Madencilik Çalışmalarında Sismik Veri Toplama Ve Uydu Ölçme Tekniklerinin Analizi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 3, 160 - 171, 01.12.2020

Atınç Pırtı , Hüseyin Edip Özdemir Ramazan Gürsel Hoşbaş

https://doi.org/10.29128/geomatik.614862

Öz

Günümüzde
yeraltındaki madenleri keşfetmek amaçlı yapılan, sinyal gönderilerek yansıyan
bu sinyaller üzerinden yapılan yorumlama analiz çalışmalarına sismik çalışma
adı verilir. Sismik Yansıma Yöntemi, yapay şekilde üretilen sismik enerjinin
yer içinde sismik dalgalar şeklinde yansıması, tabaka ara yüzeylerinden
yansıması ve kayıt edilen yansımaların sinyal analiz tekniklerine göre işlenip
yeraltını gösteren sismik kesitler haline getirilmesidir. Sismik yansıma
yöntemi günümüzde çeşitli amaçlar için kara ve denizde uygulanmakla birlikte en
önemli uygulama alanı petrol ve doğalgaz kaynaklarının bulunmasıdır. Sismik
Yansıma Yöntemi iki boyutlu veya üç boyutlu şeklinde uygulanabilir. İki boyutlu
sismik uygulamalarda sadece bir alıcı kablosu kullanılır. Bir hat boyunca
toplanan sismik verilerden veri-işlem sonrasında yeraltını gösteren sismik
kesitler elde edilir. Üç boyutlu sismik uygulamalarda birden fazla alıcı
kablosu ve birden fazla sismik kaynak kullanılır. Sismik veriler yeraltında bir
hacim içerecek şekilde toplanır ve veri-işlem sonrasında sismik küp adı verilen
veri kümesi oluşturulur. Bu sismik çalışmalarda haritacılık uygulamaları ne
derecede önemli bunu inceleyelim. Yeraltı
jeolojisinin doğru tarifi ancak doğru kayıt edilecek koordinat verisi ile
mümkün olabileceğinden denizlerde yapılan sismik arama faaliyetlerinin son
teknoloji ürünü navigasyon aletleri ile gerçekleştirilmesi ve karada yapılan
sismik faaliyetlerin ileri derece teknolojide ölçüm cihazları kullanılarak
yapılması önem taşımaktadır. Karada yapılan sismik arama çalışmalarında
ormanlık sahalarda ruhsat alımı, topoğrafya ölçüm çalışmaları, dozer
çalışmaları ve zarar-ziyan tespit çalışmaları harita grubu faaliyet alanına
girmektedir. Maden arama amaçlı yapılan sismik çalışmalarda, kullanılan ölçme
yöntemleri, yapılan ölçüm değerlerinin kontrol edilmesi, sonuç koordinatlarının
hassas bir şekilde belirlenmesi ve özellikle yükseklik değerlerinin doğru
tespiti; maden arama faaliyetlerinde önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sismik Veri Toplama, GPS, Enerji, Topoğrafya

Kaynakça

• http://tesam.org.tr/petrol-raporu/ŞAHİN, A. VE KARAKILÇIK, H. (2012). area Seismic Reflection Seismic Data Acquisition and Parameter Selection Method for Hydrocarbon Investigation, Çukurova Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Cilt: 28, Adana.http://enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Petrolhttp://enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Dogal-Gazhttp://enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Komur http://enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/JeotermalÖNCEL, A.O. (2016). ‘’ Saha Sismolojisi ‘’ , İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi, 8 Mart, İstanbul.İLHAN, İ. (2012). ‘’ Harita Başmühendisliği Sunum ’’ , Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Jeofizik Operasyonlar Müdürlüğü, Ankara, 2012.AKÇA, M. VE UCA, H. (2005). Yılı Batı ve Orta Karadeniz Deniz Sismik Çalışması, Ankara, 2005.Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Barbaros Hayrettin Paşa Sismik Gemisi Navigasyon Departmanı, 2018, Ankara. İLHAN, İ. VE AKIN, K. EÜAŞ(2016). 2B Sismik Veri Toplama İstikşaf Raporu 05 -15 Mayıs 2016, Tekirdağ.ÖZDEMİR, H.E. VE BARATAN, B.(2017). EUAŞ-2B 2 Boyutlu Sismik Veri Toplama Projesi, Tekirdağ, 2017.Türkiye Petrolleri Jeofizik Operasyonlar Müdürlüğü Harita Başmühendisliği, Sismik Veri Toplama Çalışmaları, Datalar, Ankarahttp://www.insaatim.com/index.php?pid=yazidetay&yazi=141, Hidroelektrik Santral Projeleri İstikşaf (Ön İnceleme) Çalışmaları.