CBS ve AHP Yöntemi Yardımıyla Niğde Kenti Örneğinde Taşınmaz Değerleme

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 3, 228 - 240, 01.12.2020

Aslı Bozdağ , Ela Ertunç

https://doi.org/10.29128/geomatik.648900

Cited By: 11

Öz

Taşınmaz değerlemesi tarafsız ve objektif bir şekilde, taşınmazın
nitelik, çevre ve kullanım koşulları gibi etmenlerin değerlendirilmesi yoluyla
söz konusu taşınmaza ait değerinin belirlenmesidir. Güvenilir bir taşınmazın
değer tahmini arazi özelliklerinin tarafsız bir şekilde birlikte analizi ile
mümkündür. Günümüzde halen taşınmaz değerlemesi ideal sistem olarak
kurulamamıştır. Bundan dolayı da taşınmaz değerlerinde tutarsızlıklar meydana
gelmekte ve taşınmaza değer biçebilmek için kullanılan kriterlerin etkili bir
şekilde araştırılması gerekmektedir. Bu çalışmada taşınmaz mal olan yapıların
değerlemesi için literatür araştırması sonrasında 5 ana kriter ve bu
kriterlerle ilişkili 38 alt kriter belirlenmiştir. Niğde kentinin gelişme
bölgesinde seçilen 30 dairenin taşınmaz değeri bu kriterlere göre yapı ve
yapının konumsal özellikleri açısından değerlendirilmiş ve piyasa değerleriyle
karşılaştırılmıştır. Yapıların değerlemesinde bu kriterlerin önem sıralamasını
belirlemek için Çok Ölçütlü Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden en yaygın
kullanımı olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) kullanılmıştır. Kriterlerin
karşılaştırılması uzman görüşlerine göre yapılmış ve bu kriterlerin önem
dereceleri ve istatistiksel olarak anlam düzeyleri hesaplanmıştır. Yapıların
konumsal özelliklerin belirlenmesinde CBS yardımıyla yapılan analizlerden
yararlanılmıştır. Sonuçta, seçilen 30 dairenin AHP ve CBS yöntemi kullanılarak
yapılan puanlama yardımıyla taşınmaz değeri belirlenmiş ve bulunan bu değerler
taşınmazların piyasa değerleri ile karşılaştırılmıştır. AHP ve CBS
yardımıyla belirlenen taşınmaz değerlerinin piyasa değerleri ile uyumlu olduğu
tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Çok Ölçütlü Karar Verme (ÇKKV), Analitik Hiyerarşi Proses, Taşınmaz Değerlemesi

Kaynakça

• Açlar, A. ve Çagdas, V. (2002). Taşınmaz (Gayrimenkul) değerlemesi. Birinci Baskı, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Ankara.
• Akalın, M., Turhan, G. ve Şahin, A. (2013). The application of AHP approach for evaluating location selection elements for retail store: A case of clothing store. International Journal of Research in Business and Social Science, 2, 4, 1-20.
• Amca, F. (2016). Gayrimenkul değerlemesi ve Denizli Merkez’de bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 13-38.
• Bahar, M.E. (2007). Taşınmaz değerlemesinde CBS’nin kullanım olanakları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bunruamkaew, K. (2012). How to do AHP analysis in Excel. GIS Seminar, division of spatial information science graduate school of life and environmental sciences, university of Tsukuba.
• Chen, C. (2006). Applying the analytical hierarchy process (AHP) approach to convention site selection. Journal of Travel Research, 45, 167-174.
• Demirel, B., Yelek, A., Alağaş, M. ve Eren, T. (2018). Taşınmaz değerleme kriterlerinin belirlenmesi ve kriterlerin önem derecelerinin çok ölçütlü karar verme yöntemi ile hesaplanması. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10-18.
• Derinpınar, M. ve Aydınoğlu, A. (2015). Bulanık Mantık ile Coğrafi Bilgi Teknolojilerini kullanarak taşınmaz değerlemesi. 15. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı.
• Döner, S. (2010). CBS destekli taşınmaz mal değer haritalarının oluşturulması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Döner, S. ve Alkan, R. (2011). CBS destekli taşınmaz mal değer haritalarının oluşturulması. 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı.
• Erbil, H. (2014). Taşınmaz mal değerleme amaçlı Coğrafi Bilgi Sistemi tasarımı. Uzaktan Algılama-CBS Sempozyumu (Uzal-CBS 2014).
• Erdem, N. (2017). Toplu (küme) değerleme uygulama örnekleri ve ülkemiz için öneriler. 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı.
• Ersöz, F., ve Kabak M. (2010). Savunma sanayi uygulamalarında çok kriterli karar verme yöntemlerinin literatür araştırması. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1),97-125.
• George, D. and Mallery, P. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference 17.0 Update. 10th Edition, Pearson, Boston.
• Güngör, E. (1999). Taşınmaz mal değerlemesi ve Türkiye’de sermaye piyasalarında taşınmaz mal ekspertiz şirketlerine yönelik düzenlemeler yapılmasına ilişkin öneriler. TC Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yatırımcılar Dairesi, Ankara.
• Hamurcu, M. ve Eren, T. (2017). Raylı sistem projeleri kararında AHS-HP Ve AAS-HP kombinasyonu. Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-13.
• Özer, M. (2010). Taşınmaz değerlemesinde kullanılan finansal ve sayısal yöntemler: Topsıs ve yeni çoklu kriter modelleriyle bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 113-115.
• Saaty, T.L. (1980), The analytic hierarchy process: Planning, priority setting. Resources Allocation. Mcgraw-Hill, New York.
• Tarin, E. (2013). Yerel yönetimlerde emlak vergisi matrahının tespiti, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Timur, S., (2019). Coğrafi Bilgi Sistemleri destekli taşınmaz değerleme haritalarının oluşturulması: İstanbul İli Şişli İlçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Torun, M., Yanalak, M. ve Şeker, D. (2009). Taşınmaz değer haritalarının Coğrafi Bilgi Sistemleri ile üretilmesi. 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı. Uludağ, A.S. ve Doğan, H. (2016). Çok kriterli karar verme yöntemlerinin karşılaştırılmasına odaklı bir hizmet kalitesi uygulaması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), 17-47.
• Uludağ, A.S. ve Doğan, H. (2016). Çok kriterli karar verme yöntemlerinin karşılaştırılmasına odaklı bir hizmet kalitesi uygulaması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), 17-47.
• Ünel, F. ve Yalpir, Ş. (2014). Determination of the locational, physical and legal status of parcels using the AHP Method and GIS in real estate valuation. Geomatics Engineering Department, Selcuk University, 1-10
• Yağmahan, G. (2019). Puanlama yöntemiyle taşınmaz değerlerinin belirlenmesi ve yaşam kalitesiyle ilişkisinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yalpır, Ş. ve Ekiz, M. (2017). Eşdeğerlilik esaslı arazi ve arsa düzenlemesinde analitik hiyerarşi prosesinin kullanımı. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 60-65.
• Yılmaz, A. ve Demir, H. (2011). Çok ölçütlü karar destek sistemleri ile taşınmaz değerleme ve oran çalışması. 13. Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 3-6.