Examining the Suitability of Question Types in Secondary School Mathematics Textbooks to Realistic Mathematics Education

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 273 - 305, 04.08.2022

Koray Akran , Mustafa Obay

Öz

This research aims to examine the suitability of question types in secondary school mathematics textbooks for realistic mathematics education. The scope of the research based on document review consists of a total of nine mathematics textbooks, two at the 5th grade, three in the 6th grade, one in the 7th grade, and three at the 8th grade, approved by the Board of Education in the 2020-2021 academic year. While the textbooks were included in the scope of the research, the suitability of the sample, exercise and unit evaluation questions for realistic mathematics education was taken into consideration. The "Realistic Mathematics Education Question Evaluation Form" developed by the researchers was used as a data collection tool. The data obtained from the form, in which arrangements were made in line with expert opinions, were subjected to content analysis. As a result of the research, it was seen that the suitability of the questions for realistic mathematics education decreased as the grade level increased. In other words, as the subjects in the textbook prepared for the 5th, 6th, 7th and 8th-grade levels progress from concrete to abstract, their suitability for real-life situations decreasesIn textbooks for the 5th and 6th grade levels, sample questions take up more space than unit evaluation questions.Similarly, it was observed that the percentage of sample questions in these books was higher than the percentage of practice questions. It has been observed that the suitability of the questions in the 5th and 6th grade textbooks to Realistic Mathematics Education is close to each other. It was determined that the suitability of the questions in the textbooks for Realistic Mathematics Education decreased by half in the transition from the 7th to the 8th grade. It has been found in the research that as topic areas in mathematics textbooks move from concrete to abstract, there is a decrease in questions that allow students to associate mathematical situations with real life situations.

Anahtar Kelimeler

Mathematics Education, Realistic Mathematics Education, Textbook

Ortaokul Matematik Ders Kitaplarındaki Soru Türlerinin Gerçekçi Matematik Eğitimine Uygunluğunun İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul matematik ders kitaplarındaki soru türlerinin Gerçekçi Matematik Eğitimi’ne uygunluğunun incelenmesidir. Doküman incelemesine dayalı araştırmanın kapsamını 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanan ortaokul 5. sınıf düzeyinde iki, 6. sınıf düzeyinde üç, 7. sınıf düzeyinde bir ve 8. sınıf düzeyinde üç adet olmak üzere toplam dokuz adet matematik ders kitabı oluşturmaktadır. Ders kitapları araştırma kapsamına alınırken, örnek, alıştırma ve ünite değerlendirme sorularının Gerçekçi Matematik Eğitimi’ne uygunluğu dikkate alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Gerçekçi Matematik Eğitimi Soru Değerlendirme Formu” kullanılmıştır. Uzman görüşleri doğrultusunda düzenlemeler yapılan formdan elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda, sınıf düzeyi arttıkça soruların Gerçekçi Matematik Eğitimi’ne uygunluğunun azaldığı görülmüştür. Başka bir deyişle 5., 6., 7. ve 8. sınıf seviyesine uygun hazırlanan ders kitabındaki konular somuttan soyuta doğru ilerledikçe gerçek yaşam durumlarına uygunluğu azalmaktadır. 5. ve 6. sınıf seviyesine yönelik hazırlanan ders kitaplarında örnek sorulara daha fazla yer verilirken, ünite değerlendirme sorularına daha az yer verilmiştir. Benzer şekilde bu kitaplarda örnek soruların yüzdesinin alıştırma sorularının yüzdesine oranla fazla olduğu görülmüştür. 5. ve 6. sınıf ders kitaplarındaki soruların Gerçekçi Matematik Eğitimi’ne uygunluklarının birbirine yakın oranlarda olduğu görülmüştür. 7. sınıftan 8. sınıfa geçişte ise ders kitaplarındaki soruların Gerçekçi Matematik Eğitimi’ne uygunluklarının yarıya düştüğü tespit edilmiştir. Genel olarak; araştırmada matematik ders kitaplarında konu alanları somuttan soyutta doğru gittikçe öğrencilerin matematiksel durumları gerçek hayat problemleriyle ilişkilendirmelerini sağlayan soru türlerine daha az yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Matematik Eğitimi, Ders Kitabı, Gerçekçi Matematik Eğitimi

Kaynakça

• Akkuş, K. (2021). 7. sınıf matematik ders kitaplarındaki görevlerin, Gerçekçi Matematik Eğitimi perspektifinden incelenmesi, söz konusu teori ve görevlere ilişkin öğretmen görüşlerinin araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Arseven, A. (2019). Sınıf öğretmenleri, matematik öğretmenleri ve öğretmen adayları için matematik öğretim yöntemleri: Gerçekçi matematik öğretimi ve matematiksel modelleme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Arslan, S., & Özpınar, İ. (2009). İlköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12), 97–113.
• Atasoy, M. (2017). Türkiye ve Singapur ortaokul son sınıf matematik ders kitaplarının analizi: Gerçekçi matematik eğitimi perspektifi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Barnes, H. (2004). Realistic Mathematics Education: Eliciting alternative mathematical conceptions of learners, African Journal of Research in Mathematics, Science and Technology Education, 8(1), 53-64.
• Bishop A.J., Bauersfeld, H., Kilpatrick, B.J., Leder G., Krakow, S. T., & Vergnaud, G. (Eds.). (2002). Revisiting mathematics education: China lectures. Kluwer Academic Publishers. Dordrecht.
• Coştu, S. (2020). Matematik derslerinde ilişkilendirmenin önemi hakkında 6. sınıf öğrencileri ne söylüyor, ne düşünüyor? Eğitim Bilim ve Araştırma Dergisi, 1(2), 40-63.
• Çakır, İ. (2009). İlköğretim beşinci sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Çetin, R. (2018). Ortaokul altıncı sınıf tam sayılar konusunda uygulanan Gerçekçi matematik eğitiminin öğrencilerin motivasyonlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Çilingir-Altıner, E. (2021). Gerçekçi matematik eğitimi üzerine bir kuramsal çalışma. Eğitim ve Teknoloji, 3(1), 48-73.
• Demirdöğen, N. (2007). Gerçekçi matematik yönteminin ilköğretim 6. sınıflarda kesir kavramının öğretimine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Demirdöğen, N., & Kaçar, A. (2010). İlköğretim 6. sınıfta kesir kavramının öğretiminde Gerçekçi Matematik Eğitimi yaklaşımının öğrenci başarısına etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 57-74.
• Durmuşçelebi, M. (2017). Nitel araştırma. (Editör: O. Köksal). Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (s. 272). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Etyemez, E. (2021). Liselere giriş sınavı matematik soruları ile 8. sınıf matematik ders kitapları ünite değerlendirme sorularının bilişsel düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Freudenthal, H. (1973). Mathematics as an educational task. Dordrecht: Reidel.
• Freudenthal, H. (2002a). Revisiting mathematics education: China lectures. Netherlands: Springer. Dordrecht.
• Freudenthal, H. (2002b). Didactical phenomenology of mathematical structures. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Gravemeijer, K. (1994). Educational development and developmental research in mathematics education. Journal for Research in Mathematics Education, 25(5), 443–471. https://doi.org/10.2307/749485.
• Gravemeijer, K., & Doorman, M. (1999). Context problems in realistic mathematics education: A calculus course as an example. Educational Studies in Mathematics, 39, 111-129. 10.1023/A:1003749919816.
• Gravemeijer, K., & Terwel, J. (2000). Hans Freudenthal: A mathematician on didactics and curriculum theory. Journal of Currıculum Studies, 32(6), 777- 796.
• Hoagland, M. A. (2000). Utilizing constructivism in the history classroom. Social studies Practicum, Bloomington.
• Işık, C. (2008). İlköğretim ikinci kademesinde matematik öğretmenlerinin matematik ders kitabı kullanımını etkileyen etmenler ve beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 163-176.
• İzmirligil, G. N. (2008). İlköğretim matematik ders ve öğrenci çalışma kitaplarının yapısalcı yaklaşım açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Kılıçoğlu, E. (2020). Ortaokul matematik ders kitabı etkinliklerinde soyutlama becerisinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 628-650. DOI: 10.17860/mersinefd.736764.
• Kılıçoğlu, E. (2021). Ortaokul cebirsel faaliyetlerde matematiksel süreç standartlarının kullanım durumu. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 137-166. https://doi.org/10.33711/yyuefd.859526.
• Kulantaş, N. (2007). 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde kullanılan öğrenci ders ve çalışma kitapları ile öğretmen kılavuz kitaplarının, öğretmen, öğrenci ve veli görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Maxwell, J. A. (2012). Qualitative research design: An interactive approach. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• MEB (2018). Matematik dersi̇ öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2019a). PISA 2018 Türkiye ön raporu, eğitim analiz ve değerlendirme raporları serisi, 10, 1–97. Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB (2019)b. 2019 ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav. Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Monaghan, J., & Ozmantar, M. F. (2006). Abstraction and consolidation. Educational Studies in Mathematics, 62(3), 233–258. https://doi.org/10.1007/s10649-006-8753-x.
• Moschkovich, J. (2002). An introduction to examining everyday and academic mathematical practices. In M. Brenner and J. Moschkovich (Eds.), Everyday and academic mathematics in the classroom (pp. 1-11). Reston, VA: NCTM.
• Özdemir, E., & Üzel, D. (2011). Gerçekçi matematik eğitiminin öğrenci başarısına etkisi ve öğretime yönelik öğrenci görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 332-343.
• Sezgin-Memnun, D. (2011). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin analitik geometrinin koordinat sistemi ve doğru denklemi kavramlarını oluşturması süreçlerinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Soyuk, R., & Yenilmez, K. (2021). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kareköklü ifadeler konusunda sayı duyularının incelenmesi. Journal of Computer and Education Research, 9(18), 961-996.
• Streefland, L. (1991). Fractions in realistic mathematics education. A paradigm of developmental research. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Taş, U. E., Arıcı, Ö., Özarkan, H. B., & Özgürlük, B. (2016). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı PISA 2015 ulusal raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Tor, H., & Erden, O. (2004). İlköğretim öğrencilerinin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyleri üzerine bir araştırma. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 120-130.
• Törnroos, J. (2005). Mathematics textbooks, opportunity to learn and student achievement. Studies in Educational Evaluation, 31(4), 315–327. https://doi.org/10.1016/j.stueduc.2005.11.005.
• Treffers, A. (1987). Three dimensions. In Springer Briefs in Applied Sciences and Technology (Issue 9783319059563). Netherlands: Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-009-3707-9.
• Turan, B. (2019). 6. sınıf matematik ders kitabının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ünsal, Y., & Güneş, B. (2004). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB lise 1. sınıf fizik ders kitabının eleştirel olarak incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 305-321. https://dergipark.org.tr/en/pub/tebd/issue/26127/275214 adresinden erişim sağlanmıştır. [Ziyaret Tarihi: 15 Kasım 2021].
• Üzel, D. (2007). Gerçekçi matematik eğitimi (RME) destekli eğitimin ilköğretim 7. sınıf matematik öğretiminde öğrenci başarısına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Van den Heuvel-Panhuizen, M. (1996). Assessment and realistic mathematics education. Utrecht: CD-ß Press / Freudenthal Institute, Utrecht University.
• Van den Heuvel-Panhuizen, M. (2000). Mathematics education in the Netherlands: A guided tour. Freudenthal Institute Cd-Rom for ICME9, 1-32.
• Van den Heuvel-Panhuizen, M. (2001). Realistic mathematics education as work in pogress. F. L. Lin (Ed.) Common Sense in Mathematics Education, 1-40. Proceedings of 2001 The Netherlands and Taiwan Conference on Mathematics Education. Taipei, Taiwan. 19 – 23 November 2001.
• Yapıcı, M. (2004). İlköğretim 1. kademe ders kitaplarının öğrenci düzeyine uygunluğu. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 121-130.
• Yazıcıoğlu, A. (2020). Veri toplama araçları. (Editör: E. Oğuz). Eğitimde araştırma yöntemleri (içinde s. 162). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.