MUŞ VE YÖRESİNDEKİ SIĞIRLARDA GÖRÜLEN AYAK HASTALIKLARININ PREVALANSI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR

Yıl 2004, Cilt: 3 Sayı: 1, 39 - 47, 28.11.2004

Özmen İstek , Taner Durgun

Öz

Bu çalışmada Muş ve
yöresindeki sığırlarda görülen ayak hastalıklarının prevalansının saptanması
amaçlandı. Çalışmada; ırk, yaş, cinsiyet ve canlı ağırlığı farklı olan 1638 baş
sığır kullanıldı.

 

İncelenen
hayvanlarda tırnak deformasyonları %28.97, ayak hastalıkları %13.70, tırnak
deformasyonları ile ayak hastalıklarının birlikte şekillendiği olgular ise
%57.33 oranında gözlendi.

 

Araştırmalarda saptanan tırnak
deformasyonlarının; %86.28’nin arka ayaklarda, %13.72’sinin de ön ayaklarda
oluştuğu belirlendi. Ayak hastalıklarının ise %17.10’nun ön, %82.90’ının arka
ayaklarda şekillendiği saptandı.

 

Sığırlarda şekillenen tırnak deformasyonlarının;
%3.91’inin küt tırnak, %11.93’ünün makas tırnak, %48.76’sının sivri tırnak,
%9.77’sinin burulmuş (tirbüşon) tırnak, %19.15’inin yayvan geniş ve dolgun
tırnak ve %6.49’unun ise ayrık tırnak olduğu saptandı.

 

İncelemeler sonucunda ayak hastalıklarının; %7.46’sını İnterdigital
dermatitis, %7.02’sini Eresio ungulae, %6.58’ini Ökçe absesi, %7.89’unu
İnterdigital hiperplazi, %11.40’ını İnterdigital flegmon, %7.02’sini
Pododermatitis aseptica diffuza, %4.83’nü Pododermatitis circumscripta, %
7.89’unu Pododermatitis septica, %9.65’ini Tırnak çatlağı, %2.19’unu Koroner
flegmon, % 12.28’ini Ökçe ve taban eziği, %2.19’unu Yan duvar ulkusu, %4.83’ünü
Digital dermatitis ve %8.77’sinin ise Beyaz çizgi hastalığı olduğu görüldü.

 

Sonuç olarak 2002-2003 yılları arasında Muş ve yöresindeki ayak hastalıklarının
yıllık prevalansı %14.16 olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sığır, Ayak, Hastalık, Prevalans

Kaynakça

• 1. Alkan, İ., Boynukara, B., Celep, M. 1993. Van ve Yöresinde Sığır Ayak Hastalıklarının Yayılışı, Nedenleri ve Sağaltımı Üzerine Bir Araştırma. Y. Y. Ü. Vet. Fak. Derg. 4 (1-2), 87-95
• 2. Anteplioğlu, H., Samsar, E., Akın, F., Güzel, N. 1992. Sığır Ayak Hastalıkları. A. Ü. Vet. Fak. Yay. 414. A. Ü. Basımevi. Ankara
• 3. Bergsten, C. 1997. Infectious Disease of The Digits. In: Greenough, P.R. Lameness in Cattle, 89-100 3 nd Edition. Saunders, Philadelphia, PA
• 4. Blowey, R.W. 1992. Disease of the Bovine Digit: Part 2 Hoof Care and Factors Influencing The Incidence of Lameness. In Practice. 3, 118-124
• 5. Clarkson, M.J, Downham, D.Y., Faul W.B., Hughes J.W., Manson, F.J., Merritt, J.B., Murray, R.D., Russell, W.B., Suthest, J.E. and Ward, W.R. 1996. Incidence and Prevalence of Lameness in Dairy Cattle. Vet. Rec. 138, 563-567
• 6. Demirkan I, Walker, R.L., Blowy, R.W., Carter, S.D. 1999. Serological evidence of Spirochaetal Infections Associated with Digital Dermatitis in Dairy Cattle. Vet J ;157(1):69-77
• 7. Durgun T. 1998. Sığırlarda Taban Ülseri. Fırat Üniversitesi Sağ. Bil. Der. 12(2); 215-218
• 8. Faull, W.B., Hughes, J.W., Clakson, M.J., Downham, D.Y., Manson, F.J., Merritt, J.B., Suthest, J.E. and Ward, W.R 1996. Epidemiology of Lameness in Dairy Cattle: The İnfluence of Cubicles and Indoor and Outdoor Walking Surfaces. Vet. Rec. 139, 130-136
• 9. Greenough P.R., McCallum FJ and Weaver AD. 1981. Lameness in Cattle 2nd ed., John Wright and Sons. Ltd., Bristol
• 10. Greenough P.R. 1990. Observations on Bovine Laminitis. In Practice. 12, 169-173
• 11. Hassall S.A, Ward W.R and Murray R.D. 1993. Effects of Lameness on The Behaviour of Cows During the Summer. Vet. Rec. 132, 578-580
• 12. LeFevre A.M., Logue, D.N., Offer, J.E., McKendrick and Gettingby, G. 2001. Correlations of Measurements of Subclinical Claw Horn Lesion in Dairy Cattle. Vet. Rec. 148(5), 135-138
• 13. Livesey, C.T. and Fleming, F.L. 1984. Nutritional Influences on Laminitis, Solea Ulcer and Bruised Solea in Friesion Cows. Vet. Rec. 114, 510-512
• 14. Manske, T., Hultgren, J. and Bergsten C. 2002. Prevalance and İnterrelationships of Hoof Lesions and Lameness in Swedish Dairy Cows. Preventive Veterinary Medicine. 54, 247-263
• 15. Manske, T. 2002. Hoof Lesions and Lameness in Swedish Dairy Cattle. Doctoral Thesis.Swedish University of Agricultural Sciences. Skara.1-66
• 16. Murray, R.D., Downham, D.Y., Clarkson, M.J., Faull, W.B., Hughes, J.W., Manson, F.J., Merritt, J.B., Russell, W.B., Suthest, J.E. and Ward, W.R. 1996. Epidemiology of Lameness in Dairy Cattle: Description and Analysis of Foot Lesions. Vet. Rec. 138, 586-591
• 17. Peterse, D.J., Korver, S., Oldenbroek, J.K. and Talmon, F.P. 1984. Relationship Between Levels of Concentrate Feeding and Incidance of Sole Ulcers in Dairy Cattle. Vet. Rec. 115, 629- 630
• 18. Rowlands, G.J., Russell, A.M. and Williams, L.A. 1983. Effects of Season, Herd Size, Management System and Veterinary Practice on the Lameness Incidence in Dairy Cattle. Vet. Rec. 113, 441-445
• 19. Rowlands, G.J., Russell, A.M. and Williams, L.A. 1985. Effect of Stage of Lactation, Month, Age, Origin and Heart Girth on Lameness in Dairy Cattle. Vet. Rec. 117, 576-580
• 20. Russell, A.M, Rowlands, G.J., Shaw, S.R. and Weaver, A.D. 1982. Survey of Lameness in British Dairy Cattle. Vet. Rec. 111, 155-161
• 21. Sağlıyan, A. ve Ünsaldı, E. 2002. Tunceli ve Yöresindeki Sığırlarda Karşılaşılan Ayak Hastalıklarının İnsidansı Üzerine Gözlemler. Fırat Üniversitesi Sağ. Bil. Der. 16(1), 47-56
• 22. Ünsaldı, E. ve Durmuş, A.S. 1999. 1994-1998 Yılları Arasında Kliniğimize Gelen Sığırlarda Gözlenen Ayak Hastalıkları ve Sağaltımları. Fırat Üniversitesi Sağ. Bil. Der. 13(3); 405-412
• 23. Vermunt, J.J. and Greenough, P.R. 1994. Predisposing Factors of Laminitis in Cattle. Br. Vet. J. 151, 391-399
• 24. Vokey, F.J., Guard, C.L., Erb, H.N. and Galton, D.M. 2001. Effect of Alley Surfaces on Indices Claw and Leg Health in Dairy Cattle Housed in a Free-Stall Barn. J.Dairy Sci. 84: 2866-2699
• 25. Weaver, A.D. 1985. Lameness in Cattle-Investigatıonal and Dıagnostic Check Lists. Br. Vet. J. 141,(1): 27-33
• 26. Wells, S.J., Trent, A.M., Marsh, W.E., Williamson, N.B. and Robinson, R.A. 1995. Some Risk Factors Associated With Clinical Lameness in Dairy Herds in Minnesota and Wisconsin. Vet. Rec. 136, 537-540
• 27. Yanık K ve Çamoğlu A. 1990. 1983-1989 Yılları Arasında Sığırlarda Karşılaşılan Cerrahi Hastalıkların Toplu Bir Değerlendi-rilmesi. A.Ü. Vet.Fak. 2. Ulusal Cerrahi Kongresi Tebliği. A.Ü. Basımevi. Ankara