Namık Kemal’in İntibah Romanında Toplumsal Etkileşim Biçimleri

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 95 - 106, 31.12.2023

Sevgi Çamur

Öz

Olay örgüsü, zaman, mekân, kişi kadrosu bakımından hacimli bir tür olan roman; toplumsal etkileşim biçimlerine dair önemli ipuçları içerir. Yazar, roman kahramanları arasındaki karşılıklı ilişki sebebiyle eserine sosyal bir karakter kazandırır. Bu anlayıştan hareketle çalışmanın amacı Georg Simmel tarafından mübadele, tahakküm, çatışma, fahişelik, sosyallik olarak sınıflandırılan toplumsal etkileşim biçimlerinin İntibah romanı üzerinden içerik analizi tekniğiyle okumasını yapmaktır. Bu bağlamda eser kahramanlarından Ali Bey, Fatma Hanım, Dilâşub, Mehpeyker ve Abdullah Efendi arasındaki etkileşim biçimi grup-içi çatışmaya; Ali Bey’in ve Fatma Hanım’ın Dilâşub üzerinde kurmuş oldukları otoriter güç ve konumlandırdıkları yer prestij bağlamında tahakküme; Ali Bey ve Mehpeyker arasındaki ekonomik değer-arzu ilişkisi mübadeleye; Mehpeyker’in roman boyunca çizmiş olduğu düşkün kadın portresi fahişeliğe; kahramanların bir araya gelmesi durumu sosyalleşmeye işaret eder. Nitekim roman Simmel literatüründeki etkileşim şekillerinin tümünü örnekleyen ilişkiler barındırmış ve böylece romanın yeni bir okumasını yapmak mümkün olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Namık Kemal, İntibah, Georg Simmel, Toplumsal Etkileşim Biçimleri

FORMS OF SOCIAL INTERACTION IN THE NOVEL INTIBAHBY NAMIK KEMAL

Öz

Novel, which is a voluminous genre in terms of plot, setting and characters, includes remarkable clues about the forms of social interaction. Authors bring a social nature in their work due to the mutual relationship between the characters of the novel. Based on this understanding, the aim of this study is to analyse the novel İntibah through content analysis techniquein terms of the forms of social interaction classified by Georg Simmel as exchange, domination, conflict, prostitution, and sociability. In this context, the form of interaction between the characters in the novel namely Ali Bey, Fatma Hanım, Dilâşub, Mehpeyker and Abdullah Efendi is an example of intra-group conflict. The authoritative power that Ali Bey and Fatma Hanım use for Dilâşub and the place where they position her in terms of prestige indicate domination. The economic value-desire relationship between Ali Bey and Mehpeyker points to exchange. While the vulgar profile that Mehpeyker embodies throughout the novel points to prostitution, the gathering of the characters indicates sociability. As a matter of fact, the novel contains relations that exemplify all forms of interaction defined in Simmel literature, which has led to the analysis of the novel through a new reading.

Anahtar Kelimeler

Namık Kemal, İntibah, Georg Simmel, Form of Social Interaction

Kaynakça

• Jonathan H. Turner, Leonard Beeghley, Charles H. Powers (2017). Sosyolojik Terinin Oluşumu, Çev. Ümit Tatlıcan, İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Okay, Orhan (2011). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kemal, Namık (2016). İntibah, İstanbul: Özgür Yayınları.
• Simmel, Georg (2015). Bireysellik ve Kültür, Haz. Müge Gürsoy Sökmen, Çev. Tuncay Birkan, İstanbul: Metis Yayınları.
• Simmel, Georg (2016). Kadınlar Cinsellik ve Sevgi, Çev. Onur Kuzgun, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Slattery, Martin (2012). Sosyolojide Temel Fikirler, Haz. Ümit Tatlıcan, Gülhan Demiriz, Çev. Özlem Balkız, Gülhan
• Demiiriz, Hacer Harlak, Cevdet Özdemir, Şebnem Özkan, Ümit Tatlıcan, Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (2012). On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları.