İnsansız Hava Aracından Elde Edilen Veriler ile Kaya Düşme Potansiyelinin Değerlendirilmesi: Adam Kayalar Örneği, Mersin

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 134 - 145, 01.08.2020

Müge Ağca Nurgül Gültekin Efdal Kaya

https://doi.org/10.29128/geomatik.595574

Cited By: 7

Öz

Tarihi ve kültürel miras alanlar, bazen doğa şartları
bazen de insan müdahalesi ve iklimsel faktörlerin etkisiyle hızla değişime ve
deformasyona uğrayan alanlardır. Bu çerçevede bu tür alanların korunmasına ve
tanıtılmasına bilimsel çalışmalar da yardımcı olmalıdır. Bu amaçla kaya
düşmelerinin yoğun olarak görüldüğü Mersin’de bulunan Adam Kayaları ve yakın
çevresi çalışma alanı olarak seçilmiştir. Bu çalışmanın genel amacı, İnsansız
Hava Aracı (İHA)’ndan elde edilen yüksek kalitedeki topografik veriler
kullanılarak bölgede olabilecek kaya düşmelerinin 3B modelinin oluşturulması ve
değerlendirilmesidir. Bu çalışma kapsamında İHA sisteminin kaya düşmesi
çalışmalarında kullanılabilirliği araştırılmıştır. Arazi çalışmaları kapsamında
malzemenin tanımlaması yapılmış ve modelleme aşamasında kullanılmak üzere
çalışma alanından alınan blok örneklerinin fiziksel, indeks ve mekanik
parametreleri belirlenmiştir. Çalışmada, İHA sisteminden elde edilen yüksek
doğruluktaki verilerle oluşturulan Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) kaya
düşmelerinin 3B modellemesine imkan sağlayan ve değerlendirilmesinde kullanılan
HY-STONE yazılımında girdi olarak kullanılmıştır. Sonuç olarak, İHA sistemi
kullanılarak Adam Kayaları civarındaki kaya düşmesi kaynak alanları
değerlendirilmiş ve bölgedeki kaya düşme potansiyeli olan blokların modellemesi
gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın çıktıları, kaya düşmelerinden korunmak ve kaya
düşmelerinden kaynaklanabilecek can ve mal kayıplarını önleme açısından büyük
önem taşımaktadır.

 

Anahtar Kelimeler

SYM, İnsansız Hava Aracı (İHA), , Kaya Düşmesi, 3B Modelleme, HY-STONE

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

115Y846

Teşekkür

115Y846 nolu projeye vermiş oldukları destekten dolayı TÜBİTAK’a teşekkürlerimizi sunarız. Laboratuvar çalışmalarında vermiş oldukları değerli katkılarından dolayı Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Sayın Prof. Dr. Kamil Kayabalı’na ve ekibine teşekkür ederiz. Kaya düşme analizlerinin gerçekleştirildiği yazılımın kullanılmasında desteklerini esirgemeyen Prof. Dr. Giovanni Battista Crosta’ya, Doç.Dr. Paolo Frattini’ye ve Doç.Dr. Federico Agliardi’ye teşekkürlerimizi sunarız. Son olarak, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesine desteklerinden dolayı teşekkür ediyoruz

Kaynakça

• Agliardi, F., Crosta, G. B., P. Frattini, P. (2009). Integrating rockfall risk assessment and countermeasure design by 3D modelling techniques. Natural Hazards Earth Syst. Sci., 9, 1059–1073.
• Alan, İ., Balcı, V., Elibol, H. (2014). 1/100000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Silifke, Paftaları,MTA, Ankara, 31-32.
• Bonneau, D.A., Hutchinson D.J. (2019). The Use Of Terrestrial Laser Scanning for the Characterization of A Cliff-Talus System in the Thompson River Valley, British Columbia, Canada, Geomorphology 327, 598–609.
• Deliormanlı, A.H., Maerz, N.H., Otoo, J. (2014). Using Terrestrial 3D Laser Scanning And Optical Methods to Determine Orientations of Discontinuities At A Granite Quarry, International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 66, 41–48.
• Esposito S., Fallavollita P., Wahbeh W., Nardinocchi C., and Balsi M. (2014). Performance Evaluation Of UAV Photogrammetric 3D Reconstruction". IGARSS, 12-25.
• Gonçalves, J.A., Henriques, R. (2015). UAV Photogrammetry for Topographic Monitoring of Coastal Areas, ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, 104, 101–111.
• Google Earth, (2018). https://www.google.com.tr/intl/tr/earth/
• Guisado-Pintado, E., Jackson, Derek W.T.J., Rogers, D. (2019). 3D Mapping Efficacy Of A Drone And Terrestrial Laser Scanner Over A Temperate Beach-Dune Zone, Geomorphology, 328, 157–172.
• Guzzetti, F. (2000). Landslide fatalities and the evaluation of landslide risk in Italy, Engineering Geology, 58, 89–107.
• Guzzetti, F., Crosta, G., Detti, R., Agliardi, F. (2002). “STONE: A Computer Program For The Threedimensional Simulation of Rock-Falls, Computers & Geosciences, 28, 1079–1093.
• Kasprak, A., Bransky, N.D., Sankey, J.B., Caster, J., Sankey, T.T., (2019). The effects of topographic surveying technique and data resolution on the detection and interpretation of geomorphic change, Geomorphology, 333,1–15.
• Kromer, R.A., Hutchinson, D.J., Lato, M.J., Gauthier, D., Edwards, T. (2015). Identifying rock slope failure precursors using LiDAR for transportation corridor hazard management,Engineering Geology, 195, 93–103.
• Lai, P., Samson, C., Bose, P. (2014). Visual enhancement of 3D images of rock faces for fracture mapping, International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 72, 325–335.
• Lan, H., Martin, C.D., Zhou, C., Lim, C.H. (2010). Rockfall hazard analysis using LiDAR and spatial modeling, Geomorphology 118, 213–223.
• Lato, M.J., Vöge, M. (2012). Automated mapping of rock discontinuities in 3D lidar and photogrammetry models, International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 54,150–158.
• Salvini, R., Francioni, M., Riccucci, S., Bonciani, F., Callegari, I. (2013). Photogrammetry And Laser Scanning for Analyzing Slope Stability And Rock Fall Runout Along The Domodossola–Iselle Railway, The Italian Alps, Geomorphology, 185, 110–122.
• Solazzo D., Sankey J.B., Sankey T.T., Seth M.M., (2018), Mapping and Measuring Aeolian Sand Dunes With Photogrammetry And Lidar From Unmanned Aerial Vehicles (UAV) and Multispectral Satellite Imagery on the Paria Plateau, AZ, USA, Geomorphology, 319, 174–185.
• Thoeni, K., Giacomini, A., Lambert, C., Sloan, S.W., Carter, J.P. (2014). A 3D Discrete Element Modelling Approach for Rockfall Analysis with Drapery Systems, International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 68, 107–119.
• Vasuki, Y., Holden, E., Kovesi, P., Micklethwaite, S. (2014). Semi-Automatic Mapping of Geological Structures Using UAV-Based Photogrammetric Data: An Image Analysis Approach, Computers & Geosciences, 69, 22–32.
• Walton, G., Diederichs, M.S., Weinhardt K., Delaloye D., Matthew J.L., Punkkinen A. (2018). Change detection in drill and blast tunnels from point cloud data, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 105, 172-181.
• Wenzhong, S., Deng S., Wenbing, X., (2018). Extraction of Multi-Scale Landslide Morphological Features Based on Local Gi* Using Airborne Lidar-Derived DEM, Geomorphology 303, 229–242.
• URL-1: https://www.google.com/search?q=adam+kayalar&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjhneyw2MDjAhW3QkEA Hc0QBYEQ_AUIESgB&biw=1229&bih=610.