SINIF ÖĞRETMENLERİNDE ON YILLIK HİZMET SÜRECİNDE TÜKENMİŞLİĞİN GELİŞİMİNE YÖNELİK BİR HARİTALAMA ÇALIŞMASI

Yıl 2007, Cilt: 5 Sayı: 3, 177 - 185, 15.06.2007

Zafer Gökçakan Mehmet Murat

Öz

Bu
çalışmada, sınıf öğretmenlerinde 10 yıllık bir hizmet sürecinde duygusal,
kişisel başarısızlık ve duyar-sızlaşma şeklindeki tükenmişliklerin nasıl bir
gelişim gösterdiklerinin incelenmesi ve her üç tükenmişlik biçimi açısından da
bu gelişimin haritalanması amaçlanmıştır. Bu araştırma betimsel yöntemle
yapılmış bir alan taraması niteliğinde olup, enlemesine (cross-sectional) bir
inceleme modelini içeren bir gelişim araştır-masıdır. Araştırma grubunu
Diyarbakır il merkezi, ilçeler ve köylerindeki devlet ilköğretim okullarında
görev yapmakta olan 2401 öğretmen oluşturmuştur. Öğretmenleri Maslach
tarafından geliştirilmiş ve Çam (1992) tarafından Türkçe'ye uyarlanan
"Maslach Tükenmişlik Envanteri-(MBI)" uygulanmıştır. Veriler elde
edildik-ten sonra, her bir tükenmişlik biçimi için hem genel olarak, hem de
cinsiyet ve mezun olunan okul değiş-kenlerine göre yıllık ortalama puanlar esas
alınarak grafikler çizilmiş ve sonra bunlar birleştirilerek haritalar
oluşturulmuştur

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik, Sınıf Öğretmenleri, Tükenmişlik Gelişim

Kaynakça

• 1. Byme, B.M. (1992). "Investigating Causal Links to Bumout For Elmentary, İntermediate, and Secondary School Teachers", Research Report. 143, Canada, Ontario.
• 2. Çam, O. (1989). Hemşirelerde Tükenmişlik ve Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayın-lanmamış Doktora Tezi, Ege Üniv., İzmir.
• 3. -----(1992). "Tükenmişlik Envanterinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Araştırılması", VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara.
• 4. Cook, 1. (1994). "Are You On the Cutting Edge?", Tecahing Pre., 26:4, pp. 583-605.
• 5. Gazieı H.H. (1995). "Sabbatical Leave, Jop Bumout and Tumover Intentions Among Teachers", Int.Jour. of Lee. Edu. 14:4, Jul-Aug, pp.331-338.
• 6. Girgin, G. (1995). İlkokul Öğretmenlerinde Meslekte Tükenmişliğin Gelişimini Etkileyen Değişkenlerin Analizi ve Bir Model Önerisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• 7. Gold, Y. (1985). "Bumout: Causes and Solution", Clearing House, 58:5, pp.210-212.
• 8. Kijai, J., D.L.Totten. (1995). "Teacher Bumout in the Small Christian School: A National Study", Jour. of Research on Chris. SchooL, 4:2, Aut, pp.195-218.
• 9. Maslach, c., S.E. Jackson (1981). "The Measurement ofExperienced Bumout", Journal of Occupational Behavior, 2, p.99.
• 10. Minibaş, J. (1992). "Özel ve Devlet İlkokulla-rında Görev Yapan Öğretmenlerin İş Tatmini Düzeyi ve Bu Düzeyin Engellenme Karşısında Gösterilen Tepki Tipi ve Saldırganlık Yönü ile İlişkisi", VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilim-sel Çalışmaları, Ankara.
• 11. Sucuoğlu, B., N. Kuloğlu (1996) "Özürlü Ço-cuklarla Çalışan Öğretmenlerde Tükenmişliğin Değerlendirilmesi", Türk Psikoloji Dergisi, 10, ss. 44-60.
• 12. Tümkaya, S. (1996). İlkokul, Ortaokul, ve Lise Öğretmenlerinde Tükenmişlik Düzeyleri İle Kullandıkları Başa Çıkma Davranışları. Yayın-lanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.