BAZI TOPRAK VE BİTKİ ÖRTÜSÜ ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2004, Cilt: 3 Sayı: 1, 98 - 105, 28.11.2004

Adil Bakoğlu

Öz

Bu çalışmada Erzurum merkez
ilçenin sütevler mahallesinde yarısı otlatmaya açık yarısı ise koruma altında
olan bir mera alanının iki farklı kesiminde; 1996 ve 1997 yıllarında yürütülen
çalışmadan elde edilen bazı bitki örtüsü ve toprak özellikleri
karşılaştırılmıştır. Bitki örtüsü özellikleri olarak; toprağı kaplama oranı,
örtü materyali ve toprakaltı bioması miktarı ile mera kalite derecesi, toprak
özellikleri ise; kil, silt ve kum oranı, agregat stabilitesi, su ve hava geçirgenliği,
strüktür stabilitesi, kütle yoğunluğu, kireç oranı ve organik madde oranları
olarak incelenmiştir. Toprak özellikleri ile bitki örtüsü arasında yapılan
nonlinear regresyon analizlerinde; su geçirgenliği-örtü materyali miktarı,
organik madde-toprakaltı bioması miktarı (-), silt ve kum oranı ile mera kalite
derecesi arasında önemli ilişkiler kaydedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toprağı Kaplama Oranı, Organik Madde Oranı, Topraküstü-Toprakaltı Bioması, Toprak Özellikleri

Kaynakça

• 1. Holechek, L.J., Pieper, R.D.and Herbel, C.H., 1995. Range Management, Principles and Practices (Second edition), Englowood Clifts, New Jersey.
• 2. Thurow, T.L., Blackburn, W.H. and Taylor Jr., C.A., 1988. Infiltration and Interil Erosion Responses to Selected Livestock Grazing Strategies, Edwards Plateau, J. Range Manage., 41, 296-302.
• 3. Weaver, T., 1978, Changes in Soils Along Vegetation-Altıtudinal Gradient of The Northern Rocky Mountains, In Proc 5th Nort Amer. Forest Soils Conference.
• 4. Hyder, D.N., Bement, R.E., Remmenga, E.E. and. Jr, C.T., 1966. Vegetation-Soil and Vegetation-Grazing Relations From Frequency Data, J. Range Manage., 19, 11-13.
• 5. Şahin, M., 1970. Kars ve Sarıkamış Civarında Orman ve Çayır Örtüsü Altında Teşekkül Etmiş Toprak Gruplarının Morfolojik, Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Üzerinde Araştırmalar, Atatürk Üni. Yay., 270, Erzurum.
• 6. Smith, C.W., Hadas, A., Don, J. and Koyukjisky, H., 1985. Shrinkage and Atterberg Lımits in Relation to Other Properties of Principal Soil Types in Isreal, Geoderma, 35, 47-65.
• 7. Ayers, K.W., Button, R.G. and Dejong, E., 1973. Soil Morphology and Soil Physical Properties, II. Mecanical İmpedance and Moisture Relation and Movement. Can. J. Soil Sci., 1, 9-19.
• 8. Lal, R.,1990. Soil Erosion in the Topics, Principles and Management. McGraw-Hill, Inc., USA.
• 9. Gökkuş, A.,1994. Sürülüp Terkedilen Alanlarda Sekonder Suksesyon, Atatürk Üni., Yay., 787, Erzurum.
• 10. Koç, A., 1995. Topografya ile Toprak Nem ve Sıcaklığının Mera Bitki Örtülerinin Bazı Özelliklerine Etkileri, Atatürk Üni., Fen Bil. Enst., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Erzurum.
• 11. Sönmez, K., 1979. Muş-Alpaslan Devlet Çiftliği Arazisinde Yüzeyden Alınan Toprakların Strüktürel Dayanıklılığı ve Erozyona Duyarlılığı Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üni. Zir. Fak. Der., 10, 3-4.
• 12. Canbolat, M.Y., 1992. Toprağa Organik Materyal İlavesinin Toprağın Organik Maddesi, Agregat Stabilitesi ve Geçirgenlik Üzerine Etkileri, Atatürk Üni. Zir. Fak. Der., 23, 113-123.
• 13. Bakoğlu, A. ve Koç, A., 2002. Otlatılan ve Korunan İki Farklı Mera kesiminin Bazı Toprak ve Bitki Örtüsü Özelliklerinin Karşılaştırılması. I. Bitki Örtüsü Özelliklerinin Karşılaştırılması. Fırat Üni. Fen ve Mühendislik Bil. Der., 14 (1), 37-47.
• 14. Bakoğlu, A. ve Gökkuş, A., 2002. Otlatılan ve Korunan İki Farklı Mera kesiminin Bazı Toprak ve Bitki Örtüsü Özelliklerinin Karşılaştırılması. II. Toprak Özelliklerinin Karşılaştırılması. Fırat Üni. Fen ve Mühendislik Bil. Der., 14 (1), 49-57
• 15. Anonymous, 1998. T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Erzurum Bölge Müdürlüğü Raporları.
• 16. Tosun, F., 1968. Transekt Metodu ile Yapılan Mera Vejetasyonu Çalışmalarında Optimum Numune İntesitesinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üni. Zir. Fak. Araş. Bül. Yay., 27.
• 17. Açıkgöz, N., 1988. Tarımda Araştırma ve Deneme Metotları, Ege Üni. Zir. Fak. Yay., 478.
• 18. Klute, A.,1986. Methods of Soil Analysis, Soil Sci. Soc. of America, Medison. Wisconson, USA.
• 19. Düzgüneş., O., Kesici, T., Kavuncu, O. ve Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları II), Ankara Üni. Zir. Fak. Yay., 1021.
• 20. Borman., M.M., Johnson, D.E. and Krueger, W.C., 1992. Soil Moisture Extraction by Vegetation in A Mediterranean/maritime Climatic Regime, Agron. J., 84, 897-904.
• 21. Jonston., A., Dormaarn, J.F. and Smoliak, S., 1971. Long-term Grazing Effects on Fescue Grasland Soils, J. Range Manage., 24, 185-188.
• 22. Sönmez, K., 1980. Atatürk Üniversitesi Elaziğ Çiftliğinde Toprakların Bazı Fiziksek ve Kimyasal Özelliklerinin Agregasyon Üzerine Tesirleri ile İlgili Araştırmalar, Atatürk Üni. Yay., 531.