Kızılcık (Cornus mas L.) Yeşil Çeliklerinde Fidan Kalitesi Üzerine Farklı Harç Materyali ve Yetiştirme Ortamlarının Etkileri

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 48 - 61, 31.12.2021

Resul Gerçekcioğlu Abdullah Erdoğan

Öz

Materyal olarak, Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsü’nde bulunan ve tescil çalışmaları devam eden kızılcık genotipleri kullanılmıştır (44-01 ve 44-28). Başlangıçta, genotip yeşil çeliklerine 4000 ppm IBA uygulanmış ve köklenme özellikleri belirlenmiştir. İkinci aşamada, köklenen çelikler farklı harç ortamına dikilerek [(Toprak + Torf + Perlit (TTP/1:1:1) ve Toprak + Koyun Gübresi + Mil (TKM/1:1:1)], plastik sera ve açıkta yetiştirilmiştir. Bu ortamlarda fidana dönüşüm oranları ile fidan kalitesi belirlenmiştir. Bulgulara göre, yeşil çelikler 4000 ppm IBA’ da başarılı bir şekilde köklenmiştir (% 90). Köklenme oranı, genotipler arasında benzer bulunmuştur. Fidan elde oranları 44-01 genotipinde %58.28 ve 44-28 genotipinde ise %63.15 olarak belirlenmiştir. Fidana dönüşüm oranı en yüksek % 89.5 ile TTP ortamından elde edilirken, TKM ortamındaki fidana dönüşüm oranı %31.9 ile oldukça düşük bulunmuştur. Kök uzunluğu, fidan boyu ve kök kuru ağırlığı, TTP ortamında daha yüksek belirlenmiş olup, yetiştirme ortamının fidan kalite özelliklerini etkilememiştir. Yapılan çalışma kapsamında kızılcık yeşil çelikleri başarılı bir şekilde köklendirilirken, en iyi fidana dönüşüm oranı ve kalitesi Toprak + Torf + Perlit harç ortamından elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kızılcık, yeşil çelik, köklendirme ortamı, harç materyali, Kızılcık, yeşil çelik, köklendirme ortamı, harç materyali

Kaynakça

• Akçay, M.E. ve E. Yalçınkaya. 2003. Yalova’da Yetiştiriciliği Yapılan Bazı Kızılcık (Cornus mas L.) Tiplerinin Döllenme Biyolojisi Üzerine Araştırmalar. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 08-12 Eylül, Antalya, Sayfa 280-281.
• Anonim.2019. http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001. 'Taş çekirdekli meyveler, 1988-2019. Başer, S. 2005. Değişik köklendirme ortamlarının ayvalık yağlık zeytin çeşidi çeliklerinin köklenmesi üzerine etkileri. Ege Üniversitesi Bahçe bitkileri A.B.D yüksek lisans tezi.
• Düzgünes, O., Kesici, T., Kavuncu, O. Ve Gürbüz, F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 1021, Ders Kitabı:295, Ankara. Ercişli, S., 2004. Cornelian Cherry Germplasm Resources of Turkey. Journal of Fruit and Ornamental Plant Research Special ed., 12: 87-92.
• Eriş, A, A. Soylu, E. Barut, and Z. Dalkılıç. 1993. A .Research on the Selection of Cornel. Proceedings of the Eucarpia Fruit Breeding Section Meeting Held at Wädenswil/Einsiedeln, Switzerland from August 30 to September 3. Progress in Temperate Fruit Breeding, Page 207-210.
• Gerçekcioğlu, R. ve Yavaş, M.A., 2004. Propagation with Green and Hardwood Cuttings Using A Mist System of Cornelian Cherry (Cornus mas L.). Bulletin of Pure and Applied Sciences. Vol.23 B (No 2): 81-87.
• Güleryüz , M., Bolat, İ. and Pırlak, L. 1998. Selection of Table Cornelian Cherry (Cornus mas L.) Types in Çoruh Valley. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 22:357-364.
• Güleryüz, M. ve Pırlak, L., 1996. Türkiye'de Kızılcık (Cornus mas L.) Yetiştiriciliği, Derim, 13(3): 129-136. Gündüz, K., Saraçoglu, O., Özgen, M. ve Serçe, S., 2013. Antioxidant, physical and chemical characteristics of cornelian cherry fruits (Cornus Mas L.) at different stages of ripeness, Acta Scientiarum Polonorum Hortorum Cultus, 59-66 pp
• Hartman, H.T. and Kester, D.E., 1974. (Çevirenler: Kaşka, N.ve Yılmaz, M.). Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 79. Sayfa 611. Adana.
• Ivanicka, J., and Cvopa, J., 1977. Propagation of Dogwood (Cornus mas L.) by Softwood and Semihardwood Cuttings. Gatenbauwissenschaft, 42(4): 169-171.
• Kalyoncu, H., ve Ecevit, F. M., 1995. Farklı Nem Seviyelerinin Kızılcık (Cornus mas L.) Yeşil Çeliklerinde Köklenme Üzerine Etkileri. Türkiye II Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi (3-6 Ekim 1995), Cit I (Meyve), Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Balcalı-Adana s 273-276.
• Karadeniz, T., 1995. Görele’de (Giresun) Yetisen Kızılcıkların (Cornus mas L.) Seleksiyonu Üzerine Bir Arastırma Bahçe Dergisi 24:2136 44 Yalova. Kazimierski, M., Regula, J. And Molska, M. 2019. Cornelian Cherry (Cornus mas L.) – Characteristics, Nutritional And Pro-Health Properties. Acta Sci. Pol. Technol. Aliment. 18(1) 2019, 5–12. pISSN 1644-0730 eISSN 1898-9594 http://dx.doi.org/10.17306/J.AFS.2019.0628.
• Lind, D.A., Marchal, W.G. and S.A. Wathen. 2005.“Statistical Techniques in Business and Economics”, Twelfth Edition, McGraw-Hill Irwin, New York, 2005.
• Özbek, S., 1977. Genel Meyvecilik. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Yay.111. Ders Kitabı .6. Adana. S:386.
• Pırlak, L., 1997. Kızılcıkta (Cornus mas L.) Çelik Alma Zamanlarının ve IBA Uygulamalarının Yeşil Çeliklerin Köklenmeleri Üzerine Etkileri. Atatürk Ü.Zir.Fak.Der. 28 (3), 369-380.
• Smykov, A.V., 1986. Propagating Fruit Crops by Softwood Cuttings. Hort. Abst. 56(11):8498. Stepanova, A.F., and Lithochenko, N.A., 1987. Effects of β-ındolybutyricacid on Root Formation in Fruit Crops. Hort. Abst. 57(2):1659.
• Tangu, N.A. ve Şen, A. 2016. Türkiye'nin İlk Tescilli Kızılcık Çeşitleri ‘Erolbey 77’ ve ‘Yalçınkaya 77’ nin Pomolojik Özellikleri. VII. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu, 04-07 Ekim 2016,S:79-84.
• Ülkümen, L., 1973. Bağ-Bahçe Ziraati. Atatürk Üniv. Yay. No: 275. Ziraat Fak. Yay. No: 128. Ders Kit. Serisi No: 22, Erzurum, 415s.
• Yalçınkaya E, Erbil Y, Baş M, Soyergin S, Çelikel F.G, Erdoğan, S. 2002. Güney Marmara’da Yetiştiriciliği Yapılan Kızılcık Tiplerinin Pomolojik ve Teknolojik Özellikleri ile Bitki Besin Maddeleri İçerikleri, Hasat Sonrası Fizyolojisi Üzerine Araştırmalar, Atatürk Bah. Kül. Mer. Araş. Enst. Sonuç Raporu No:169, 54s.
• Yalçınkaya E. ve Kaşka N., 1992. Kızılcık Çeşit Seleksiyonu Uygulama Projesi (Seleksiyon I). Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt: 1 (Meyve), s 499-502.
• Yalçınkaya, E., Eti, S., 1999. Batı Karadeniz bölgesinin bazı illerinde kızılcık (Cornus mas L.) seleksiyonu. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 14-17 Eylül 1999, Ankara. Bildiriler Kitabı 781–785.
• Yavuz, Ç., 2015. Malatya İli’nden Selekte Edilen Bazı Kızılcık (Cornus mas L.) Genotiplerinde Farklı IBA Uygulamalarının Yeşil Çeliklerin Köklenmesi Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 37 s. Kahramanmaraş.
• Yılmaz, M., 1992. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Çukurova Üniversiesi Basımevi, Sayfa: 151. Adana.