Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları

- Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
- Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
- Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
- Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler.
- Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
- Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
- Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
- Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
- Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
- Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
- Editörler, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
- Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
- Editörler, makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, izin alınması gereken araştırmalarda etik kurul izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
- Editörler, görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik şikayetler olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşırlar.
- Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
- Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazarların haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimi yaparlar.
- Editörler, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazarlarına yanıt hakkı verirler.
- Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmalara yönelik eleştirileri de dikkate alırlar.
- Editörler, dergiye iletilen şikayetleri inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

GEBD makale değerlendirme sürecinde yazarların hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramazlar. Makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazarlara iletilir. GEBD’e başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:

- Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidirler.
- Hakemler, değerlendirmeyi yansız bir şekilde ve gizlilik içinde yapmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, inanç, siyasal görüş ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
- Hakemler, çıkar çatışması veya çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidirler.
- Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret içeren veya kişisel olabilecek yorumlardan kaçınmalıdırlar.
- Hakemler değerlendireceklerini beyan ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

Yazarların Etik Sorumlulukları

GEBD'e makale başvurusu yapan yazarların etik sorumlulukları şunlardır:

- Yazarlar, GEBD'e özgün makale göndermelidir.
- Yazarlar, GEBD'e başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri makalelerini göndermemelidirler.
- Yazarlar, makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde atıf yapmalıdırlar.
- Yazarlar makaleye katkı sağlamayan kişilerin adını yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirmeyi, yazar çıkartmayı ve yazar eklemeyi önerilmemelidir.
- Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması veya çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidirler.
- Yazarlar değerlendirme sürecinde makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri dergi yöneyimine sunmalıdırlar.
- Yazarlar, makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma ve çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
- Yazarlar, değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek ve düzeltmek için dergi yönetimiyle iletişime geçmelidirler.
- Yazarlar, etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında olur formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidirler.
- Yazarlar, veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (alıntı yapılan ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdırlar.
- Yazarlar makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası kararlar veya kılavuzlar vb. uygun gerçekleştirildiğini bildirilmelidirler.
- Yazarlar derleme, mate-analiz, meta-sentez, içerik analizi gibi yöntemlerle yapılan makaleler için etik kurul onayı istenmediğini bilirler. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği makale içeriğinde belirtilmelidir.

- Yazarlar çalışmalarını sadece değerlendirme için görüş istenen hakemlerden geri dönüş gelmeden önce geri çekebilirler. Hakemlerden bir tanesinden makale değerlendirmesine yönelik karar geldikten sonra makalesini çekme talebinde bulunan yazarların başvuruları, bu durumun gerekçesini (ör. çalışmalarında etik ihlal bulunması, telif hakkı sorunu olması, önemli bir bilimsel hata meydana gelmiş olması veya yazarlar arasında çıkar çatışması bulunması gibi) açıklayan ve tüm yazarların imzaladığı belgenin yüklenmesinden sonra editörler kurulu tarafından değerlendirme yapılarak kararlaştırılacaktır. 

Etik İlke Kural İhlallerinin Editöre Bildirilmesi

GEBD'de editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda gaziegitimbilimleridergisi@gmail.com adresine e-mail yoluyla bildirilmesi gerekir. 

Çıkar Çatışması ve Açıklama

Gönderilmiş bir makalede açıklanan yayınlanmamış materyaller, yazarın yazılı izni olmadan hiçbir hakemin kendi çalışmalarında kullanılmamalıdır. Hakem değerlendirmesi sürecinden elde edilen münhasır bilgi veya görüşler gizli tutulmalı ve kişisel çıkarlar için kullanılmamalıdır. Hakemler, rekabetçi, işbirlikçi veya makalelere bağlı yazarlar, şirketler veya kurumlardan herhangi biriyle olan diğer ilişkilerden / bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışmalarına sahip oldukları yazıları dikkate almamalıdır.