VILLAGE INSTITUTES AND AN INTERVİEW WITH PAKİZE TÜRKOĞLU ON VILLAGE INSTITUTES

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 3, 115 - 144, 31.12.2022

Muhammet Demir

Öz

In this study, interviews were conducted with Aksu Institutes (1940-1954) and its student Pakize Türkoğlu on the life of Village Institutes within the framework of oral history method. In an environment where the Second World War was felt with everything, the importance given to the development of the village will be tried to be conveyed through the eyes of a teacher. In this case Republic of Turkey acted what time beings needs and stareted a model called "Village Institues" according to country's basic needs. The Village Institutes, which draw attention with its different understanding of education, aimed to bring a new perspective to education during its active period, and the students who graduated from the institutes took their place in history as members of an institution that made significant contributions to the history of the republic all over the country. Pakize Türkoğlu, one of these individuals, graduated from Aksu Village Institute in Antalya and later started her duty by graduating from Ankara Hasanoğlan High Institute.In this study, Village Institutes that were active between 1940-1954 were tried to be discussed in general terms and evaluations were made on Pakize Türkoğlu and Village Institutes.

Anahtar Kelimeler

Education, Village Institues, Aksu Village Institue, Hasanoğlan High Institue, Pakıze Turkoğlu.

Köy Enstitüleri Ve Pakize Türkoğlu İle Köy Enstitüleri Üzerine Bir Söyleşi

Öz

Bu çalışmada Aksu Enstitüleri (1940-1954) öğrencisi Pakize Türkoğlu ile Köy Enstitüleri hayatı üzerine sözlü tarih yöntemi çerçevesinde görüşmeler yapılmıştır. İkinci Cihan Harbi’nin her şeyi ile hissedildiği bir oryamda, köyün kalkınması konusuna verilen önem, bir bayan öğretmenin ağzından aktarılmaya çalışılacaktır. Bu noktada Türkiye Cumhuriyeti de bulunduğu çağın gerekliğine uygun davranarak ülkenin temel ihtiyaçları doğrultusunda ‘Köy Enstitüleri’ adıyla bir model ortaya koymuştur. Farklı eğitim anlayışı ile dikkat çeken Köy Enstitüleri, faal olduğu dönem içerisinde eğitime yeni bir bakış açısı kazandırmayı amaçlamış ve enstitülerden mezun olan öğrenciler ülkenin dört bir yanında cumhuriyet tarihine önemli katkılar sunan bir kurumun fertleri olarak tarihte yerini almıştır. Bu fertlerden birisi olan Pakize Türkoğlu, Antalya’da bulunan Aksu Köy Enstitüsü’nden mezun olmuş ve devamında Ankara Hasanoğlan Yüksek Enstitüsünü bitirerek görevine başlamıştır. Bu çalışmada 1940-1954 yılları arasında faaliyet göstermiş Köy Enstitüleri genel hatlarıyla ele alınmaya çalışılmış ve Pakize Türkoğlu ile Köy Enstitüleri üzerine değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Köy Enstitüleri, Aksu Köy Enstitüsü, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, Pakize Türkoğlu.

Kaynakça

• Akyüz, Yahya, Türk Eğitim Tarihi, 11. Baskı, Ankara: Pegem Yayınları, 2007.
• Arslan, Recep, “Antalya Halkevi Dergisi (Türk Akdeniz)”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 5, sy. 6 (2018): 313-330.
• Aysal, Necdet, “Anadolu’da Aydınlanma Hareketinin Doğuşu: Köy Enstitüleri”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 9, sy. 35 (2005): 267-282.
• Çavdar, Tevfik, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi, 6. Baskı, Ankara: İmge Yayınevi, 2019.
• Elmas, Abdullah, Köyü Canlandırma Hareketi Olarak Köy Enstitüleri, Ankara: İKSAD Publishing House, 2020.
• Eyuboğlu, Sabahattin, Köy Enstitüleri Üzerine, Y.Y. : Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık, 1999.
• http://www.gazipasa.gov.tr/genel-bilgiler
• https://www.iskultur.com.tr/yazarlar/pakize-turkoglu
• Kirby, Fay, Türkiye’de Köy Enstitüleri, Ankara: İmece Yayınları, 1962.
• Koç, Nurgün, Türk Kültür Tarihi İçerisinde Köy Enstitüleri, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2007.
• Şeren, Mehmet, “Köye Öğretmen Yetiştirme Yönüyle Köy Enstitüleri”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 28, sy. 1 (2008): 203-226.
• Şimşek, Gül, Mercanoğlu, Cansın, “Bir “Planlama Örneği” Olarak Köy Enstitüleri Deneyimi”, Planlama Dergisi 28, sy. 3 (2018): 261-281.
• Tonguç, İsmail Hakkı, Mektuplarla Köy Enstitüsü Yılları (1935-1946), Yay. Haz. Engin Tonguç, İstanbul: Çağdaş Yayınları, 1976.
• Türkoğlu, Pakize, Kızlar da Yanmaz, 4. Basım, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2019.
• Türkoğlu, Pakize, Kimseli Kimsesiz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
• Türkoğlu, Pakize, “Köy Enstitülerinin Eğitim Kültürüne Getirdiği Demokratik Değerler ve Eleştiri Günleri”, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi sy. 10 (2014): 115-128.
• Türkoğlu, Pakize, Kısa Süren Hasat, 4. Basım, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
• Türkoğlu, Pakize, Tonguç ve Enstitüleri, 8. Basım, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
• Yıldız Nihan, Akandere Osman, “Köy Enstitülerinin İdeolojik Yapısı”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 17, sy. 35 (2017): 275-316.