Stratejik Planlama ve Dengeli Performans Yönetimi Yaklaşımları Bir Arada Olabilir mi?

Yıl 2006, Sayı: 2, 77 - 93, 01.09.2006

Mustafa Kılıç Volkan Erkan

Öz

Gerek stratejik planlama yaklaşımı gerek dengeli performans yönetimi yaklaşımı organizasyonun misyonunu gerçekleştirmesi ve vizyonuna ulaşmasına yönelik araçlardır. Ancak her iki yaklaşımın da bu süreçteki katkıları açısından farklı özellikleri öne çıkmaktadır. Strateji literatüründe Mintzberg 1994 ; David 2005 gibi yazarlar hazırlanan stratejik planların büyük bir bölümünün uygulamaya geçmediğine işaret edilmektedir Bunun önemli nedenlerinden birisi belirlenen misyonu gerçekleştirmede bir çeşit kilometre taşı gibi işlev gören stratejik amaçların belirlenerek operasyonel anlamda tanımlanmasında ve stratejilerle ilşkilendirilmesinde başarısız olunmasıdır. Kaplan ve Norton’un geliştirdikleri dengeli performans yönetimi yaklaşımı başlangıçta daha ziyade performans ölçümü amaçlı olarak geliştirilmiştir. Oysa bu yaklaşımın özellikleri sadece performans ölçümü değil aynı zamanda planlanması aşamasında da işe yaramaktadır. Bu çalışmada stratejik planlama ve dengeli performans yönetimi yaklaşımlarının özellikleri göz önünde bulundurularak klasik stratejik planlama modelinde, özellikle stratejik amaçların planlanması ve yönetilmesinde bir paradigma değişikliği ve iyileşme sağlayabilecek melez bir model önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Stratejik planlama, stratejik planlama süreci, dengeli performans

COULD SRTATEGIC PLANNING AND BALANCED SCORECARD APPROACHES BE INTEGRETED TOGETHER? ABSTRACT

Öz

“Dengeli Performans Yönetimi” kavramı ingilizce “Balanced Scorecard” kavramı karşılığıolarak kullanılmıştır. Balanced scorecard kavramının türkçe literatürde kullanımı konusundabir uzlaşma olduğunu söylemek mümkün değildir. Bir makalede Coşkun, 2006 25 farklıkullanıma işaret edilmektedir. “Dengeli performans yönetimi” ifadesi birebir tercüme anlamıaçısından bakıldığında “balanced scorecard” kavramını karşılamamasına karşın felsefesinive kapsamını yansıtabilmesi açısından tercih edilmiştir.** Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Doç.Dr. *** Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Öğrencisi Both strategic planning and balanced scorecard approaches are means for realizing its mission and reaching its vision. However, strategic planning and balanced sacorecard approaches have different attributes in terms of their contribution to this process. Some authors writing about strategy such as Mintzberg 1994 ; David 2005 and the like indicate that vast majority of strategic plans could not be translated into action and resulted in failure. One of the important reasons for this failure is being unsuccesful on identifying the strategic goals that function as a kind of milestone to realize the mission of the organization, defining them in operational terms and linking those goals to the strategies. Kaplan and Norton’s Balanced Scorecard approach was initially introduced as a performance measurement and control system. However, Balanced Scorecard’s attributes makes it useful not only for performance measurement but also for formulating the strategic goals. In this paper, considering the attributes of both strategic planning and balanced scorecard approaches, a hybrid model, that may bring about a paradigma shift and therefore improvements in the clasical strategic planning model especially at the stage of formulating and managing strategic goals

Anahtar Kelimeler

Strategic planning, strategic planning process, balanced scorecard

Kaynakça

• Bryson, John M. (2004). Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations. 3.Ed. Jossey- Bass, CA.
• Bryson, John M., ve Alston, Farnum K. (1996). Creating and Implementing Your Strategic Plan: A Workbook for Public and Nonprofit Organizations. Jossey-Bass, CA.
• Christensen, C. R., Andrews, K. R., Bower, J. L., Hamermesh, ve G., Porter, M. E. (1982). Business Policy: Text and Cases, Irwin, IL.
• Collins, James J. ve Porras, Jerry I. (1996). Building Your Company’s Vision, Harvard Busines Review, September-October.
• Coşkun, Ali. (2006). Stratejik Performans Yönetiminde Performans Karnesi Kullanımı: Türkiye’de Sanayi http://www.alicoskun.net/Publications/MBD_2006_stratejik_performans.pdf, 27.10.2006. Üzerine bir Araştırma, Erişim Tarihi
• David, Fred R. (2005). Strategic Management: Concepts and Cases, 10th. Ed. Prentice Hall, NY.
• Donelly, James H, Gibson, Jame L., & Ivancevich, John M., (1998). Fundamentals of Management, 10 th Ed. Mc Graw Hill Inc., USA.
• DPT (2003). Kamu Kuruluşları İçin Stratejik Planlama Kılavuzu DPT Yayınları, Ankara.
• Drucker, Peter F. (1974). Management: Tasks, Responsibilities, and Practices, Harper & Row, NY.
• Glaister, Keith W., ve Falshaw, J. Richard (1999). “Strategic Planning: Still Going Strong?” Long Range Planning Vol.32. 1 s.107-116.
• Hamel, G., ve Prahalad, C.K., (1994) Competing for the future,: Harvard Business Press, Boston, MA.
• Hill, Charles W. L., ve Jones, Gareth R., (1998). Strategic Management: An Integrated Approach, Fourth Edition, Hougton Mifflin Com., USA.
• Hitt, Michael A., Black, Stewart J.,ve Porter, Lyman W. (2005). Management, Prentice Hall Inc., USA.
• Hitt, Michael A., Ireland, R. Duane ve Hoskisson, Robert E., (2000), Strategic Management, 4e, South- Western College Publishing, USA.
• Kaplan, S. Robert ve Norton, David P. (1996a). “Using the Balanced Scorecard as a Strategic Management System” Harvard Business Review, Jan/Feb 1996 Vol.74.
• Kaplan, S. Robert ve Norton, David P. (1996b). Translating Strategy into Action: The Balanced Scorecard. Harvard Business School Press, MA.
• Lynch, Richard (2000). Corporate Strategy, Prentice Hall, NY.
• Mintzberg, Henry (1994). The Rise and Fall of Strategic Planning. The Free Press, NY.
• Pearce, John A., ve David, Fred R. (1987). “Corporate Mission Statements: The Bottom Line” Academy of Management Executive, May. s.109-116.
• Pearce, John A., ve Robinson, Richard B. (1997). Strategic Management: Formulation, Implementation, and Control, Irwin, IL.
• Simpson, Daniel G. (1998). “Why Most Strategic Planning is a Waste of Time and What You Can Do About It.” Long Range Planning Vol.31. No.3 s.476-480.
• Steiner, G. A. (1979). Top Management Planning, Macmillan, NY.
• Ülgen, Hayri ve Mirze, Kadri, (2004). İşletmelerde Stratejik Yönetim, Literatür Yay. İstanbul.
• Whelen, Thomas L. ve Hunger, David J. (2002). Strategic Managementy And Business Policy, 8th. Ed. Prentice Hall, NY.