AKADEMİK PERSONELİN ALGILADIĞI PSİKOLOJİK TACİZ DAVRANIŞLARI İLE İŞ PERFORMANSI, PSİKOLOJİK VE FİZYOLOJİK SAĞLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2015, Cilt: 17 Sayı: 1, 107 - 135, 01.06.2015

Rıza Şenerkal Sıtkı Çorbacıoğlu

Öz

Çalışanlara yönelik, sistematik, düşmanca ve etik olmayan uygulamalar bağlamında ele alınan psikolojik taciz, birçok kamu ve özel kuruş gibi üniversiteleri de yakından ilgilendiren bir problemdir. Bu çalışma, akademi personel tarafından algılanan, yönetici kaynaklı mobbing davranışlarının, iş performansı, psikolojik ve fizyolojik sağlık ile ilişkisini araştırmaktadır. Çalışmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, Ülkemiz için Yıldırım ve Yıldırım tarafından geliştirilen (2010) psikolojik taciz davranışları ve etkileri ölçeği kullanılmıştır. Ülke genelinde 108 akademisyenden alınan verilerden oluşan çalışma, nonparametrik Mann-Whitney U anlamlılık testi, Kruskal Wallis anlamlılık testi ve Spearman kolerasyon analizleri aracılığıyla 8 adet hipotezi test etmektedir. Çalışma bulguları tek başına psikolojik tacize uğrayan akademik personelin, algıladıkları psikolojik taciz davranışları ile iş performansı, psikolojik ve fizyolojik sağlıktaki bozulma arasında anlamlı, pozitif ve orta dereceli bir ilişki tespit etmiştir. En azından bir arkadaşıyla birlikte psikolojik taciz davranışlarına maruz kalan akademik personel açısından ise sadece psikolojik sağlık bağlamında benzer bir ilişki ortaya konmuştur. Çalışmaya konu demografik değişkenler bağlamında ise çalışmaya katılan akademisyenler açısından herhangi bir farklılık tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, psikolojik taciz, iş performansı, çalışan sağlığı, akademisyen, üniversite

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN MOBBING BEHAVIORS AND JOB PERFORMANCE, PSYCHOLOGICAL HEALTH, AND PHYSIOLOGICAL HEALTH AS PERCEIVED BY ACADEMIC PERSONNEL

Öz

As systematic, hostile, and unethical behaviors against employees, mobbing is a
problem of public and private organizations, including universities. This study
examines the relationship between perceived mobbing behaviors of managers and the
job performance, psychological health and physiologic health of employees. The
research uses a survey developed by Yıldırım and Yıldırım (2010) for measuring
mobbing behaviors and its effects. The collected data from 108 academic personnel
throughout Turkey was used to test 8 hypotheses through nonparametric MannWhitney
U, Kruskal Wallis and Spearman Correlation tests. Research findings indicate
medium level and positive linear relationship between perceived mobbing behaviors
and job performance, psychological health, and physiological health of an employee
who are subject to mobbing behaviors alone. A similar relationship was found only
between the mobbing behaviors and psychological health of employees who are subject
of mobbing behaviors at least with a co-worker.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, job performance, personnel health, academician, university