Examination of Active Athletes’ Levels of Exercise Addiction and Attitudes Towards Performance Enhancers

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 2, 135 - 141, 30.04.2023

Gökhan Aydın , Fikret Soyer

https://doi.org/10.53434/gbesbd.1193981

Cited By: 3

Öz

The aim of this study was to examine the relationship between the exercise addiction levels of active sports athletes and their attitudes towards performance enhancers and to compare them in terms of various variables. A total of 283 active athletes, 180 (63.6%) men and 103 (36.4%) women, participated in the study. “Demographic Information Form”, “Performance Enhancement Attitude Scale (PAT-S)” and “Exercise Addiction Scale (EBI)” were used to collect data. In the analysis of parametrically distributed data, t-test was used for two-group variables, ANOVA for variables with more than two groups, and correlation analysis to examine the relationship between two scales. With the Performance Enhancement Attitude Scale, a significant difference was determined according to the variables of gender, economic income and sports year (p<0.05), but no significant difference was found according to the variables of sports branch and age. (p>0.05). In the exercise addiction scale, a significant difference was found according to the variables of gender, year of sport and age (p<0.05), while there was no significant difference according to the variables of economic income and branch (p>0.05). As a result of the correlation analysis between the exercise addiction scale and the performance enhancement attitude scale, a significant and low level positive relationship was found (p<0.05). As a result, as the exercise addiction levels of the athletes increased, their attitudes towards performance enhancers also increased.

Anahtar Kelimeler

Sport, Doping, Performance enhancer, Exercise addiction

Aktif Sporcuların Egzersiz Bağımlılığı Düzeyleri ve Performans Arttırıcılara Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı aktif spor yapan sporcuların egzersiz bağımlılık düzeyleri ile performans arttırıcılara yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi incelemek ve çeşitli değişkenler açısından karşılaştırmaktır. Araştırmaya 180 (%63,6) erkek 103 (%36,4) kadın olmak üzere 283 aktif sporcu katılmıştır. Verilerin toplanması için “Demografik Bilgi Formu”, “Performans Arttırma Tutum Ölçeği (PAT-Ö)” ve “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (EBÖ)” kullanılmıştır. Parametrik dağılım gösteren verilerin analizinde iki gruplu değişkenler için t-testi, ikiden fazla gruplu değişkenler için ANOVA, iki ölçek arasındaki ilişkinin incelemesi amacıyla ise Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Performans Arttırma Tutum Ölçeği ile cinsiyet, ekonomik gelir ve spor yılı değişkenlerine göre anlamlı fark tespit edilmiş (p<0,05), spor branşı ve yaş değişkenlerine göre ise anlamlı fark tespit edilmemiştir (p>0,05). Egzersiz bağımlılığı ölçeğinde ise cinsiyet, spor yılı ve yaş değişkenlerine göre anlamlı fark tespit edilmiş(p<0,05), ekonomik gelir ve branş değişkenlerine göre ise anlamlı fark olmadığı tespit edilmiştir(p>0,05). Egzersiz bağımlılığı ölçeği ve performans arttırma tutum ölçeği arasında yapılan korelasyon analizi sonucunda ise anlamlı ve düşük düzeyde pozitif yönde ilişki tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuç olarak sporcuların egzersiz bağımlılık düzeyleri arttıkça performans arttırıcılara yönelik tutumları da artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Spor, Egzersiz bağımlılığı, Doping, Performans arttırıcı

Kaynakça

• 1. Akarsu, G. D. (2021). Doping amacıyla sık kullanılan ilaçların biyokimyasal etkileri. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 447-457. DOI: 10.38021/asbid.960388
• 2. Ardıç, F. (2014). Egzersizin sağlık yararları. Türk Fizyoterapi Tıp Rehabilitasyon Dergisi, 60(2), 9-14.
• 3. Bingöl, E. (2015). Farklı branşlardaki sporcuların egzersiz bağımlılık ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• 4. Burstin, S. (1963). La lucha contra el dopage. Revista de Derecho Sportiva, 3(8-9), 583-636.
• 5. Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• 6. Cicioğlu, H. İ., Tekkurşun Demir, G., Bulğay, C. ve Çetin, E. (2019). Elit düzeyde sporcular ile spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeyleri. Bağımlılık Dergisi, 20(1), 12-20.
• 7. Demirel, H. ve Cicioğlu, H. (2020). Üst düzey sporcuların egzersiz bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 242-254.
• 8. Demirel, H., Kayıhan, H., Özmert, E. N. ve Doğan, A. (2014). Türkiye fiziksel aktivite rehberi. (2. Baskı). Ankara: Kuban yayınevi.
• 9. Durukan, E., Çokçalışkan, H., Can, Ş. ve Can, S. (2017). Öğretmen adaylarının yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi (Muğla ili örneği). Turkish Studies (Elektronik), 12(13), 117-134.
• 10. Erkiner, K. (2018, 27 Haziran). Sporda doping gerçeği. Erişim adresi: https://www.sporhukuku.org.tr/2018/06/27/sporda-doping-gercegi/
• 11. Eröz, F. (2007). Milli düzeyde, atletizm, güreş, judo ve halter yapan sporcuların doping ve ergojenik yardım hakkındaki görüşlerinin ve bilgi düzeylerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• 12. Güler, D., Şenel, Ö., Kaya, İ., Ersoy, A. ve Kürkçü, R. (2004). Farklı ferdi branşlardaki üst düzey türk sporcuların ergojenik yardımcılara yönelik bilgi ve yararlanma düzeyleri. Spormetre, 2(2), 41-47.
• 13. Güzel, M. C. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi (Balıkesir ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• 14. Hooda, M. M. ve Kumar, P. (2016). A critical study of doping attitude in ındian competitive sports between male and female sportsperson. International Journal of Enhanced Research in Educational Development, 4(3), 15-18.
• 15. İnce, G. (2018). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda tamamlayıcı tedavi olarak egzersiz ve spor aktiviteleri. Uyarlanmış beden eğitimi ve spor (lisans ve lisansüstü öğrenciler için). İzmir: Ergün kitabevi.
• 16. Karacabey, K., Seyhan, S., Öntürk, Y., Apur, U. ve Akyel, Y. (2017). Genç sporcuların dopinge yönelimine etken olarak doping hakkındaki bilgi düzeyleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 7 (2/2), 168-179.
• 17. Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• 18. Kayhan, R. F., Kalkavan, A. ve Terzi, E. (2021). Fitness salonlarında spor yapan bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeyleri ve ilişkili değişkenler. Bağımlılık Dergisi. 22(3), 248-256.
• 19. Kriska, A. M. ve Caspersen, C. J. (1997). Introduction to collection of physical activity questionnaires. Medicine and Science in Sports and Exercise, 29, 5-9.
• 20. Laure, P. (1997). Epidemiologic approach to doping in sport. Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 37(3), 218-224.
• 21. Öner, B. (2021). Spor merkezi üyelerinin egzersiz bağımlılıkları ile ortoreksiya nervoza (sağlıklı beslenme takıntısı) belirtilerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• 22. Öngel, H. B. (1997). Sporda etik değerler açısından doping. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 68-79
• 23. Paksoy, S. M. (2021). Spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi (Kahramanmaraş ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 24. Petroczi, A. ve Aidman, E. (2009). Measuring explicit attitude toward doping: review of the psychometric properties of the performance enhancement attitude scale. Psychology of Sport and Exercise, 10(3), 390-396.
• 25. Pierce, E. F., Rohaly, K. A. ve Fritchley, B. (1997). Sex differences on exercise dependence for men and women in a marathon road race. Percept Motor Skills, 84(3), 991-994.
• 26. Sachs, M. L. ve Pargman, D. (1979). Running addiction: a dept interview examination. Journal of Sport Behavior, 2(3), 143-155.
• 27. Sas-Nowosielski, K. ve Budzisz, A. (2018). Attitudes toward doping among polish athletes measured with the polish version of Petroczi’s performance enhancement attitude scale. Polish Journal of Sport and Tourism, 25(2), 10-13.
• 28. Sinem, U. ve Durukan, E. (2021). Spor yönetimi bölümünde öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 438-446.
• 29. Şapcı, H. A. (2010). Üniversiteler arası spor müsabakalarına katılan öğrencilerin doping kullanımına yönelik tutumlarının ı̇ncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 30. Şirin, E. F. (2001). Bireysel ve takım sporlarında yer alan sporcuların doping hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• 31. Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. ve Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics (Vol. 5). Boston, MA: Pearson.
• 32. Tekkurşun Demir, G. ve Türkeli, A. (2019). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 10-24.
• 33. Tekkurşun Demir, G., Hazar, Z. ve Cicioğlu, H. İ. (2018). Egzersiz bağımlılığı ölçeği (EBÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 865-874.
• 34. Vardar, E., Vardar, S. A., Toksöz, İ. ve Süt, N. (2012). Egzersiz bağımlılığı ve Psikopatolojik özelliklerinin değerlendirilmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25(1), 51-57.
• 35. Yalçınkaya, M. (2016). Elit sporcularda dopinge yönelik tutumun belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• 36. Yaman, İ. (2021). Ünı̇versı̇te öğrencı̇lerı̇nı̇n fı̇zı̇ksel aktı̇vı̇te ve ı̇naktı̇vı̇te durumlarının yaşa ve cı̇nsı̇yete göre ı̇ncelenmesı̇ (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Ünı̇versı̇tesı̇ Sağlık Bı̇lı̇mlerı̇ Enstı̇tüsü Beden Eğı̇tı̇mı̇ ve Spor Anabı̇lı̇m Dalı, Konya.
• 37. Yıldız, R. (2017). Performans arttırma tutum ölçeğinin Türk sporcularına uyarlama çalışması ve sporcuların dopinge yönelik tutumlarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• 38. Yıldız, R. ve Toros, T. (2018). Performans arttırma tutum ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(4), 48-59.
• 39. Yılmaz, Ö. E. (2021). Beden eğitimi ve spor bilimleri lisans öğrencilerinin egzersiz bağımlılıklarının ve egzersizde davranışsal düzenleme düzeylerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.