Türkiye ile Bazı OECD Ülkelerinin Elektrik Üretim Sektörleri İçin Verimlilik ve Etkinliklerinin Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 3, 845 - 867, 29.12.2017

Sibel Atan Esra Şahin

Öz

Günümüzde enerjiye olan gereksinim her geçen gün daha
da artmaktadır. Hızla artan bu talebe karşılık birçok ülke, elektrik sektörünü
daha verimli ve etkin bir hale getirmek istemektedir. Bu çalışmada, 2006-2012
dönemi için parametrik olmayan bir yöntem olan VZA yardımıyla Türkiye ile
OECD’ye üye 22 ülkenin elektrik üretim sektörleri karşılaştırılmıştır. Çalışmanın
yapılabilmesi için öncelikle bu ülkelerin elektrik üretim sektörlerinin karşılaştırıla
bilirliğini sağlayan girdi ve çıktı değişkenleri belirlenmiş, daha sonra EMS
programıyla etkinlik ölçümü yapılmıştır. Bu etkinlik ölçümü, 2006-2012 dönemini
kapsayan her bir yıl için ayrı ayrı yapılmıştır. Analiz sonucunda etkin olan ve
etkin olmayan ülkeler tespit edilip etkin olmayan ülkelerin etkin olabilmesi
için çözüm önerileri sunulmuştur. VZA, etkinlik analizine zaman boyutunu
katmadığından 2006-2012 dönemi için genel bir değerlendirme yapılamamıştır. Bu
dönem için genel bir değerlendirmenin yapılabilmesi amacıyla Malmquist toplam
faktör verimliliği indeksi çalışmaya dâhil edilmiş ve toplam faktör verimliliği
ve unsurlarındaki değişime ilişkin yorumlar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Veri Zarflama Analizi, Malmquist Toplam Faktör Verimliliği, Etkinlik ve Verimlilik Analiz, Türkiye’de Elektrik Sektörü

Kaynakça

• Alış, M. (2014). Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Faaliyet Denetimi: Alanya’daki Konaklama İşletmeleri Üzerinde Bir Uygulama, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Balkan, D. ve Arıkan, M. (2010). Sivas İlindeki Ortaöğretim Kurumlarının Etkinliklerinin Öğrenci Başına Düşen Öğretmen ve Derslik Sayısı Bakımından Veri Zarflama Analizi ile Ölçülmesi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, XI, (2), 133 - 154.
• Babacan, A., Kartal, M. ve BİRCAN, H. (2007). Cumhuriyet Üniversitesi’nin Etkinliğinin Kamu Üniversiteleri ile Karşılaştırılması: Bir VZA Tekniği Uygulaması. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8 (2), 97 - 114.
• Başkaya, Z. ve Avcı, B. (2011). Veri Zarflama Analizi, 1. Baskı, Dora Yayınevi.
• Çınar, Yetkin. (2010). Türkiye ile AB Üyesi Ülkelerin Elektrik Üretim Sektörlerinin Etkinlik ve Verimlilik Analizi. 2000-2006 Dönemi için Uluslararası Bir Karşılaştırma. Sosyoekonomi Dergisi, Özel Sayı, 93 - 136.
• Dinçer, S.E. (2011). Stratejik Planlama ve Veri Zarflama Analizinde Etkinlik Ölçümü, Baskı:1,. Der-Yayınevi.
• Emir, O. ve Özgür, E. (2008). Konaklama Tesisleri Etkinlik Analizi. Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, X (1), 163-174.
• Eurostat. (2006-2012). Yıllık İstatistikler, http://ec.europa.eu/eurostat/data/database.
• Genger, H. (2011). İMKB’de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Performanslarının Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25, (3-4), 31-44.
• Kula, V., Kandemir, T. ve Özdemir, L. (2008). VZA Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Ölçüsü: İMKB’ye Koteli Çimento Şirketleri Üzerine Bir Araştırma, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 187 – 202.
• Özden, Ü.H. (2008). Veri Zarflama Analizi (VZA) ile Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2), 167 - 185.
• Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (2006 - 2012). Türkiye Elektrik Üretim-İletim İstatistikleri, http://www.teias.gov.tr/TürkiyeElektrikİstatistikleri/ist2006/index.htm (08.03.2015).
• Yeşilyurt, C. (2009). Türkiye’deki İktisat Bölümlerinin Göreceli Performanslarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Ölçülmesi: KPSS 2007 Verilerine Dayalı Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (4), 135 - 147.