İkinci Meşrutiyet Döneminde Zirai Eğitim

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 116 - 130, 29.06.2023

Şaziye Duygu Alpaslan

Öz

Osmanlı, bir tarım imparatorluğu idi. Bundan ötürü her ne olursa olsun bu sektörün kesintiye uğramadan gelişmesi için çalışmıştır. Özellikle modernleşme sürecine girdikten sonra bu sektörün önemini daha da kavramış ve bu yolda önemli adımlar atmıştır. Atılan bu adımlardan birisi de hiç şüphesiz eğitim alanında gerçekleşmiştir. Osmanlı modernleşmesinin önemli dönemlerinden birisi olan II. Meşrutiyet Dönemi’ de bu açıdan atılan adımlar için önemli bir süreçtir. Öyle ki tam bağımsız bir ekonomi anlayışı doğrultusunda yola çıkılan bu süreçte, zirai kalkınmanın dolayısıyla zirai eğitimin önemi sıkça vurgulanırken, zirai açıdan gelişmemişliğin, fikri bir eksiklikten kaynaklandığı dile getirilmiştir. Çiftçinin yahut diğer küçük üreticilerin tarım ve hayvancılık noktasında modern zirai bir eğitime tabi olmamaları da bu durumun sebebi olarak belirtilmiştir. Bu da zirai eğitimin geliştirilip yaygınlaştırılmasını oldukça önemli bir hale getirerek bu alanda önemli çalışmaların yapılmasını sağlamıştır. İşte bu anlatılanlar doğrultusunda çalışmada; İlk önce II. Meşrutiyet Devrinde zirai eğitimi geliştirmeye yönelik kurulan yahut ıslah edilen ziraat mekteplerinden ardından da ortaya konulan bazı mektep dışı eğitim fikirlerinden bahsedilecektir.

Anahtar Kelimeler

II.Meşrutiyet, Ziraat, Eğitim, Zirai Eğitim, Ziraat Mektepleri

Agricultural Education in Second Constitutional Period

Öz

The Ottoman Empire was an agricultural empire. For this reason, it has worked for the development of this sector without interruption no matter what. Especially after entering the modernization process, he understood the importance of this sector and took important steps in this direction. Undoubtedly, one of these steps was taken in the field of education. One of the important periods of Ottoman modernization, II. Constitutional Era is an important process for the steps taken in this respect. So much so that, in this process, which started out in line with a fully independent economy understanding, the importance of agricultural development and therefore agricultural education was frequently emphasized, and it was stated that agricultural immaturity was due to an intellectual deficiency. The fact that the farmers or other small producers are not subject to a modern agricultural education in terms of agriculture and animal husbandry is also stated as the reason for this situation. This has made the development and dissemination of agricultural education very important and has led to important studies in this field. In line with these explanations, in the study; First II. In the Second Constitutional Era, some out-of-school education ideas that were put forward after the agricultural schools that were established or improved to develop agricultural education will be mentioned.

Anahtar Kelimeler

Second Constitutional Period, Agriculture, Education, Agricultural Education, Agricultural Schools

Kaynakça

• Ak, Musa. “II. Meşrutiyet Dönemi’nde Mesleki ve Teknik Eğitim Okulları (1908-1918)”. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tez Nu: 210943. Denizli: 2006.
• Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem Yayınları, 2007.
• Dede, Ezgi. “Selanik Ziraat Mektebi (1889-1912)”. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale OnSekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tez Nu: 473668. Çanakkale: 2017.
• Erkek, Mehmet Salih. “II. Meşrutiyet Döneminde Mesleki Eğitimin Üç Sacayağı: Sanayi, Ticaret ve Ziraat Mektepleri”. TUHED 7, sy.2 (2018):457. Erişim 12 Ağustos 2022. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/548347
• Erkek, Mehmet Salih. “II. Meşrutiyet Döneminde Türk Eğitim Sistemindeki Gelişmeler ve Ethem Nejat Bey”. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. 2009.
• Ergün, Mustafa. II. Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri 1908-1914. Ankara: Ocak Yayınları,1996.
• Ergin, Osman Nuri. Türk Maarif Tarihi. İstanbul: Eser Matbaası, 1977.
• Güran, Tevfik. 19.Yüzyılda Osmanlı Ekonomisi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: İş Bankası, 2019.
• Kadıoğlu, Sevtap. “Osmanlı Döneminde Türkiye’de Ziraat Okulları Üzerine Notlar ve Tedrisatı Ziraiye Nizamnâmesi”. Kutadgu Bilig: Felsefe Bilim Araştırmaları Dergisi 0, sy.8 (2005): 249.
• Kılınç, Mustafa. “Türkiye’de Mesleki Teknik Eğitimin Tarihi Gelişimi (1908-1986)”. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü. Tez Nu: 330132. Ankara: 2013.
• Tedrisat-ı Ziraiye Nizamnamesi, Düstur, 2. Tertip, IV. Cilt, Dersaadet 1331, Nu:66, 96.
• Tekeli, İlhan ve Selim İlkin. Osmanlı İmparatorluğunda Eğitim ve Bilgi Üretim Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü. Ankara: TTK Yayınları, 1999.
• Toruk, İbrahim. “Halkalı Ziraat Mektebi (1892-1928)”. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. Tez Nu:354117. İstanbul: 2013.
• Yüce, Müge. “1908-1914 Yılları Arasında Anadolu’da Devlet, Köylü ve Üretim”. Yüksek lisans Tezi. Anadolu üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tez Nu:640897. Eskişehir: 2020.
• Yıldırım, Mehmet Ali. “Osmanlı’da İlk Çağdaş Zirai Eğitim Kurumu: Ziraat Mektebi (1847-1851)”. OTAM 24, sy.24 (2008): 224-5. Erişim 6 Eylül 2022. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000552