İki Boyutlu Bazı Datum Dönüşüm Yöntemlerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt 3, Sayı 1, 22 - 34, 15.04.2018

Mustafa HÜSREVOĞLU Ekrem TUŞAT

https://doi.org/10.29128/geomatik.327737

Öz

Birçok mühendislik projesi, kuruluş ve ülkeler yeryüzündeki konumları nedeniyle veya çalışma amaçlarına göre birbirlerinden farklı koordinat sistemleri kullanır. Günümüzde genellikle, daha önce yerel koordinat sistemleri ile belirlenmiş olan konum değerlerinin ve harita altlıklarının, global koordinat sistemleri üzerindeki karşılıklarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durum datum dönüşümü yapmayı gerektirmektedir. Çeşitli koordinat sistemlerine ait verilerin diğer bir sistemdeki karşılığı bulunmak istendiğinde datum dönüşümü uygulanır. Datum dönüşümleri yapılırken benzerlik, afin ve projektif dönüşüm yöntemleri kullanılabilir. Her bir yöntem için ayrı işlem adımları uygulanır ve aynı işlem için sonuçlar farklı olabilir. Arazi koordinatlarının dönüşümünde benzerlik dönüşümü yaygın olarak kullanılırken, fotogrametri ile kartografya alanlarında afin ve projektif dönüşüm yöntemleri sıklıkla kullanılır. Bu çalışmada iki farklı koordinat sistemindeki karşılıkları bilinen noktalar ile arazi koordinatlarının iki boyutlu dönüşüm uygulamaları incelenmiştir. Hesaplamalar MS Excel ortamında yapılmış olup dayanak noktalarının konumları ile uygulanan yöntemler arasında karşılaştırmalar yapılmıştır. Uygulamalar sonucunda arazi koordinatlarının dönüşümünde projektif dönüşüm yönteminin uygun olabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

datum dönüşümleri, koordinat dönüşümleri, benzerlik dönüşümü, afin dönüşümü, projektif dönüşüm

Kaynakça

• Aksoy, A. (1999). Jeodezide Değişimler. Harita ve Kadastro Mühendisliği Dergisi, 86, 40-60.
• Akyılmaz, O., Acar, M., & Özlüdemir, M. T. (2007). Koordinat Dönüşümünde En Küçük Kareler Ve Toplam En Küçük Kareler Yöntemleri. HKM Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 97, 15-22.
• Başçiftçi, F., & İnal, C. (2008). Jeodezide Kullanılan Bazı Koordinat Dönüşümlerinin Programlanması. J. Fac. Eng. Arch. Selcuk Univ, 23(1), 27-40.
• Deniz, R., Çelik, R., N., Kutoğlu, H., Özlüdemir, M., T., Demir, C., & Kınık, İ. (2012). Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği: TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası.
• A DOD Glossary of Mapping, Charting and Geodetic Terms. (1967). Washington: U. S. Army Topographic Command.
• Even-Tzur, G. (2000). Datum Definition for GPS Networks. Survey Review, 35(277), 475-486.
• Featherstone, W., & Vanicek, P. (1999). The Role of Coordinate Systems, Coordinates and Heights in Horizontal Datum Transformations. Australian surveyor, 44(2), 143-150.
• Geodetic Glossary. (1986). Rockville, MD: National Geodetic Survey.
• Ghilani, C. D. (2011). Adjustment Computations: Spatial Data Analysis: John Wiley & Sons.
• Hofmann-Wellenhof, B., Lichtenegger, H., & Wasle, E. (2007). GNSS – Global Navigation Satellite Systems (1 ed.): Springer-Verlag Wien.
• Kahveci, M., & Yıldız, F. (2012). GPS/GNSS: Uydularla Konum Belirleme Sistemleri: Teori ve Uygulama (5 ed.): Nobel.
• Kraus, K. (2007). Fotogrametri Cilt 1 (O. Altan, S. Külür, G. Toz, H. Demirel, Z. Duran, & M. Çelikoyan, Trans.). İstanbul Teknik Üniversitesi: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kwon, J. H., Bae, T.-S., Choi, Y.-S., Lee, D.-C., & Lee, Y.-W. (2005). Geodetic Datum Transformation to The Global Geocentric Datum for Seas and Islands Around Korea. Geosciences Journal, 9(4), 353-361.
• Mitsakaki, C., Agatza-Balodimou, A., & Papazissi, K. (2006). Geodetic Reference Frames Transformations. Survey Review, 38(301), 608-618.
• Ogaja, C. A. (2011). Applied GPS for Engineers and Project Managers.
• Şişman, Y., & Dilaver, A. (2005). Datum Dönüşümünde Kalite Kontrol. Paper presented at the 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
• Uzun, Y. (2003). Üç Boyutlu Astrojeodezik Dik Koordinat Sistemlerinde Dönüşüm Modelleri ve Uyuşumsuz Ölçü Gruplarının Belirlenmesi Yöntemlerinin Karşılaştırılması. (Doktora Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Üstün, A. (1996). Datum Dönüşümleri. (Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Vaníček, P., & Steeves, R. R. (1996). Transformation of Coordinates Between Two Horizontal Geodetic Datums. Journal of Geodesy, 70(11), 740-745.