PEYAMİ SAFA’NIN ROMANLARINDA İSİM SEMBOLİZASYONU

Yıl 2005, Cilt: 3 Sayı: 3, 148 - 152, 17.07.2005

Şeyma Büyükkavas Kuran

Öz

İnsanı
anlatan edebî tür olan romanda yer alan şahıs, zaman, mekan gibi unsurlar
yazarın niyetini ortaya koy-mak açısından farklı görevler üstlenirler.
Sözgelimi bir roman kişisinin karakterine dair verilen ayrıntılarla romanın
mesajına ya da sonuna dair ip uçları verilebilir. Aynı şekilde roman kişisine
verilen adlar da bazen kişiye bir ad olmakla kalmaz, bazı özellik, durum ve
tavırları sembolize edici işlev üstlenebilir. Peyami Safa’ nın on bir romanında
yer alan şahıslara bu çerçeveden bakıldığında şahısların taşıdıkları adların
bazen şahsın karakterinin tamamını bazen bir yönünü tanımlayıcı, bazen
anlatıcının o şahsa karşı takındığı tavrı ortaya ko-yucu özellikte olduğu
görülür.

Anahtar Kelimeler

Peyami Safa, Şahıs, Ad, Sembolizasyon

Kaynakça

• 1. Wellek R.-Warren A., (1983), Edebiyat Bilimi-nin Temelleri, çev. Ahmet Edip Uysal, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı yayınları.
• 2. Forster, E. M.(1985), Roman Sanatı, çev. Ünal Aytür, İstanbul, Adam yayınları.
• 3. Headens, Kleber (1961), Roman Sanatı, çev. Yaşar Nabi, İstanbul, Varlık yayınları.
• 4. Belge, Murat (1994), Edebiyat Üzerine Yazılar, İstanbul, Yapı Kredi yayınları.
• 5. Uğurcan, Sema (1984), “Ahmet Mithat Efendi’ nin Romanlarında İsim Sembolizasyo-nu,” Türk Edebiyatı, 29:55-56, 30:68-69
• 6. Devellioğlu, Ferit (1990), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara, Aydın Kitabevi.
• 7. TDK, Kişi Adları Sözlüğü, http://tdk.org.tr/ad sozluğu.html.
• 8. Safa, Peyami (2000), Sözde Kızlar, 24. Baskı, İstanbul, Ötüken Yayınevi.
• 9. ....................(2000), Mahşer, 14.Baskı, İstanbul, Ötüken Yayınevi.
• 10. ....................(1995), Bir Akşamdı, 10. bs., İstan-bul, Ötüken Yayınevi.
• 11. ....................(1995), Canan, 7. bs., İstanbul, Ötüken Yayınevi.
• 12. ....................(1995), Dokuzuncu Hariciye Koğu-şu, 29.bs., İstanbul, Ötüken Yayınevi.
• 13. ....................(1995), Fatih Harbiye, 16.bs., İs-tanbul, Ötüken Yayınevi.
• 14. ....................(1995), Bir Tereddüdün Romanı, 12.bs., İstanbul, Ötüken yayınevi.
• 15. ....................(1995), Biz İnsanlar, 10. bs., İstan-bul, Ötüken Yayınevi.
• 16. ....................(1995), Matmazel Noraliya’nın Koltuğu, 14. bs., İstanbul, Ötüken Yayınevi.
• 17. ...................(2000), Yalnızız, 15. bs., İstanbul, Ötüken Yayınevi.