الحدود بوضعها الحالي جديدة على واقع الأمة المسلمة إذ لم بكن موجودا قبل مائة عام تقريبا، ولما أنشبت الحرب أظفارها في عديد البلاد المسلمة برزت مسألة المعابر الحدودية بين المسلمين وأحكامها الفقهية المتعلقة بها خاصة في زمن الحرب، والحدود وإن أصبح لها مفهومها والقوانين الحاكمة لها في القانون الدولي الآن إلا أن تناولها من منظور الشريعة الإسلامية ومنظومة الأخلاق الإسلامية أمر بالغ الأهمية، وقد حاولت في هذه المقالة بيان الركائز الشرعية التي تنبني عليها الأحكام الفقهية المتعلقة بهذه المعابر، وحددت البحث بكونه خاصا بالمعابر بين المسلمين وفي زمن الحرب، واعتمدت المنهج الاستقرائي التحليلي فتناولت مفهوم الحدود والمعابر واختصرت أبرز محطات الدولة الإسلامية والقومية الحديثة لاتصالها بالبحث ثم دلفت إلى الركائز الأربع التي بدا لي أنها كالناظم العام للأحكام الفقهية المندرجة تحتها وهي: ركيزة حق الجوار والتي تناولت فيها حقوق الجار في الإسلام ثم ركيزة حق النصرة والتي هي من صفات المؤمنين وقد حرم الشارع ضدها وهو الخذلان، وركيزة موالاة الكافرين والتي هي مآل خذلان المسلمين وترك نصرتهم، ثم تناولت التعسف في استعمال الحق لتكتمل أركان البحث، وختمت ببيان أبرز النتائج والتوصيات.
الكلمات المفتاحية: المعابر الحدودية، حق الجوار، حق النصرة، موالاة الكافرين، التعسف في استعمال الحق.
المعابر الحدودية حق الجوار حق النصرة موالاة الكافرين التعسف في استعمال الحق
The current state of borders is new to the Muslim Ummah, as they did not exist about a century ago. With the outbreak of war in many Muslim countries, the issue of border crossings between Muslims and related jurisprudence, especially in times of war, has arisen. While borders now have established concepts and governing laws in international law, it is crucial to address them from the perspective of Islamic Shari'a and ethics. This article clarifies the legal foundations of jurisprudential rulings on these crossings, focusing specifically on Muslim crossings during wartime. An inductive analytical approach was used to discuss borders and crossings, summarising significant phases of the Islamic state and modern nationalism. I identify four foundational pillars as a general framework for relevant adjudications: the right of neighbourliness, the right to support (nusra), loyalty to non-believers, and the abuse of rights. The article concludes with key findings and recommendations.
Keywords: Border Crossings, Right of Neighbourliness, Right to Support, Allegiance to Non-believers, Abuse of Rights.
Border Crossings Right of Neighbourliness Right to Support Allegiance to Non-believers Abuse of Rights.
Mevcut haliyle sınırlar, Müslüman ümmetin gerçekliği için yenidir; yaklaşık yüz yıl önce mevcut değildi. Savaşın birçok Müslüman ülkede pençelerini sallamaya başlamasıyla, Müslümanlar arasındaki sınır geçişleri ve bunlarla ilgili özellikle savaş zamanındaki fıkhî hükümler meselesi ortaya çıkmıştır. Sınırların uluslararası hukukta artık bir anlamı ve yönetici yasaları olsa da, bunları İslami şeriat ve İslami etik açısından ele almak son derece önemlidir. Bu makalede, bu geçişlerle ilgili fıkhî hükümleri oluşturan dini temelleri açıklamayı amaçladım. Araştırmayı, Müslümanlar arasındaki geçişlerle ve savaş zamanıyla sınırlı tuttum. İndüktif analitik bir yaklaşım benimsedim; sınır ve geçiş kavramlarını ele aldım ve İslam devletinin önemli aşamalarını ve modern milliyetçiliği özetledim. Daha sonra, ilgili fıkhî hükümler için genel bir çerçeve olarak gördüğüm dört temel ilkeye daldım: komşuluk hakkı, destek hakkı (nusra), kafirlere ittifak ve hakların kötüye kullanılması. Araştırmanın temel taşlarını tamamladıktan sonra, en önemli bulguları ve önerileri sundum.
Anahtar Kelimeler: Sınır Geçişleri, Komşuluk Hakkı, Destek Hakkı, Kafirlere Ittifak, Hakların Kötüye Kullanılması.
Sınır Geçişleri Komşuluk Hakkı Destek Hakkı Kafirlere Ittifak Hakların Kötüye Kullanılması
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Konular | İslam Hukuku |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 19 Eylül 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 24 Eylül 2025 |
Gönderilme Tarihi | 16 Haziran 2025 |
Kabul Tarihi | 2 Eylül 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 3 |