Sayılarla Türkiye’de Spor Yöneticiliği Eğitimi

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 4, 299 - 312, 02.10.2020

Alperen Halıcı Özgün Parasız Azmi Yetim

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de lisans düzeyinde spor yöneticiliği eğitimi veren yükseköğretim kurumlarını çeşitli değişkenler üzerinden analiz etmektir. Araştırmada 1999-2019 yılları arasındaki Yükseköğretim Kurumuna Geçiş Kılavuzları ve Yükseköğretim Bilgi Sistemi aracılığı ile toplanarak edilen verilere betimsel analiz yöntemi uygulanmıştır. Yapılan analizler neticesinde; Türkiye’de 2019 yılında 75 adet spor yöneticiliği bölümü bulunduğu ve bu bölümlerin 62’sinin devlet 13’ünün ise vakıf üniversiteleri bünyesinde yer aldığı tespit edilmiştir. Spor yöneticiliği bölümlerinin %76’sı özel yetenek sınavıyla, %24’ü merkezi yerleştirme sistemiyle öğrenci alımı yapmaktadır. Spor yöneticiliği bölümü kontenjanlarının spor yöneticiliği bölümlerinde görev yapan öğretim elemanlarına oranlarına bakıldığında; Gazi Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi ve Marmara Üniversitesinin öğretim elemanı başına öğrenci sayısı ortalamasında ilk 4 sırada yer aldıkları görülmektedir. Sonuç olarak; spor yöneticiliği bölümleri ve kontenjanları nicelik olarak yıldan yıla artışlar göstermiştir. Bu artışın nitelik olarak da sağlanabilmesi için önemli kriterlerden birisi olan öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısında ise ülke geneli ortalamasının üstünde yer aldığı tespit edilmiştir. Vakıf üniversitelerinin sadece Marmara ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bölgelerinde bulunması, toplam kontenjanın neredeyse yarısının Karadeniz ve Marmara bölgelerinde yer alması ve Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinin kontenjan dağılımında sadece %11 ile temsil edilmesi nedeniyle bölgeler arasındaki kontenjanların homojen dağılmadığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Spor Yönetimi, Merkezi yerleştirme, Özel yetenek, Kontenjan

Investigation of Sport Management Education in Turkey by Some Variables

Öz

The purpose of this research; sports management graduate-level education in Turkey reveals that higher education institutions through a variety of variables and analyze their general line. Our research findings were gathered through the Guidelines for Transition to Higher Education Institution between 1999-2019 and the Higher Education Information System. Descriptive analysis method was applied to the obtained data. As a result of the analysis; There are 75 sport management departmen in Turkey. 62 of these departments are state-owned and 13 are within foundation universities. 76% of the sports management departments receive special ability and 24% recruit students through the central placement system. When we look at the ratio of the quotas of the sports management department to the academic staff working in the sports management departments; It is seen that Gazi, Akdeniz, Istanbul Cerrahpaşa and Marmara University are in the top 4 in terms of the number of students per academic staff. As a result; Sports management departments and quotas have increased from year to year in quantity. In order to achieve this increase in terms of quality, it was determined that the number of students per faculty member, which is one of the important criteria, is above the country average. It can be said that the quotas between the regions are not homogenously distributed, since foundation universities are located only in the Marmara and Turkish Republic of Northern Cyprus regions, almost half of the total quota is located in the Black Sea and Marmara regions.

Anahtar Kelimeler

Sports management, Central placement, Spcial ability, Quota

Kaynakça

• 1. 52 öğrenciye bir öğretim üyesi. (2019, 8 Ocak). Erişim Adresi: https://www.turkiyegazetesi.com.tr/egitim/597154.aspx
• 2. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. (2020, 8 Mayıs). Erişim Adresi: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059
• 3. Argan, M. ve Katırcı, H. (2015). Spor pazarlaması. Ankara: Nobel Yayınevi.
• 4. Ataçocuğu, M. Ş. ve Zelyurt, M. K. (2017). Spor bilimleri fakülteleri mezunlarının işsizlik deneyimleri üzerine nitel bir araştırma. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, SI(1), 70-97.
• 5. Çimen, Z., Eraslan, A. ve Halıcı, A. (2019). Spor pazarlaması. A. A. Yetim, (Ed.), Yönetim ve spor içinde (s.503-562). Ankara: Gazi Kitabevi.
• 6. Devecioğlu, S. (2005). Türkiye’de spor sektörü stratejilerinin geliştirilmesi. Verimlilik Dergisi, 2, 117-134.
• 7. Devecioğlu, S. (2018). Futbolda özerkliğin ekonomisi. Ankara: Spor Yayınevi.
• 8. Devecioğlu, S., Çoban, B. ve Karakaya, Y. E. (2011). Türkiye’de spor eğitimi sektörünün görünümü. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 627-654.
• 9. Ekmekçi, Y., Ekmekçi, R. ve İrmiş, A. (2013). Küreselleşme ve spor endüstrisi. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(1).
• 10. Faik, A. (2010). Sektör odaklı eğitim anlayışıyla Akdeniz Üniversitesi spor yöneticiliği bölümünde okuyan ve mezun öğrencilerinin bölüm tercihi ve aldıkları eğitim ile ilgili düşüncelerinin değerlendirilmesi. İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 696-716.
• 11. Gündoğdu, F. ve Sunay, H. (2006). Spor yöneticisinde olması gereken nitelikler üzerine bir araştırma. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(2), 53-68.
• 12. Jones, F. D., Brooks, D. D. ve Mak, J. Y. (2008). Examining sport management programs in the United States. Sport Management Review, 11, 77–91.
• 13. Ko, Y. J. (2013). Sport management and marketing: overview and recommendation for future research. International Journal of Sport Science, 9(33), 205-207.
• 14. Mirzeoğlu, N. ve Çoknaz, D. (2006). Türkiye’de spor bilimleri ve mesleki sorunlar: nitel bir analiz. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 27-38.
• 15. ÖSYS: Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzları. (2020, 8 Mayıs). Erişim Adresi: https://www.osym.gov.tr/TR,12901/2017.html
• 16. Parasız, Ö., Halıcı, A., Şahin, M. Y. ve Yetim, A. (2019). Akademisyenler perspektifinden spor yöneticiliği bölümlerinde merkezi yerleştirme sistemi. 17. Spor Bilimleri Kongresi, Antalya.
• 17. Pitts, G. B. (2001). Sport management at the millennium. A defining moment. Journal of Sport Management, 15, 1-9.
• 18. Shank, M. D. ve Lyberger, M. R. (2015). Sports marketing: a strategic perspective (5th edition). New York: Routledge.
• 19. Sunay, H., Boz, M. M. ve Gürbüz, P. (2002). Türkiye’de spor yöneticisi yetiştiren üniversitelerin lisans programlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 56-66.
• 20. Sunay, H. ve Saracaloğlu, A. S. (2003). Türk sporcusunun spordan beklentileri ile spora yönelten unsurlar. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 43-48.
• 21. T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü sözleşmeli spor uzmanı ve sözleşmeli antrenör alımı duyurusu. (2015, 27 Ekim). Erişim Adresi: https://www.isilanlarim.net/wp-content/uploads/950-PERSONEL-AL%C4%B0M%C4%B0.pdf
• 22. T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü sözleşmeli spor uzmanı ve sözleşmeli antrenör alımı duyurusu. (2018, 7 Mayıs). Erişim Adresi: https://www.gsb.gov.tr/Duyuru/137084/tc-genclik-ve-spor-bakanligi-spor-genel-mudurlugu-sozlesmeli-spor-uzmani-ve-sozlesmeli-antrenor-alimi-duyurusu.aspx
• 23. Tayyar, N. ve Dilşeker, F. (2012). The effect of service quality and image on student satisfaction at state and private universities. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (28).
• 24. Yetim, A. A. (2019). Yönetim bilimi: tarihi gelişim süreci ve alt dalları. A. A. Yetim, (Ed.), Yönetim ve spor içinde (s.13-41). Ankara: Gazi Kitabevi.
• 25. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• 26. Yıldız, S. M. (2008). Beden eğitimi ve spor öğretimi veren yükseköğretim kurumları ve istihdam durumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 651-656.
• 27. Yıldız, S. M., Özdağ, S. ve Yaman, Ç. (2008). Beden eğitimi ve spor eğitimi veren yükseköğretim kurumları ve istihdam durumlarına yönelik öğrenci algılamaları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-10.
• 28. YÖK, 14 bölümde yetenek sınavını kaldırdı. (2019, 14 Ekim). Erişim Adresi: https://www.ntv.com.tr/egitim/yok-14-bolumde-yetenek-sinavini-kaldirdi,NHRWBnLJ5ECX_GD7myQNoQ
• 29. YÖK, 14 programda özel yetenek sınavının kaldırılması kararını bir yıl erteledi. (2019, 20 Ekim). Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/egitim/yok-14-programda-ozel-yetenek-sinavinin-kaldirilmasi-kararini-bir-yil-erteledi/1620375 30. Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. (2020, 30 Nisan). Erişim Adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/
• 31. Yükseköğretim Kurumları Sınav Kılavuzları. (2020, 8 Mayıs). Erişim Adresi: https://www.osym.gov.tr/TR,15615/2019.html