KİTÂB-I KISSANÂME-İ SÜLEYMÂN ALEYHİSSELAM VE SÖZ DİZİMİ ÖZELLİKLERİ

Yıl 2005, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 8, 29.12.2005

Mehmet Dursun Erdem

Öz

Bu çalışmada Uzun Firdevsî’nin
Süleymānnāme adlı eserinin 74. cildi, söz dizimi açısından incelenmiştir.
Makale Giriş, İnceleme (Öbekler ve Cümle) iki bölümden meydana gelmektedir.
Giriş kısmında çalışılan eser, yazar ve Süleymânnâme hakkında bilgiler
verilmiştir. İnceleme kısmı öbekler ve cümle olmak üzere iki ana bölümden
oluşmaktadır. Makalenin asıl bölümü burası olup metinden hareketle 15-16. yüzyıl
Türkçesinin söz dizimi ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Söz Dizimi, Kelime Grupları, Uzun Firdesi, Süleymanname, Eski Anadolu Türkçesi

Kaynakça

• 1. AKAY Asuman (1990). Firdevsî, Süleymân-nâme (44. Cilt), Metin ve Fiiller Üzerine Bir İnceleme, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
• 2. ATABAY Neşe- ÖZEL Sevgi – ÇAM Ayfer (2003). Türkiye Türkçesinin Söz Dizimi, Papatya Yayınları, İstanbul.
• 3. BANGUOĞLU Tahsin (2000). Türkçenin Gra-meri, TDK Yayınları, Ankara.
• 4. BİCARİ Hasan (1975). “Süleymân-nâme’nin Budapeşte’deki Yazma Nüshası”, Bilimsel Bildiriler 1972, TDK Yayınları, Ankara.
• 5. BİLGEGİL M. Kaya (1982). Türkçe Dilbilgisi, Dergah Yayınları, İstanbul.
• 6. BLOCHET E. (1993). Catalogue des Manuscrits Turcs de la Bibliothéque Nationale II, Paris.
• 7. CANIM Rıdvan (2000). Latîfî Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• 8. CEMİLOĞLU İsmet (2000). 14. Yüzyıla Ait Bir Kısas-ı Enbiyâ Nüshası Üzerinde Sentaks İncelemesi, TDK Yayınları, Ankara.
• 9. CEMİLOĞLU İsmet (2001). Dede Korkut Hikâyeleri Üzerinde Söz Dizimi Bakımından Bir İnceleme, TDK Yayınları, Ankara.
• 10. ÇATIKKAŞ M. Ata (1983). Süleymannâme 72. Cilt, Doktora Tezi, İstanbul.
• 11. DEMİR Nurettin-YILMAZ Emine (2003). Türk Dili El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara.
• 12. DENY J. (1941). Türk Dili Grameri (Osmanlı Lehçesi), (çev. Ali Ulvi ELÖVE), İstanbul.
• 13. EKER Süer (2003). Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları, Ankara.
• 14. ERGİN Muharrem (1981). Türk Dil Bilgisi, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• 15. GECE K. Mehmet (1991). Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun Hikâyelerinde Sentaktik Yapı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Samsun.
• 16. GENCAN Tahir Nejat (1979). Dilbilgisi, TDK Yayınları, Ankara.
• 17. GENÇ Gülnaz (1995). Firdevsî-i Rûmî Süleymân-nâme (25 ve 26. Ciltler), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
• 18. GÜLEÇ Hamdi (1994). Firdevsi-i Rümi’nin Süleymânnâme’si – 42. Cilt –Dâsitân-ı Ceng-i Aheng-i Efrâsiyâb-ı Türk- Üzerinde Bir Metin İncelemesi, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• 19. HARTMANN, R.R.K.- STORK F.C (1972). Dictionary of Language and Linguistics, New York-Toronto.
• 20. HATİBOĞLU Vecihe (1963). “Kelime Grupları ve Kuralları”, TADY-B 1963, Ankara 1988, s. 203-244.
• 21. HATİBOĞLU Vecihe (1972). Türkçenin Söz-dizimi, Ankara.
• 22. HENGİRMEN Mehmet (1999). Dilbilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Engin Yayınları, Ankara.
• 23. KARAHAN Leylâ (1995a). Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yayınları, Ankara (3. Baskı).
• 24. KARAHAN Leylâ (2004a). Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yayınları, Ankara (7. Baskı).
• 25. KARAÖRS Metin (1995). “Cümle Bilgisinde İsimlendirme, Sınıflandırma, ve Tahlil Metotla-rının Birliği”, “Türk Gramerinin Sorunları” Toplantısı (22-23 Ekim 1993), TDK Yayınları, Ankara, s. 21-30.
• 26. KORKMAZ Zeynep (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
• 27. KÖPRÜLÜ M. Fuat (1993). “Firdevsî”, İslam Ansiklopedisi IV, İstanbul, s.649-651.
• 28. MINORSKY V 1958. The Chester Beatty Library a Catalogue of the Turkish Manuscripts and Miniatures, Dublin.
• 29. OLGUN İbrahim-PARMAKSIZOĞLU İsmet (1980). Firdevsî-i Rumî Kutb-nâme, TTK Yayınları, Ankara.
• 30. PERTSCH Wilhelm (1864). Die Orientalischen Handschriften der Herzoglichen Bibliothek zu Gotha II: turkischen Handschriften, Wien.
• 31. PERTSCH Wilhelm (1889). Die Handschriften -Verzeichnisse der Königlichen Bibliothek zu Berlin, Berlin.
• 32. RİEU Ph. D. Charles (1888). Catalogue of the Turkish Manuscripts in the British Museum.
• 33. SEZER Ayhan (1979). “Türkçe Tümcelerde Sözdiziminin İşlevi”, Genel Dilbilim Dergisi, Ankara Dilbilim Derneği Yayınları, Şubat, S. 3-4, Ankara.
• 34. SOHRWEİDE, H. (1979). Turkische Handschriften-Verzeichnisder Orientalischen Handschriften in Deutschland XII/3, Wiesbaden.
• 35. TOPALOĞLU Ahmet (1989). Dil Bilgisi Te-rimleri Sözlüğü, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• 36. TURAN Fikret (1996), Old Anatolian Turkish: Syntactic Structure, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Harvard University, Cambridge, Massachusetts.
• 37. UĞURLU Mustafa (1999). Memlûk Türkçe-sinde Zarf-Fiilli Parçaların Dizimi, TDK Yayınları, Ankara.
• 38. USTA Halil İbrahim (1995). Firdevsî-i Rûmî Süleymân-nâme-i Kebîr, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
• 39. ÜSTÜNOVA Kerime, (2002). Dil Yazıları, Akçağ Yayınları, Ankara.