Tedarikçi Seçim Probleminde Hedef Programlama ve MOORA Yöntemi: Uygulama Çalışması

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 3, 1021 - 1044, 29.12.2017

Esra Duygu Durmaz Ebru Akgündüz Ramazan Şahin

Öz

Satın
alma maliyetlerini en küçüklemek için doğru tedarikçinin seçilmesi,
işletmelerdeki karar vericiler için gerçekçi ve etkili çözümler istenen önemli
bir problemdir. İşletmeler, faaliyetlerinin kesintiye uğramaması için birden
fazla tedarikçiyle çalışmak zorunda kalmaktadırlar. Aynı zamanda, sadece fiyat
kriterini dikkate alan geleneksel yaklaşım yerini birden fazla kriterin dikkate
alındığı çok kriterli karar verme yöntemlerinin kullanılmasına bırakmıştır. Tedarikçi
seçim problemini, işletme içi ve dışı pek çok faktör etkilemektedir. İşletmelerde
karar vericiler farklı, birbiriyle çelişen, pek çok değişkenin olduğu, bir veya
daha fazla amaç ile seçim kriterlerine bağlı olarak uygun tedarikçiyi
belirlemeye çalışmaktadırlar. Bu durumda karar vericiler, uygun çözüm
yöntemleri ile doğru tedarikçi arayışına gitmektedirler. Bu makalede, gerçek
hayat problemi olarak bir işletmedeki tedarikçi seçim problemine bir çözüm
getirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, çok kriterli karar verme tekniklerinden
olan MOORA Yöntemi ve Hedef Programlama kullanılarak işletmeye uygun çözümler elde
edilmiş ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucunda, Hedef
Programlama yöntemi ile aynı tedarikçi seçilirken, MOORA yöntemi ile farklı
tedarikçilerin seçildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Tedarikçi Seçim Problemi, Çok Kriterli Karar Verme, Hedef Programlama, MOORA Yöntemi, Ağırlıklı MOORA Yöntemi

Kaynakça

• Akarte, M. M., Surendra, N. V., Ravi, B. ve Rangaraj, N. (2001). Web based casting supplier evaluation using analytical hierarchy process. Journal of the Operational Research Society, 52(5), 511-522.
• Alp, S. (2008). Doğrusal hedef programlama yönteminin otobüsle kent içi toplu taşıma sisteminde kullanılması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(13), 73-91.
• Araz, C., Ozfirat, P. M. ve Ozkarahan, I. (2007). An integrated multicriteria decision-making methodology for outsourcing management. Computers & Operations Research, 34(12), 3738-3756.
• Bayazit, O. (2006). Use of analytic network process in vendor selection decisions. Benchmarking: An International Journal, 13(5), 566-579.
• Boran, F. E., Genç, S., Kurt, M. ve Akay, D. (2009). A multi-criteria intuitionistic fuzzy group decision making for supplier selection with TOPSIS method. Expert Systems with Applications, 36(8), 11363-11368.
• Brauers, W. K. M. ve Zavadskas, E. K. (2006). The MOORA method and its application to privatization in a transition economy. Control and Cybernetics, 35(2), 445-469.
• Chakraborty, S. (2011). Applications of the MOORA method for decision making in manufacturing environment. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 54(9-12), 1155-1166.
• Chakraborty, S., ve Karande, P. (2012). Decision making for supplier selection using the MOORA method. IUP Journal of Operations Management, 11(2), 6-18.
• Chan, F. T. S. (2003). Interactive selection model for supplier selection process: an analytical hierarchy process approach. International Journal of Production Research, 41(15), 3549-3579.
• Charnes, A. ve Cooper, W. W. (1959). Chance-constrained programming. Management Science, 6(1), 73-79.
• Demirtas, E. A. ve Üstün, Ö. (2008). An integrated multiobjective decision making process for supplier selection and order allocation. Omega, 36(1), 76-90.
• Dickson, G. W. (1966). An analysis of vendor selection systems and decisions. Journal of Purchasing, 2(1), 5-17.
• Kalibatas, D., ve Turskis, Z. (2015). Multicriteria evaluation of inner climate by using MOORA method. Information Technology and Control, 37(1), 79-83.
• Karande, P., ve Chakraborty, S. (2012). A fuzzy-MOORA approach for ERP system selection. Decision Science Letters, 1(1), 11-21.
• Karpak, B., Kumcu, E. ve Kasuganti, R. (1999). An application of visual interactive goal programming: a case in vendor selection decisions. Journal of Multicriteria Decision Analysis, 8(2), 93-105.
• Kumar, M., Vrat, P. ve Shankar, R. (2004). A fuzzy goal programming approach for vendor selection problem in a supply chain. Computers & Industrial Engineering, 46(1), 69-85.
• Pal, O., Gupta, A. K. ve Garg, R. K. (2013). Supplier selection criteria and methods in supply chains: a review. International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 7(10), 2667-2673.
• Perçin, S. (2006). An application of the integrated AHP-PGP model in supplier selection. Measuring Business Excellence, 10(4), 34-49.
• Sanayei, A., Mousavi, S. F. ve Yazdankhah, A. (2010). Group decision making process for supplier selection with VIKOR under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 37(1), 24-30.
• Wu, W.-Y., Sukoco, B. M., Li, C.-Y. ve Chen, S. H. (2009). An integrated multi-objective decision-making process for supplier selection with bundling problem. Expert Systems with Applications, 36(2), 2327-2337.
• Xia, W. ve Wu, Z. (2007). Supplier selection with multiple criteria in volume discount environments. Omega, 35(5), 494-504.
• Zhang, J. L. ve Zhang, M. Y. (2011). Supplier selection and purchase problem with fixed cost and constrained order quantities under stochastic demand. International Journal of Production Economics, 129(1), 1-7.