latifî (1990), LatiŞ Tezkiresi, (Haz. Mustafa İsen), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
- Onay, Ahmet Talat (1992); Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, (Haz. Cemal Kurnaz), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
- İLMİ ARAŞTIRMALAR
- Pürcevadi, Nasrullah (1998); Can Esintisi-lslam’da Şiir Estetiği, (Çev. Hicabi Kırlani gıç), İnsan Yayınları, İstanbul.
- Sayar, Kemal (2000); “Geçmişin Bilgeliği Bugünün Psikoterapisi ile Buluşabilir mi” SuŞ Psikolojisi (Haz. Kemal Sayar), İnsan Yayınları, İstanbul.
- Shafıi, Muhammed (2000); “Varoluşsal Vuslat-Benlikten Kurtuluş”, SuŞ Psikolojisi (Haz. Kemal Sayar), İnsan Yayınları, İstanbul.
- Şebüsterî (1999); Gülşen-i Râz, (Haz. Sadık Yalsızuçanlar), Timaş Yay., İstanbul.
- Tarlan, A.Nihat (2003); Baki Divanı Şerhi Notları, Meneviş Yay., Ankara.
- Toshihiko, İzutsu (2001); İslam Mistik Düşüncesi Üzerine, (Çev. Ramazan Ertürk), Istanbul.
- Türinay, Necmeddin (1999); “Divan Şairinin Dünyası”, Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler (Haz. Mehmet Kalpaklı), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Uludağ, Süleyman (1995); Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Marifet Yayınları, İstanbul.
- Yakıt, İsmail (2002); Yunus Emre’de Sembolizm-Çıktım Erik Dalına, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Öz
"Siyâh-bahâr" tamlaması, Hint Üslubunun Divan şiiri üzerinde etkisini göstermeye başladığı on yedinci yüzyılın ortalarından itibaren şiirimizde görülmeye başlanan bir ibaredir. Bu tamlamanın zıtlık kavramını barındırıyor olması da onun bu üslup ile şiire girdiğinin bir göstergesidir. "Siyâh-bahâr"ın geçtiği beyitleri incelediğimizde, bu tamlamanın sevgilinin/güzelin yüzünde hatların belirmesi ile ortaya çıkan durumu ifade etmek üzere kullanıldığını anlamaktayız. Parlaklığı, ışıltısı, rengi itibarıyla baharı çağrıştıran güzelin yüzü, siyah hatların gelmesi ile "siyâh-bahâr"a dönüşmektedir. "Siyah-bahar" ile aynı dönemlerde şiirimizde karşımıza çıkan benzer bir kurgu da "siyah-nur"dur. Zaman zaman birbirinin yerine de kullanılmakla birlikte "siyâh-nûr" (nûr-ı siyâh) daha çok bir güzelin alnına dökülen siyah zülfü karşılamaktadır. Zahiren sevgilinin yüz/alın güzelliğini simgeleyen "siyah-bahar" ve "siyâh-nûr" tamlamalarının, batınen, İlahî güzelliği, âşıkın/sâlikin İlahi aşk yolunda sevgiliye kavuşmadan hemen önce yaşadığı hassas ruh halini anlattığı anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Azizüddin NeseŞ (1990), Tasavvufta Insan Meselesi-İnsan—ı Kâmil, (Çev. Mehmet Kanar), Dergah Yayınları, İstanbul.
- Chittick, William (1997); Varolmanın Boyutları, (Çev. Turan Koç), İnsan Yayınları, İstanbul.
- Gibb, E.J . Wilkinson (yty); Osmanlı Şiir Tarihi, (Çev. Ali Çavuşoğlu), Akçağ Yayınları, Ankara.
- Gürer, Abdülkadir (2000); “Şeyh Gâlib’in Şiirlerinde Bir Anlatım Özelliği”, Türkoloji Dergisi, Ankara, XIII. Cild, ]. Sayı, ss.99-109.
- Latifî (1990), LatiŞ Tezkiresi, (Haz. Mustafa İsen), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
- Onay, Ahmet Talat (1992); Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, (Haz. Cemal Kurnaz), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
- İLMİ ARAŞTIRMALAR
- Pürcevadi, Nasrullah (1998); Can Esintisi-lslam’da Şiir Estetiği, (Çev. Hicabi Kırlani gıç), İnsan Yayınları, İstanbul.
- Sayar, Kemal (2000); “Geçmişin Bilgeliği Bugünün Psikoterapisi ile Buluşabilir mi” SuŞ Psikolojisi (Haz. Kemal Sayar), İnsan Yayınları, İstanbul.
- Shafıi, Muhammed (2000); “Varoluşsal Vuslat-Benlikten Kurtuluş”, SuŞ Psikolojisi (Haz. Kemal Sayar), İnsan Yayınları, İstanbul.
- Şebüsterî (1999); Gülşen-i Râz, (Haz. Sadık Yalsızuçanlar), Timaş Yay., İstanbul.
- Tarlan, A.Nihat (2003); Baki Divanı Şerhi Notları, Meneviş Yay., Ankara.
- Toshihiko, İzutsu (2001); İslam Mistik Düşüncesi Üzerine, (Çev. Ramazan Ertürk), Istanbul.
- Türinay, Necmeddin (1999); “Divan Şairinin Dünyası”, Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler (Haz. Mehmet Kalpaklı), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Uludağ, Süleyman (1995); Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Marifet Yayınları, İstanbul.
- Yakıt, İsmail (2002); Yunus Emre’de Sembolizm-Çıktım Erik Dalına, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Şubat 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2007 Sayı: 23 |