GELENEKSEL YAĞLI GÜREŞİN, KÜLTÜREL, YAPISAL VE BİLİMSEL AÇIDAN MODERN MİNDER GÜREŞİYLE FARKLILIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2000, Cilt: 5 Sayı: 1, 53 - 62, 24.01.2000

İbrahim Yıldıran

Öz

Bu çalışmada,
aktüel bir tartışma alanı olarak, geleneksel yağlı güreş ile modern minder güreşi
arasındaki kültürel, yapısal ve antrenman bilimsel farklılıkların ortaya
konulması amaçlanmıştır. Yağlı Güreş, Osmanlılar tarafından geliştirilen ve
Cumhuriyet döneminde de korunarak yaşatılan geleneksel Türk sporlarından
biridir. Kendine özgü töresel-törensel uygulamaları bulunan yağlı güreş, bu
süreçte, modern güreşle ayrı kulvarlarda gelişimini sürdürmüştür. 1984 yılında
çıkartılan bir yönetmelikle güreş federasyonu bünyesine alınan yağlı güreş, 1996
yılında kurulan Geleneksel Spor Dalları Federasyonu çatısı altında kurumsal
olarak yapılandırılmıştır. Ancak, Güreş Federasyonunun itirazı üzerine GSGM
Merkez Danışma Kurulu yağlı güreşin yeniden Güreş Federasyonuna bağlanmasına
karar vermiştir. Karar, yağlı güreş camiasında tepkilere, basında yoğun tartışmalara
yol açmıştır. Farklı kültürel donanımlara, organizasyon formlarına ve
fizyolojik temellere sahip iki branşın beraberlikleri anlamlı görünmemektedir.
Modern antrenman bilimine göre, yüklenme süreleri ve şiddet/erindeki farklılıktan
dolayı, yağlı güreşin minder güreşine kaynak teşkil etmesi mümkün değildir. Bu
nedenle, çalışma sahası çok geniş ve problemleri oldukça fazla olan Güreş
Federasyonunun, yağlı güreş gibi ağır bir meşguliyet alanında da sorumluluk alması
gereksizdir. Yağlı güreşin, şimdilik Geleneksel Spor Dalları Federasyonu içinde
kalarak, ana branş avantajıyla
gelişimini tamamlaması ve bilahare, doğal bir süreç olarak müstakil federasyona
dönüşmesinin önü kapatılmamalıdır.

Anahtar Kelimeler

Yağlı Güreş, Minder Güreşi, Farklılıklar, Fizyolojik Temeller

EVALUATION OF DIFFERENCES BETWEEN TRADITIONAL OIL WRESTLING AND MODERN WRESTLING IN TERMS OF CULTURAL, STRUCTURAL AND TRAINING SCIENCE

Öz

In this study as an actuel discussion area, to
assess the differences between traditional oil wrestling and modern wrestling
in terms of cultural, structural and training science was aimed. Oil wrestling
is one of the Turkish sports that developed by Ottomans and protected during
republic. Oil wrestling that was own traditional-seremony has continued its
development with modern wrestling in different ways. It was got into wrestling
federation by a regulation in 1984. It was constructed under Traditional Sports
Federation in 1996. However, due to protest of wrestling federation it was
decided to get it again into wrestling federation by General Direktorate of Youth
and Sports. This decission caused intensive discussions in oil wrestling
society and media. I seems that, collaboration of these two branches that have
different cultural features, organization forms and physiologic basis has no
meaning. According to modern training science, oil wrestling can not be source
for modern wrestling. Because training intensity and duration of these two
branches are completely different. Oil wrestling must complete own development
by advantage of main branch in Traditional Sports Federation and later must
give opportunity to transform it an independent federation as a nature! period.

Anahtar Kelimeler

Oil wrestling, modern wrestling, differences, physiologic basis

Kaynakça

• Atlı, İsmet, Dünya Güreşine Oyun Getiren Ustalar, istanbul: Arı Ofset, [t.y.].
• "iki Başlı Türk Güreşi", Türkiye, 9 Mart 1999.
• "İstismar Sırası Yağlıda mı?", Türkiye, 5 Mayıs 1999.
• Çelebi Zade , "Çoban Mehmet'ten Üstün Pehlivanlar Bulundu", Olimpiyat, 5 (30 Mayıs 1931), s. 6.
• De Vries, H.A; Haush, T.J., Physiologie of Exercise for Physical Education and Exercise Science. 5. Edition (Madison-Iowa: Brown and Benchmark, 1994).
• Delice, Halil, "Kimin Atlısı", Türkiye, 11 Mart 1999.
• "Yağlıya 'Danışma' Değil İstişare", Türkiye, 7 Mayıs 1999.
• DPT, Geleneksel Spor Dallarının Geliştirilmesi, Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara, 1990.
• Fox, E.L. et all., The Physiological Basis of Physical Education and Athletics. 4. Edition, Philadelphia: Saunders, College Publ., 1988.
• Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün 20 Haziran 1996 tarih ve MDK/122 sayılı yazısı.
• Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, MDK Raportörlüğü'nün 17. 05. 1999 tarih ve MDK/107 sayılı Bakanlık Olur yazısı.
• "Güleş' Devri Bitti", Fanatik, 29 mayıs 1999.
• Gümüş, Ali, 5 Dakikalık Güreşte Teknik ve Taktik. İstanbul, 1989.
• Günay, Mehmet, Egzersiz Fizyolojisi. Ankara: Bağırgan Yayınevi, 1998.
• "Güreş", Morpa Spor Ansiklopedisi. Cilt 3, İstanbul, 1997, s. 26-75.
• "Güreş Kaidelerindeki En Son Değişiklikler", Spor, (11 Haziran 1957), s.1, 5.
• Haag, Herbert, Einführung in das Studium der Sportwissenschaft. Bd. 1, Schorndorf: Hofmann-Verlag
• "Hayırlı bir Teşebbüs: Alaturka güreş zengin ananesiyle ihya edilecek, yeni bir nizamname yapılıyor", Olimpiyat, Sayı: 7, (13 Haziran 1931), s. 3.
• "Judo", Morpa Spor Ansiklopedisi. Cilt 3, İstanbul, 1997 205-218.
• Kahraman, Atıf, Koca Yusuf. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., 1987.
• Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi (1924-1951) Kırkpınar Güreşleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay., 1997.
• Cumhuriyete Kadar Türk Güreşi. Cilt: 2, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay., 1989.
• Kılıç, Recep, Yağlı, Karakucak, Minder Güreşleri Arasındaki İlişkiler. Spordan sorumlu Devlet Bakanlığı'na sunulan rapor. [Ankara, 1999], teksir.
• Pehlivan, D. Ali, Artvin'de Güreş. Ankara, 1982.
• Türkspor, 33/240 (12 Mayıs 1934), s. 2.
• "Yağlı Güreş Yönetmeliği", Resmi Gazete, 18401; 14 Mayıs 1984.
• "Yağlı Güreş Müsabaka Yönetmeliği", Resmi Gazete, 20872; 15 Mayıs 1991.
• "Yağlı Güreş Müsabaka Yönetmeliği", Resmi Gazete, 23359; 01 Haziran 1998.
• "Yağlı Güreşçilerden Davul-Zurnalı Eylem", Radikal, 04 Mayıs 1999.
• "Yağlı Güreşçiler İsyanda", Türkiye, 04 Mayıs 1999.
• "Yağlı Güreşi Paylaşamıyorlar", Fanatik, 24 Şubat 1999.
• "Yağlı Güreşimiz Paylaşılamıyor", FotoMaç, 24 Şubat 1999.
• "Yağlı Güreşin Bitmeyen Çekişmesi" Fanatik, 23 Nisan 1999.
• "Yağlı Güreşçiler Yollara Döküldü", Fanatik, 04 Mayıs 1999.
• "Yağlının Karar Günü", Türkiye, 07 Mayıs 1999.
• "Yağsız Kırkpınar", Hürriyet, 11 Temmuz 1999.