Farklı Pamuk Çeşitlerinin İn Vitro Koşullarda Tuz Stresine Toleransının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 13 - 26, 15.05.2020

Utku Yılmaz Avcı Hussein Abdullah Ahmed Ahmed Serkan Uranbey , Güray Akdoğan

Öz

Ülkemizde
su ve tarımsal arazi potansiyeli -aşırı ve düzensiz kullanılmakta olup, pamuk
gibi yoğun bir biçimde sulanarak yetiştirilen ürünlerin yetiştirildiği alanlarda,
toprak tuzluluğu yaygın olarak görülmeye başlamıştır. Bu çalışmanın amacı da, in vitro da farklı tuz stres
seviyelerinin ülkemizdeki yerli ıslah çalışmaları sonucu geliştirilen pamuk
çeşitlerinin in vitro çimlenme ve
büyüme parametreleri üzerine etkileri belirlenerek genotiplerin tuz
toleranslarının saptanmasıdır.Çalışmada da in
vitro koşullarında 15 farklı  pamuk
çeşitleri  (Aydın 110, Ege 69, Ege 7913, Harem
2, ,M-39, , Nazilli 84-S, Nazilli-87, Nazilli-84,N-342, Nazilli 92-13, Maraş
32, SC 2009, SC 2079, ES-1 ve Şahin 2000) 5 farklı tuz konsantrasyonunda 0, 50,
100, 150, 200 ve 250 mM NaCl) strese maruz bırakılmış, bitki boyu, bitki yaş ağırlığı,kuru bitki ağırlığı, yaş kök ağırlığı kök
sayısı kök uzunluğu, yaprak sayısı, yaprak eni, yaprak boyu incelenmiştir.
Ayrıca, -çeşitlere göre -tuz
toleransı indeksi yüzdesi belirlenmiştir. 50 mm NaCl üzeri artan tuz konsantrasyonlarının incelenen tüm karakterlerde ve çeşitlerde negatif etkiye sahip olduğu, N-342, Maraş 32, Harem 2, Nazilli-84, Nazilli-87
çeşitlerinin in vitro-koşullarda
çimlenme ve büyüme parametreleri açısından diğer genotiplere göre tuza daha
toleranslı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Abiyotik stres, İn vitro, pamuk, tuza toleranslık

Kaynakça

• Bağcı, S.A., Ekiz, H., Yılmaz, A., 2007. Salt tolerance of sixteen wheat genotypes during seedling growth. Turkish Journal of Agriculture and Foresty, 31: 363-372.Baohong, Z., Yun, Z., 1999. Effects of NaCl stress on cotton tissue culture and plant regeneration. Pakistan Journal of Biological Sciences, 2(4):1085-1087.Basal, H., 2010. Response of cotton (Gossypium hirsutum L.) genotypesto salt stress. PakistanJournal of Botany, 42(1): 505-511.Basalah, O.M., 2010. Action of salinity on seed germination and seedling growth of (Solanum melongena L). Journal of Agricultural Research, 36(1):64-72.Chachar, Q.I., Solangi, A.G., Verhoef, A., 2008. Influence of sodiumchloride on seed germination and seedling root growth of cotton (Gossypium hirsutumL.). Pakistan Journal of Botany, 40(1):183-197.Clayes, H., Van Landeghem, S., Dubois, M., Maleux, K., Inze, D., 2014. What is stress? dose-response effects in commonly used in vitro stress assays. Plant Physiology, 165(2):519-517.Das, P., Seal, P., Biswas, A.K., 2016. Regulation of growth antioxidants and sugar metabolism in rice (oryz asativa L.) seedlings by NaCl and ıts reversal by silicon. American Journal of Plant Sciences,7:623-638.Flowers, T.J., Colmer, T.D., 2008. Salinity tolerance in halophytes. New Phytologist, 179(4):945–963. Ghoulam, C., Fares, K., 2001. Effect of salinity on seed germination and early seedling growth of sugarbeet (Beta vulgaris L.).Seed Science and Technology, 29: 357-364.ICAC., 2017. International Cotton Advisory Committee: https://icac.generation10.net. (Erişim tarihi: 10 Haziran 2019).Jiang, L., Duan, L., Tian, X., Wang, B., Zhang H., Zhang M., Li, Z., 2006. NaCI salinity stres decreased (Bt) protein content of transgenic Bt cotton seedling. Environmetal and Experimetal Botany, 55:315-320.Kasumov, N.A., Abbasova, Z.I., Gündüz G., 1998. Effects of salt stress of the respiratory components of someplants.Turkish Journal of Botany, 22:389-396. Khalid, A., Aftab, F., 2016. Effect of exogenous application of 24-epibrassinolide on growth, protein contents and antioxidant enzyme activities of in vitro-grown (Solanum tuberosum L) under salt stress. İn vitro Cellular &Developmental Biology-Plant, 52(1):81-91.Khenifi, M.L., Boudjeniba, M., Kameli, A., 2011. Effects of salt stress on micropropagation of potato (Solanum tuberosum L.). AfricanJ ournal of Biotechnology, 10(40):7840-7845.Koyuncu, N., 2008. Türkiye’de yetiştirilen ekmeklik ve makarnalık buğday (triticumspp.) çeşitlerinin in vitro koşullarda tuza toleranslarının belirlenmesi. Doktora tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 153 s Ankara.Lawlor, D.W., 2013. Genetic engineering to improve plant performance under drought: physiological evaluation of achievements, limitations, andpossibilities. Journal of Experimental Botany, 64(1):83-108.Meloni, D.A., Oliva, M.A., Ruiz, H.A., Martinez C.A., 2001. Contribution of proline and inorganic solutes to osmotic adjustment in cotton under salt stress. Journal Of Plant Nutrıtıon, 24(3):599-612.Meloni, D.A., Oliva, M.A., Martinez, C.A., Cambaraia, J., 2002. Photosynthesis and activity of superoxide dismutase, peroxidase and glutathione reductase in cotton under salt stress. Environmental and Experimental Botany, 49(1):69-76.Munns, R., Tester, M., 2008. Mechanisms of salinity tolerance. Annu Rev Plant Biology,59:651–681.Murashige, T., Skoog, F., 1962. A revised medium for rapid growth and bio assays with tobacco tissue cultures. Physiologia Plantarum. 15(3): 473-497.Nirmala., 2011. In vitro screening for salt tolerance in cotton. Master Thesis. Department Of Biochemistry, College Of Agriculture, University Of Agriculture, p. 69, Dharwad, UAS.Öz, M., Karasu, A., 2007. Pamuğun çimlenmesi ve erken fide gelişimi üzerine tuz stresinin etkisi. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1):9-21. Parida, A.K., Das, A.B., 2005. Salt tolerance and salinity effects on plants: a Review. Ecotoxicology and Environmental Safety, 60(3):324-349.Pitman, M.G., Lauchli, A., 2002. Global impact of salinity and agricultural ecosystems. Salinity: Environment-Plants Molecules. Springer, Dordrecht. pp. 3-20.Rauf, A., Zaki, M.J., Khan, D., 2014. Effects of NaCl salinity on growth of some cotton varieties and the root rot pathogens. International Journal of Biology and Biotechnology, 11(4): 661-670.Revathı, S., Arumugam, P.M., 2015. In vitro screening for salt tolerance in rice (Oryza Satıva L.). Asian Journal Of Microbiol Biotech, 17(Spl. Iss.) 91-95.Saleh, B., 2016. DNA changes in cotton (Gossypium hirsutum L.) under salt stress as revealed by RAPD marker. Department of Molecular Biology and Biotechnology, 30(1): 13-21. Snedecor, G.W., Cochran, W.G., 1967. Statistical Methods. The Iowa State University Press, Ames, USA.Soares, L.A.A., Fernandes, P.D., Lima, G.S., Suassuna, J.F., Brito, M.E.B., Francisco, V., da S. Sá., 2018. Growth and fiber quality of colored cotton under salinity management strategies. Revista Brasileira de Engenharia Agrícola e Ambiental, 22(5):332-337.Şahin, C.B., Akçalı, C.T., 2016. The effects of different NaCl concentrations on the germination of cotton article. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 2(2): 75-79. Taghipour, F., Salehi, M., 2008. Thestudy of salt tolerance of ıranian barley (hordeum vulgare L.) genotypes in seedling growth stages. American-EurasianJournal of Agricultural and Environmental Sciences, 4(5): 525-529.Turan, M., 2000. Türkiye’de kültürü yapılan bazı patates çeşitlerinin in vitro’da tuza dayanıklılığının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 123s, Ankara.Vamadevaiah, H.M., Katageri, I.S., Khadi, B.M., Immadi, S., Anita, B., Manjula, M. (2003). In vitro screening for salinity resistance in cotton (G. hirsutum). Third World Cotton Research Conferene, 9 - 13 Mart Cape Town, South Africa.Zahid, N.M., Hasan, M., Adil, M., Hossain, M., Khaleque Mian, M.A., 2014. In vitro screening for salt tolerance in aromatic rice genotypes. Journal of Bioscience and Bioengineering, 1(2): 28-32.Zhu, J.K., 2001. Plant salt tolerance. Trends in Plant Science, 6(2):66-71.