The West and Islamic Civilization in The Context of The Post-Truth Paradigm and The Clash of Civilizations Thesis

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 31 - 64, 29.12.2021

Muhammed Yamaç

Öz

The West and Islamic Civilization in The Context of The Post-Truth Paradigm and The Clash of Civilizations Thesis
Civilizations have existed with a historical background that has been continuing interactively since ancient times. Thanks to this interaction, although there are significant differences between the Western and Islamic civilizations in a special sense, they have existed in many periods as two civilizations that affect each other much more than they seem in a long historical process. When the formation and developments processes of these civilizations are examined in detail, it can be seen that both civilizations transferred their accumulations to each other in terms of knowledge, science, technique, trade and so on. In this sense, the history of civilizations is also the history of the developments of societies/humanity. On the other hand, the “conflicting, separating, marginalizing, West-centred” civilization readings advocated by some thinkers such as Samuel Phillips Huntington and Francis Fukuyama lead to many debates in the context of civilizations. At this point, it is very important to understand the point and process of the discussions well. What does the concept of civilization mean in this context? How is the Western and Islamic civilization portyed in the clash of civilizations thesis? Clash of civilizations in the paradigm of the post-truth era? Or an alliance of civilizations? Is “civilization hybridization” possible on the axis of the post-truth paradigm? Or does the post-truth paradigm reveal “civilization hybridization” rather than a clash of civilizations? And similar questions reveal the problematic of the study. The study attempts to analyze, discuss, understand and make sense of this problematic with the documentation method based on text scanning.

Anahtar Kelimeler

Distance Education, Teacher, Covid-19 Outbreak, Burnout.

Post-Truth Paradigma ve Medeniyetler Çatışması Tezi Bağlamında Batı ve İslâm Medeniyeti

Öz

Post-Truth Paradigma Ve Medeniyetler Çatışması Tezi Bağlamında Batı ve İslâm Medeniyeti
Medeniyetler, eski çağlardan beri etkileşimsel olarak devam edegelen bir tarihi arka planla var olmuşlardır. Bu etkileşim sayesinde özel anlamda Batı ve İslâm medeniyeti arasında önemli farklılıklar görülse de esasen uzun bir tarihi süreç içerisinde göründüğünden çok daha fazla birbirini etkileyen iki medeniyet olarak birçok dönemde var olmuşlardır. Bu medeniyetlerin özellikle oluşum ve gelişim süreçleri ayrıntılı bir şekilde incelendiğinde her iki medeniyetin bilgi, bilim, teknik, ticaret vb. birçok açıdan birbirlerine birikimlerini aktardıkları görülebilmektedir. Bu anlamda medeniyetler tarihi, aynı zamanda toplumların/insanlığın gelişim tarihidir. Buna karşın Samuel Phillips Huntington ve Francis Fukuyama gibi bazı düşünürlerin savunduğu “çatıştırıcı, ayrıştırıcı, ötekileştirici, Batı-merkezci” medeniyet okumaları, medeniyetler bağlamında birçok tartışmayı doğurmaktadır. Bu noktada tartışmaların vardığı noktanın ve sürecin iyi anlaşılması oldukça önem taşımaktadır. Bu çerçevede medeniyet kavramı neyi ifade etmektedir? Medeniyetler çatışması tezinde Batı ve İslâm medeniyeti nasıl resmedilmektedir? Post-truth dönemin paradigmasında medeniyetler çatışması mı? Yoksa medeniyetler uzlaşması (ittifakı) mı? Post-Truth paradigma ekseninde “medeniyet melezleşmesi” mümkün müdür? Veya post-truth paradigma medeniyetler çatışması yerine “medeniyet melezleşmesi”ni mi ortaya çıkarmaktadır? ve benzeri sorular çalışmanın problematiğini ortaya koymaktadır. Çalışma, metin taramasına dayanan dokümantasyon yöntemiyle bu problematiği analiz etmeye, tartışmaya, anlamaya ve anlamlandırmaya girişmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Medeniyetler Çatışması, Batı Medeniyeti, İslâm Medeniyeti.

Kaynakça

• Ağçoban, Sıddık. “Avrupa Sosyolojisi ile İslâm Teolojisi Arasında: Avrupa’da İslâm”. Erciyes Akademi 35/3 (Eylül 2021), 1075-1094.
• Akçapar, Şebnem Köşer. “Conversion as a Migration Strategy in a Transit Country: Iranian Shiites Becoming Christians in Turkey”. The International Migration Review 40/4 (Aralık 2006): 817-853.
• Bagby, Philip. Culture and History: Prolegomena to the Comparative Study of Civilizations. Londra: Longmans, Green, 1958.
• Berger, Peter L. “Sekülerizmin Gerilemesi”. Medeniyetler Çatışması. ed. Murat Yılmaz. 378-397. Ankara: Vadi Yayınları, 1995.
• Bozeman, Adda B. Politics and Culture in International History: From the Ancient Near East to the Opening of the Modern Age. New Brunsvvick, NJ: Transaction Publishers, 1994.
• Bozeman, Adda B. Strategic Intelligence and Statecraft. Washington: Brassey’s (US), 1992.
• Bozeman, Adda B. “Civilizations Under Stress”. Virginia Quarterly Revievv /51 (Kış 1975): 1-18.
• Bozkurt, Nahide. Tarih Felsefesi: Tarihin Doğası ve Belirleyicileri. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2020.
• Braudel, Fernand. On History. Chicago: University of Chicago Press, 1980. Braudel, Fernand. History of Civilizations. New York: Ailen Lane - Penguin Press, 1994.
• Braudel, Fernand. Medeniyetlerin Grameri. çev. Mehmet Ali Kılıçbay. Ankara: İmge Kitabevi, 2017.
• Bulliet, Richard. The Case for Islamo-Christian Civilization. New York: Columbia University Press, 2004.
• Coulborn, Rushton. The Origin of Civilized Societies. Princeton: Princeton University Press, 1959.
• Çolak, Yılmaz. “Türkiye’de Medeniyet ve Modernleşme”. Muhafazakâr Düşünce Dergisi 6/21-22 (Eylül 2020): 145-167.
• Dawson, Christopher. The Movement of World Revolution. New York: Sheed and Ward, 1959.
• Dawson, Christopher. Dynamics of World History. LaSalle, IL: Sherwood Sugden Co., 1978.
• Demirezen, İsmail. “Küreselleşen Dünyada Ahlak Tasavvuru”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/23 (Haziran 2013): 31-41.
• Durkheim, Emile ve Mauss, Marcel. “Note on the Notion of Civilization”. Social Research 38/4 (Kış 1971): 808-813.
• Durmaz, Canan ve Okumuş, Ejder. “Çatışma Çözümü ve Dinler”. Tasavvur: Tekirdağ İlahiyat Dergisi 6/1 (Haziran 2020): 65-106.
• Dündar, Haris Ubeyde. “Medeniyetler Çatışması Tezi Bağlamında “Şii Hilali” Tartışmalarının Bir Değerlendirmesi”. Ortadoğu Etütleri 11/1 (Haziran 2019): 42-63.
• Eisenstadt, Shmuel Noah. “Cultural Traditions and Political Dynamics: The Origins and Modes of Ideological Politics”. British Journal of Sociology 32/2 (Haziran 1981): 155-181.
• Fernândez-Armesto, Felipe. Millennium: A History of the Last Thousand Years. New York: Scribners,1995.
• Fukuyama, Francis. Tarihin Sonu ve Son İnsan. çev. Zülfü Dicleli. İstanbul: Profil Yayıncılık, 2012.
• Gökalp, Ziya. Hars ve Medeniyet. Ankara: Balkanoğlu Matbaacılık, 1964.
• Günay, Durmuş. “Medeniyet Kavramını Açıklamak İçin Bir Yaklaşım”. Felsefe Dünyası Dergisi /72 (Aralık 2020): 76-92.
• Hobson, John M. Batı Medeniyetinin Doğulu Kökenleri. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 4. Basım, 2015.
• Huntington, Samuel Phillips. “Medeniyetler Çatışması Mı?”. çev. Mustafa Çalık. Doğu Batı 10/41 (Ağustos 2007): 83-106.
• Huntington, Samuel Phillips. Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması. çev. Mehmet Turhan ve Y. Z. Cem Soydemir. İstanbul: Okyanus Yayınları, 14. Basım, 2015.
• Hüseyin, Seyfuddin Adem. “Tarihin Sonu ve Medeniyetler Çatışması”. çev. Mevlüde Ayyıldızoğlu. Tarihin Sonu Mu?. der. Mustafa Aydın ve Ertan Özensel. 203-222. Ankara: Vadi Yayınları, 1999.
• İbn Haldun. Mukaddime. haz. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları, 12. Basım, 2016.
• İzzetbegoviç, Aliya. Doğu Batı Arasında İslâm. Çev. Salih Şaban. İstanbul: Yarın Yayınları, 2. Basım, 2011.
• Kalın, İbrahim. “Dünya Görüşü, Varlık Tasavvuru ve Düzen Fikri: Medeniyet Kavramına Giriş”. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 15/29 (Aralık 2010): 1-61.
• Kalın, İbrahim. İslâm ve Batı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 18. Basım, 2021.
• Karakoç, Sezai. Çıkış Yolu II, Medeniyetimizin Dirilişi. İstanbul: Diriliş Yayınları, 6. Basım 2017.
• Karakoç, Sezai. Düşünceler I Kavramlar. İstanbul: Diriliş Yayınları, 7. Basım 2017.
• Kroeber, Alfred Louis. Configurations of Culture Grovvth. Berkeley: University of California Press, 1944.
• Kroeber, Alfred Louis. Style and Civilizations. Westport, CT: Greenwood Press, 1973.
• Kumar, Krishan. Sanayi Sonrası Toplumdan Post-Modern Topluma, Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları. çev. Mehmet Küçük. Ankara, Dost Kitabevi, 2. Basım, 2004.
• Kutluer, İlhan. “Medeniyet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28/296-301, 2003. Erişim: 1 Haziran 20221. https://islamansiklopedisi.org.tr/medeniyet
• McNeill, William Hardy. The Rise of the West: A History of the Human Community. Chicago: University of Chicago Press, 1963.
• Melko, Matthew. The Nature of Civilizations. Boston: Porter Sargent, 1969. Meriç, Cemil. “Kendi Semasında Tek Yıldız-I”. Fikirde ve Sanatta Her Şey 100 (Nisan 1974): 32-36.
• Meriç, Cemil. Kültürden İrfana. İstanbul: İnsan Yayınları, 1986.
• Meriç, Cemil. Umrandan Uygarlığa. İstanbul: İletişim Yayınları, 28. Basım, 2020.
• Okumuş, Ejder. “Küreselleşme ve Medeniyetlerarası Diyalog”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 2/2 (Ekim 2002): 15-132.
• Okumuş, Ejder. “İslam Medeniyetinin Ana Çizgileri”. Lale 4 (Temmuz 2021): 66-80.
• Özaydın, Arif. “İslam Medeniyetinin Seküler Medeniyete Katkıları”. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/1 (Haziran 2019): 117-147
• Özcan, Mehmet. “Aliya İzzetbegoviç’in Medeniyet Tasavvuru”. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 11/18 (Haziran 2019): 2632-2648.
• Pikkert, Peter. “Hıristiyan Batı” Efsanesi: Batı’da Din, Bilim ve Felsefe Tartışmaları. çev. Zeynep Ovalıoğlu. İstanbul: GDK Yayınları, 2011.
• Robertson, Roland ve Chirico, JoAnn. “Humanity, Globalization, and Worldwide Religious Resur gence: A Theoretical Exploration”. Sociological Analysis 46/3 (Ekim 1985): 219-242.
• Said, Edward W. Orientalism. Londra: Penguin Books, 1991.
• Sambur, Bilal. “Medeniyet: Kayıp Cennetin Peşinde”. İslâmî Araştırmalar Dergisi 20/3 (Ağustos-Aralık 2007): 263-274.
• Saygılı, Serdar. “Doğu ve Batı Düalizminde İslam Medeniyet Tarihinin Oksidentalist Düşünürü Fuat Sezgin ve Bilim Tarihi Anlayışı”. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi /10 (Ocak 2019): 10-31.
• Sezgin. Fuat. “İslâm Kültür Dünyasının Bilimler Tarihindeki Yeri”. İslâm Bilimler Tarihi Üzerine Konferanslar. ed. Zeynep Berktaş ve Tuğçe İnceoğlu. 9-23. İstanbul: Timaş Yayınları, 2012.
• Sorokin, Pitirim. Social and Cultural Dynamics. 4 cilt. New York: American Book Co., 1985.
• Spengler, Oswald. Decline of the West. 2 cilt. New York: A. A. Knopf, 1923. Sunar, Lütfi. “Müslüman Toplumlarda Çağdaş Medeniyet Tartışmaları”. Artuklu Akademi 7/1 (Haziran 2020): 77-97.
• Şimşek, Osman. “Çalışmanın Ontolojisi Bağlamında Türk-İslam ve Batı Medeniyetlerinde Çalışmanın Sosyolojisi”. İş ve Hayat 5/9 (Ağustos 2019): 170-194.
• Tennet, Timothy C. Theology in the Context of World Christianity. Michigan: Zondervan Books, 2007.
• Topcan, Özlem. “Batı Medeniyeti Gölgesinde Ötekilerin İnşası”. Türk Dünyası Araştırmaları 126/249 (Kasım-Aralık 2020): 347-368.
• Toynbee, Arnold J. “Medeniyetler Çarpışması”. çev. Hamid Uzgören. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 3/1-2 (1948): 247-254.
• Toynbee, Arnold J. A Study of History. 12 cilt. Londra: Oxford University Press, 1934-1961.
• Wallerstein, Immanuel. Geopolitics and Geoculture: Essays on the Changing Worldsystem. Cambridge: Cambridge University Press, 1992.
• Weber, Alfred. Kulturgeschichte als Kultursoziologie. Leiden: A. W. Sijthoff’s Uitgerversmaatschappij N.V., 1935.
• Weber, Max. The Sociology of Religion. Boston: Beacon Press, 1968. Quigley, Carroll. The Evolution of Civilizations: An Introduction to Historical Analysis. New York: Macmillan, 1961