SARF İLMİNDE İF’ÂL BABI VE KAPSADIĞI ANLAMLAR

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 31 - 51, 15.12.2020

Bünyamin Arvasi

Öz

Temel İslami ilimlere alet mesabesindeki gramer ilimlerinin içinde de özellikle Sarf ilmi Kur'ân'ın eksiksiz tefsir edilebilmesi için olmazsa olmaz bir ilimdir. Sarf ilmindeki babların kapsadığı anlam özellikle de aynı babın kapsadığı birçok anlamı birbirinden ayırmak da aynı derecede elzem ve mühimdir. Fiil kalıpları içerisinde birden çok manaya haiz olan kalıpların başında gelen ifa'l babının haiz olduğu çeşitli anlamlarını bilmek ise başta Kur'an-ı Kerimve Hadis-i Şerif metinlerinin tercümelerinde eksiksiz bir tercümenin meydana gelmesi hususunda önemli bir yer teşkil etmektedir. Dolaysıyla bu konudaki ihtiyacı nisbeten kapatmak için bu çalışmada müstakil olarak “İf’âl babı ve kapsadığı çeşitli anlamlarına” ışık tutulmaya çalışıldı.

Anahtar Kelimeler

İf'al Babı, Sarf, Kalıp Manaları

Kaynakça

• Bisyuni, İbrahim, el-Hadi fit-Tasrifi’l-Ef’al,t.y.
• Ebu Bekir Abdulkâhir b. Abdurrahman b. Muhammed el-Cürcânî.Ebniyetü’l-Ef’a.t.y.
• el-Akkad, Abbas Mahmûd. ez-Zemenfi’l-Lugati’l-Arabiyy.Kahire:MecelletüMecmai’l-Lügati’l-Arabiyye, 1962.
• el-Câvi, eş-Şeyh Abdulhakk b. Abdul-Hennan.Tedric-ulEdâni.Diyarbakır:Mektebetu’s-Seyda, t.y.
• el-Cevâlîkî, Ebu’lMansûr.MâCâe Ala Fe’altuBiMa’nen Vahidin.Halep:Daru’lFikr, 1982.
• el-Endelûsi, Ebû Muhammed Abdulhak b. GalibİbnAtıyye. el-Muharreru'l-Veciz fî Tefsiri'l-Kitâbi'l-Aziz.Beyrut:Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1413/1993.
• el-Endulûsî, Ebu Hayyan.İrtifâu’d-Darb Fi Lisâni’l-Arab.Kâhire:Mektebetu’l-Hancî, 1419/1998.
• el-HalvânîAbdülazîz. el-Muğni.y.y. , t.y.
• el-İsfehanî, RâğıbEbu'l-Kâsım el-Hüseynİbnu Muhammed.el- Müfredât fi Ğaribi’l–Kur’ân.Kahire:Mektebetu’l-Anglo’l-Mısriyye, 1970.
• el-İsfehânîRâğıbEbu'l-Kâsım el-Hüseynİbnu Muhammed.el-Müfredât Fî Garîbu‟l-Kur'ân.Kahire:Darul-Mearif, 1961.
• el-Kurtubi Muhammed b. Ahmed.el-Cami li Ahkami’l-Kur’an. Beyrut:Müessesetü’r-Risale, 2006.
• el-Mevsılî el-BağdâdîEbü’l-FethOsmân b. Cinî.SırruSınaati'l-İ'rab. Beyrut:Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2000.
• el-Mevsılî el-BağdâdîEbü’l-FethOsmân b. Cinî.el-Muhteseb fi Şavazzı'l-Kıraat. Beyrut:Darü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 2010.
• er-RâcihîAbduh.Tatbiku’s-Sarf.Beyrut:Dâru-n Nahda, 1973.
• es-Sâmârrâ’î.el-Fi‟lüZemânuhü ve Ebniyetuhu. Beyrut: Müessesetur-Risale, 1386/1966.
• es-Suyuti Ebubekir Celaleddin.El-Behcetü’l-Mardiyye.Tahran:Darü’l-Hikme, t.y.
• et-Taberî el-BağdâdîEbûCa‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî.Câmiu’l-Beyân an Te’vîliAyi’l-Kur’ân.. Beyrut:Müessesetu’r-Risale, 2001.
• el-Ukberî el-Ezecî el-BağdâdîEbü’l-BekāMuhibbüddînAbdullāh b. el-Hüseyn b. Abdillâh. İmlâ'u mâmennebihi'r-Rahmân. Beyrut:Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, 1979.
• ez-ZemahşerîEbü’l-KāsımMahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî.et-Tefsiru'l-Keşşaf. Beyrut:Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye,t.y.
• ez-ZerkeşîBedruddîn Muhammed b. Abdillâh.el-Burhân fi 'ilmi‟l-Kur'ân. Mısır:Naşr. Ebu‟l-Fadlİbrâhîm, 1957.
• Galâyînî Mustafa.Câmiu’d-Durûsi’l-Arabiyye.Beyrut:Dâru’lKütübi’lİlmiyye, 2003.
• Hasan Hindâvî.Menâhicu’s-Sarfiyyîn ve Mezâhibuhum, Beyrut:Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, 1409/1989.
• Hulûsi Kılıç.“Sarf”.Türkiye Diyanet Vakfı islam Ansiklopedisi. 36:136. İstanbul: TDV. Yayınları, 1990.
• İbn-i Asfur. el-Mümtifi’t-Tasrif, Beyrut:Darü’l-Marife, 2000.
• İbn-i Hacib.Şerh-u Şafiye.Beyrut:Darü’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1976.
• İbn-i Haluyeh.Muhtasar Fi Şevazzi’l-Kur’an.Beyrut:Mektebetü’l-Mütennebi, 2003.
• İsmail Demir. “Sarf Bilgisi ve Ömer b. Alî b. İbrâhîm b. Halîl el-İspirî’niner-Risâle Fî Temeyyizi‟l-Ebvâb Adlı Eserinin Edisyon Kritiği”.Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2014/2, 60-80. Kadri Yıldırım. SülasiMücerred Fiillerin Mezid Olmakla Kazandıkları Yeni Anlamlar. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2000.
• Muhammed b. Yûsufb. Alî b. Yûsufb. Hayyânel-Endelüsî.el-Behrü’l-Muhit. Beyrut:Darü’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1993.
• Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed.et-Tâhir et-Tûnisî.Tefsirü't-Tahrir ve't-Tenvir. Tunus:Daru’t-Tunusiyye, 1984.
• Muhaysin Muhammed Salim.Tasrîfu’l-Ef’âlve’l-Esmâ fî Dav’iEsâlibi’l Kur’ân.Beyrût:Dâru'l-Kitâbi'l-Arabî, 1987.
• SîbeveyhEbûBişrAmr b. Usmân b. Kanber, el-Kitâb. Kâhire:(Naşr. Abdusselâm Muhammed Hârun), (3. Baskı), Mektebetu’l-Hancî, 1408/1988.
• Zeccâcî, Ebu’l-Kasım, el-CumelFi’n-Nahv, Daru’l-Emel, Lübnan – Ürdün: 1984.