Türkiye’de 2000-2020 Döneminde Savunma Harcamalarının Makroekonomik Göstergeler Üzerine Etkisi
Yıl 2022,
Cilt: 24 Sayı: 1, 50 - 74, 29.06.2022
Mehmet Oğuz Taçyıldız
,
Asuman Çukur
Öz
Makroekonomik göstergeler ile savunma harcamaları arasındaki ilişki özellikle gelişmiş ülkelerde oldukça çok araştırılan bir konudur. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de savunma harcamaları ile önemli makroekonomik göstergeler arasındaki ilişkiyi 2000-2020 dönemi için analiz etmektir. Alandaki çalışmalarda yoğunlukla SIPRI (Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü) verilerinin kullanıldığı görülmekte olup bu çalışmada diğer çalışmalardan farklı olarak iki ayrı veri seti kullanılmıştır. Bu dönem için savunma harcamaları ve makroekonomik göstergeler ilişkisi hem uluslararası verilerden hazırlanan SIPRI veri seti hem de bütçe verilerinden hazırlanan veri seti olmak üzere iki ayrı veri setiyle Granger Nedensellik Analizi ile test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, Türkiye'de savunma harcamaları (SIPRI) ile ekonomik büyüme arasında çift yönlü bir ilişkinin varlığı tespit edilirken, bütçe rakamlarından elde edilen savunma harcamaları verileri ile ekonomik büyüme arasında ise tek yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Bütçe savunma harcamaları ile gayri safi yurt içi tasarruflar arasında tek yönlü bir ilişki bulunmuş, savunma harcamaları ile işsizlik ve dış ticaret dengesi rakamları arasında ise bir ilişki tespit edilememiştir. Sonuçlar politika önerileri ile tartışılmıştır.
Kaynakça
- Referans1
Aselsan Activity Report, (2019). https://www.aselsan.com.tr/hakkımızda taken from this website.
- Referans2
Aselsan.com.tr, (2020). https://www.aselsan.com.tr/hakkımızda taken from this website.
- Referans3
Bayraktar, S. (2019). Savunma Sanayi ve Savunma Harcamalarının Makroekonomik Etkileri: Türkiye Örneği, Yüksek Lisans
- Referans4
Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Referans5
Central Government Budget Law, (2020). https://www.sbb.gov.tr/merkezi-yonetim-butce-kanunlari/ taken from this website.
- Referans6
Coast Guard Command Activity Report, (2019). https://www.sg.gov.tr/yayinlar taken from this website.
- Referans7
Dakurah, A. H., Davies, S. P., & Sampath, R. K. (2001). Defense spending and economic growth in developing countries: A causality analysis. Journal of Policy Modeling.
- Referans8
Deger, S. (1986) Economic Development and Defense Expenditure. University of Chicago.
- Referans9
Defense and Aviation Industry Exporters Association Report (2019). https://www.sasad.org.tr/en/defense-and-aviation -industry-performance-report-2018/ taken from this website.
- Referans10
Esgin, Y.(2010). “Savunma Harcamaları ve Ekonomik Gelişme Arasındaki İlişki: Silah İhracatçısı ve İthalatçısı Ülkeler İçin Panel Veri Yöntemi İle Bir Analiz”
- Referans11
Gendarmerie General Command Activity Report, (2019). https://www.jandarma.gov.tr/jandarma-genel-komutanligi-2019-yili-faaliyet-raporu taken from this website.
- Referans12
Havelsan Activity Report, (2019). https://havelsan.com.tr/kurumsal/hakkimizda/sirket-profili taken from this website.
https://ticaret.gov.tr/istatistikler/arastirma-ve-raporlar taken from this website.
- Referans13
Istanbul Chamber of Industry Report, (2018). https://www.iso.org.tr/news/istanbul-chamber-of-industry-turkey-manufacturing-pmi-january-2020-report-was-announced taken from this website.
- Referans14
NATO. (2017). Congress 2017 “Information on Defense Expenditures”https://www.nato.int taken from this website.
- Referans15
Presidency of Defense Industry Activity Report, (2019) https://www.ssb.gov.tr/WebSite/contentlist.aspx?PageID=1040&LangID=1 taken from this website.
- Referans16
Roketsan Activity Report, (2019) https://www.roketsan.com.tr/hakkimizda/ taken from this website.
- Referans17
Sezgin, S. (2000). Türkiye’de Savunma Harcamaları, Savunma Sanayi Sempozyumu 2000,
- Referans18
Sezgin, S., (2010). “Savunma Harcamaları, Terrörizm ve Ekonomi” Stradigma , vol.1, no.1, 2004
- Referans19
Sipri, (2018) “Transparency and accountability in military spending” https://sipri.org/resarch taken from this website.
- Referans20
Sipri, (2019) “Defense Expenditure and Economic Growth” https://sipri.org/resarch taken from this website.
- Referans21
Sipri, (2021) “Defense Expenditure and the Debate on Economic and Social Security” https://sipri.org/resarch taken from this website.
- Referans22
Turkey Exporters Assembly December Report (2019) Export Figures (tim.org.tr) taken from this website.
- Referans23
Turkish Police Service Activity Report, (2019) RAPORLARIMIZ (egm.gov.tr) taken from this website.
- Referans24
Turkish Court of Accounts Audit Report, (2019) Raporlar : T.C. Sayıştay Başkanlığı (sayistay.gov.tr) taken from this website.
- Referans25
Tusaş Activity Report, (2020) https://www.tusas.com taken from this website.
- Referans26
Uğurlu, E. (2009). Durağanlık ve Birim Kök Sınamaları.
- Referans27
https://www.academia.edu/2402640/Dura%C4%9Fanl%C4%B1k_Birim_K%C3%B6k_S%C4%B1namalar%C4%B1, Erişim Tarihi: 21.06.2021.
- Referans28
Ulusoy, A. (2018). “Defense Spending Dilemma”
- Referans29
Wang, D., & Tomek, W. G. (2007). Commodity prices and unit root tests. American Journal of Agricultural Economics, 89(4), 873-889.
- Referans30
Yağtu, G (2019). “Savunma Harcamaları ve Büyüme Arasındaki İlişki”Yüksek Lisans Tezi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Referans31
Yıldız, B. and Yıldız, G. (2018). “The Relationship between Military Spending and Economic Growth in the Middle East Countries: Bootstrap Panel Causality Analysis”
- Referans32
Yıldırım, J. and Sezgin, S. (2002). ‘The Demand for Turkish Defense Expenditure’
- Referans33
Zhong, M., Chang, T., Gswami, S., Gupta, R., &Lou, T.-W. (2016). The Nexus Between Military Expenditures and Economic Growth in the BRICS and the US: An Empirical Note. Defense and Peace Economy