Aksaray Müzesi’nde bulunan Hitit Steli’nin 3B modellenmesi ve sesli rehberlik oluşturulması

Yıl 2024, , 238 - 244, 29.08.2024

Şükran Tosun Çolak , Avşar Timuçin Çolak

https://doi.org/10.29128/geomatik.1427357

Öz

Kültürel miras, bir toplumun geçmişten gelen değerleri, gelenekleri, sanat eserleri, dil ve diğer kültürel unsurları kapsayan geniş bir kavramdır. Bu miras, bir topluluğun kimliğini şekillendirir ve gelecek nesillere aktarılarak sürdürülmesi amaçlanır. Bu amacın en önemli basamağını müzeler oluşturur. Müzeler insanların geçmişlerini anlamalarına, değer vermelerine ve öğrenmelerine katkıda bulunur. Geleneksel müze deneyimi ve müzecilik anlayışı sanal tur, interaktif öğrenme materyalleri vb. dijital teknolojilerin entegre edildiği bir yaklaşıma evrilmiştir. Bu çalışma ile IPhone 15 Pro Max mobil telefon ve 3DF Zephyr ile programı yardımıyla Geç Hitit Dönemine tarihlenen Aksaray Steli üç boyutlu modeli oluşturulmuştur. Çalışmaları sonucunda elde edilen 3B model video görüntüleme ve metinleri anlatımlı videolara dönüştüren yapay zekâ programı aracılığı ile işlenmiş olup, eserin yüksek çözünürlük görseli ile birlikte eser hakkında bilginin verildiği sesli ve görüntülü rehberlik oluşturulmuştur. Sesli ve görüntülü video Aksaray Müzesi teşhir salonunda LCD ekranda ziyaretçilere sunulmuştur. Dijital materyaller aracılığıyla çağdaş müzecilik anlayışına katkı sağlanarak kültürel mirasın geniş kitlelere ulaşması, eserlerin detaylı incelenmesi, öğrenilmesi gibi ziyaretçilere akılda kalıcı etkileşimli bir müze deneyimi sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

3B modelleme, Kültürel miras, Müzecilik, Sesli rehberlik

Kaynakça

• Bardakcı, K. (2023). Aksaray’da bulunan hiyeroglif Luvice yazıtlar ışığında geç hitit döneminde Tuz Gölü Bölgesi’nin siyasi yapısı. Anasay, (24), 155-164. https://doi.org/10.33404/anasay.1260312
• Bostancı, M. (2019). Dijital müzecilik ve interaktif iletişim: Sfmoma ve Mori dijital sanat müzesi örneklemleri. Unimuseum, 2(2), 34-39.
• Buhur, S., Uluğtekin, N., Gümüşay, M. Ü., & Musaoğlu, N. (2023). Turistik amaçlı mekânsal sanal ortamların oluşturulması: Tarihi Yarımada Örneği. Geomatik, 8(2), 99-106. https://doi.org/10.29128/geomatik.1133484
• Can, M. (2009). Kültürel miras ve müzecilik. https://teftis.ktb.gov.tr/Eklenti/1279,muserrefcanpdf.pdf?0
• Çiçek, M. N. (2009) Hitit İmparatorluk Dönemi Kaya Anıtları. [Yüksek Lisans Tezi, Selçuklu Üniversitesi].
• Çolak, Ş. T., & Çolak, A. T. (2023). Aksaray Müzesinde Bulunan Asklepios ve Kartal Heykelinin 3B Modellemesi. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 5(1), 1-6. https://doi.org/10.53030/tufod.1252239
• Hawkins, J. D. (2000). Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions, Vol. 1, Inscription of the Iron Age. Berlin: Walter de Gruyter.
• Kaçarlar, Z., & Hamal, S. N. G. (2021). Küçük Objelerin Üç Boyutlu (3B) Modellenmesinde Yersel Lazer Tarama (YLT) Tekniği. Türkiye Lidar Dergisi, 3(2), 65-70. https://doi.org/10.51946/melid.982814
• Kanun, E., Alptekin, A., Karataş, L., & Yakar, M. (2022). The use of UAV photogrammetry in modeling ancient structures: A case study of “Kanytellis”. Advanced UAV, 2(2), 41-50.
• Karataş, L., Alptekin, A., & Yakar, M. (2023). Investigating the material deteriorations on the facades of stone structures by terrestrial laser scanning method: Case study of Mardin Mansion. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(3), 700-711. https://doi.org/10.35414/akufemubid.1197891
• Kervanki̇ran, I. (2014). Dünya’da değişen müze algısı ekseninde Türkiye’deki müze turizmine bakış. Turkish Studies, 9, 345-369.
• Lynch, M. F., Duinker, P. N., Sheehan, L. R., & Chute, J. E. (2011). The demand for Mi’kmaw cultural tourism: Tourist perspectives. Tourism Management, 32(5), 977-986. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2010.08.009
• Özendi, M. (2022). Kültür varlıklarının yersel lazer tarama yöntemi ile dijital dokümantasyonu: Zonguldak Uzun Mehmet Anıtı örneği. Geomatik, 7(2), 139-148. https://doi.org/10.29128/geomatik.917528
• Özer, S. N. (2021). Geç Hitit Dönemi kabartmalarında tasvir edilen yemek sahneleri ve bu sahnelerde geçen başlıca objeler. Anasay, 16, 101-118. https://doi.org/10.33404/anasay.910484
• Özgüç, N. (2015). Acemhöyük-Burušhaddum I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Şahin, H. İ. (2009). Dalyan ve Köyceğiz Çevresinde Gelenek, Turizm ve Folklorizm. Milli Folklor Dergisi, 82, 50-58.
• Yakar, M., & Mohammed, O. (2016). Yersel fotogrametrik yöntem ile ibadethanelerin modellenmesi. Selcuk University Journal of Engineering Sciences, 15(2), 85-95.
• Yurtsever, A. (2023). Taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının yeni nesil LiDAR sensörlü tablet bilgisayar ile belgelenmesi. Geomatik, 8(2), 200-207. https://doi.org/10.29128/geomatik.1209701