Öğretmenlerin Okul Müdürlerinin Denetim Görevlerini Yerine Getirme Düzeyleri Konusundaki Görüşlerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 407 - 431, 30.11.2020

Handan Görgün Karakış , Haci İsmail Arslantaş

Öz

Betimsel tarama modelinde tasarlanan bu araştırmanın amacı; öğretmenlerin okul müdürlerinin denetim görevlerini yerine getirme düzeyleri konusundaki görüşlerini cinsiyetlerine, öğrenim durumlarına, okul türlerine ve hizmet sürelerine göre incelemektir. Araştırmanın evrenini 2017-2018 eğitim öğretim yılında Siirt ili merkez ve merkeze bağlı ilçe, belde ve köylerde bulunan resmi ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim (lise) kurumlarında görev yapan 4589 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini basit seçkisiz (random) örnekleme yöntemiyle belirlenen 1783 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Okul Müdürlerinin Denetim Görevini Yerine Getirme Düzeylerini Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmaya göre okul müdürleri denetim görevlerini “orta” düzeyde yerine getirmektedir. Araştırmada okul müdürlerinin en çok “fiziki mekanları”; en az ise “eğitim-öğretime” ilişkin faaliyetleri denetledikleri tespit edilmiştir. Okul müdürlerinin denetim görevlerine ilişkin öğretmen görüşleri arasında cinsiyete, öğrenim durumuna, okul türüne ve öğretmenlerin hizmet süresine göre anlamlı farklılıklar olduğu saptanmıştır. Okul müdürlerinin eğitim-öğretim odaklı denetim görevleri konusunda yetiştirilmeleri gerektiği önerisinde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Denetim, okul müdürü, ilkokul, ortaokul, lise

Examining the Teachers’ Opinions on The School Principals' Fulfilling Supervision Tasks According to Some Variables

Öz

The aim of this research designed in descriptive survey model; was to examine teachers' opinions on the school principals’ fulfilling their supervision tasks according to gender, educational status, school types and service duration variables. The population of the research was composed of 4589 teachers working in the official primary, secondary and secondary schools of the Ministry of National Education in the districts, towns and villages of Siirt province in 2017-2018 academic year. 1783 teachers who were selected by random sampling method participated in the study. In the study, the scale entitled as “Determination of the Levels of School Principals' Performance in Audit Tasks” developed by Gündüz (2017) was used as data collection tool. According to the study, it was concluded that school principals performed their supervisiontasks at “intermediate” level. Besides, it was found that there were significant differences between the opinions of teachers about the supervision tasks of the principals according to gender, educational background, type of school and service duration of teachers

Anahtar Kelimeler

Supervision, School principal, Primary school, Secondary school, High school

Kaynakça

• Açıkgöz, K. (2010). Eğitimde etkili yönetici davranışları. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Ada, Ş., Akan, D., Ayık, A., Yıldırım, İ., & Yalçın, S., (2013). Öğretmenlerin motivasyon etkenleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 151-166.
• Akyel, R. (2010). Bağımsız kamu dış denetimi (yüksek denetim) ile iç denetim arasında koordinasyon. Bütçe Dünyası Dergisi, 34(2), 131-134.
• Altay, S. (2006). Eğitim yönetimi ve yönetici, müfettiş, öğretmen üçlüsü. Ankara: Yöntem Yayınları.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Arabacı, İ. B., Şanlı, Ö., & Altun, M. (2015). Okul yöneticilerinin yetiştirilme ve atama yöntemlerine ilişkin sendika temsilcilerinin, maarif müfettişlerinin ve okul yöneticilerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 166-186.
• Argon, T. (2010). Akademisyenlerin performans değerlendirme motivasyon ve örgütsel adalet ile ilgili görüşlerine ilişkin nitel bir çalışma. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 133-180.
• Aydın, D. (2005). Öğretimde denetim. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aydın, İ. (2008). Öğretimde denetim: durum saptama, değerlendirme ve geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aydın, M. (1993). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Başar, H. (2010). Eğitim denetçisi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bayraktutan, İ. (2011). İlköğretim okul müdürlerinin denetim roller. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Bige, E. F. (2014). İlkokul müdürlerinin ders denetimleri ile ilgili öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Britton, J. P., Goodman J. M., & Rak, C. F. (2002). Presenting workshops on supervision: a didactic–experiential format. Counselor Education and Supervision, 42(1), 31-39.
• Blase, J., & Blase, J. (2002). The micropolitics of instructional supervision. Education Administration Quarterly, 38(1), 6-44.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York & London: The Guilford Press.
• Bursalıoğlu, Z. (2013). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cengiz, C. (1992). Milli eğitim bakanliği bakanlik müfettişlerinin yetiştirilmesi ve teftişin gelişmesi. İstanbul: MEB Yayınları.
• Cottrell, D., S., Jolly B., & Grant J. (2002). What is effective supervision and how does it happen? Medical Education, 36(11), 1042-1049.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Delacre, M., Leys, C., Mora, Y. L., & Lakens, D. (2019). Taking parametric assumptions seriously: arguments for the use of welch’s f-test instead of the classical f-test in one-way ANOVA. International Review of Social Psychology, 32(1), 13. DOI: http://doi.org /10 . 5334 /i rsp.198.
• Drysdale, L., Goode, H., & Gurr, D. (2009). An Australian model of successful school leadership. Journal Of Educational Administration, 47, 697-708.
• Deniz, Ü. (2017). Öğretimsel liderliğin sınıf denetimi üzerine yansıması: Öğretimsel denetim Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Dönmez, B. (2002). Müfettis, okul müdürü ve öğretmen algılarına göre ilköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(29), 27-45.
• Ekleme, Y. (2001). İlköğretim okulu yöneticilerinin denetim ile ilgili görevlerini yerine getirme düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Fosnick, B. (2006). An investigation into the mentoring and supervision of pre service teachers. Pacific Lutheran University: Lutheran.
• Fraenkel, J.R., & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education? NewYork, Mc-Graw-Hill İnter National Edition.
• Green, S. B., & Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for windows and macintosh: Analyzing and undestanding data (4th Edition) New Jersey: Pearson.
• Gündüz, Y. (2017). İlköğretim kurumlarında görev yapan müdürlerin denetim görevlerini yerine getirme düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1681-1694.
• Hallinger, P. (2005). Instructional leadership and the school principal: A passing fancy that refuses to fade away. Leadership and Policy in Schools, 4(3), 221–239
• Halverson R., & Kelley, C. (2004). How principals make sense of complex artifacts to shape local instructional practice. In W.K. Hoy & c.g. (Eds). Educational administration, policy and reform: Research and measurement research and theory in educational administration, Volume 3, CT: Information Age Press.
• Huck, S. W. (2008). Reading statistics and research (5rd edition). New York: Addison Wesley Longman.
• Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Ilgaz, A. (2011). Öğretmen performansına denetimin ve yöneticilerin etkileri Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Karabay, H. (2014). Okul yöneticilerinin ders denetimleri yönüyle branş öğretmenlerinin mesleki gelişimlerine katkıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. kavramlar, ilkeler, yöntemler. Ankara: Nobel Yayınları.
• Karslı, M.D. (2006). Etkili okul yöneticiliği. İstanbul: Morpa Yayın Evi.
• Kayapınar, B. (2013). İlk ve ortaöğretim okul yöneticilerinin denetim sürecindeki rehberliğe beklentilerinin gerçekleşme düzeyi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Koşar, S., & Buran, K. (2019). Okul müdürlerinin ders denetim faaliyetlerinin öğretimsel liderlik bağlamında incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisin – Journal of Qualitative Research in Education, 7(3), 1232-1265.
• Kowalski, T. J. (2003). Contemporary school administration. New York: Pearson Education, Inc.
• Leithwood, K. (2016). Department-head leadership for school improvement. Leadership and Policy in Schools, 15(2), 117-140.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2014). Millî eğitim bakanlığı okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1703.pdf (Erişim Tarihi: 09/10/2020).
• Minnear Peplinski R. M. (2009). Principals’ and teachers’ perceptions of teacher supervision. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Nevada, Las Vegas.
• Oğuzkan, A.F. (1974). Eğitim terimleri sözlüğü. İzmir: Ümit Yayınevi.
• Oliva, P. F., & Pawlas, G. E. (2001). Supervision for today’s schools (5th ed.). NY: Longman.
• Öncel, Y. (2006). İlköğretim okulu müdürlerinin denetimdeki rol ve yeterlilikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Özbaş, M. (2002). İlköğretim okulu müdürlerinin sınıf içi etkinliklerin denetiminde yapmaları gereken ve yapmakta oldukları işler konusunda müdür ve öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Özmen, F., & Batmaz, C. (2004). İlköğretim okul müdürlerinin öğretmen denetimindeki etkililikleri- Cinsiyet ve yaş değişkenine göre öğretmen görüşleri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, (6-9 Temmuz 2004). İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Rizzo, J. F. (2004). Teachers’ supervisiors’ perceptions of current and ideal supervision and evaluation practices. Unpublished Doctoral Dissertation, Graduate School of the University of Massachusetts, School of Education, Amhers.
• Robinson, V. M. J. (2010). From ınstructional leadership to leadership capabilities: empirical findings and methodological challenges. Leadership and Policy in Schools, 9(1), 1–26.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sergiovanni, T. J., & Starratt, R. J. (1993). Supervision: A redefinition. USA: McGrawHill, Inc. Sullivan.
• Sullivan, S., & Glanz, J. (2005). Supervision. That improves teaching. California: Corwin Press.
• Sullivan, S., & Glanz, J. (2015). Okullarda eğitim ve öğretimi geliştiren denetim (A. Ünal, Çev. Ed.). Ankara: Anı yayıncılık.
• Supovitz, J. A., & Poglinco, S. M. (2001). Instructional leadership in a standarts based reform. Erişim adresi: http://www.cpre.org/images/stories/cpre_pdfs/AC-02.pdf
• Şahin, S., Elçiçek, Z., Tösten, R. (2013). Türk eğitim sisteminde teftişin tarihsel gelişimi ve bu gelişim süreci içerisindeki sorunlar. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(5), 1105-1126.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). USA: Pearson and Allyn and Bacon.
• Taymaz, H. (2005). Teftiş: kavramlar-ilkeler-yöntemler. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Temiz. S. (2018) Okul müdürlerinin denetim rollerine ilişkin öğretmen algılarının incelenmesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• UNESCO. (2007). Rolesand functions of supervisors, reforming school supervision for quality improvement, international institute for educational planning. UNESCO.
• Waite, D. (1995). Rethinking instructional supervision: Notes on its language and culture. London: Falmer Press.
• Yavuz, Y. (1995). Öğretmenlerin denetim etkinliklerini klinik denetim ilkeleri açısından değerlendirmeleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Yeşil, D., & Kış, A. (2015). Okul müdürlerinin ders denetimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3), 27-45.
• Yılmaz, K. (2009). Okul müdürlerinin denetim görevi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 19-35.
• Yücel, H. (2009). Okulöncesi öğretmenlerin denetimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Zepeda, S. J. (2006). High stakes supervision: We must do more. International Journal of Leadership in Education. 9(1), 61–73.