CBS ve AHP Yöntemi Yardımıyla Kayseri İli Örneğinde Rüzgâr Enerji Santrallerinin Yer Seçimi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 3, 227 - 237, 01.12.2021

Tuğrul Urfalı Abdurrahman Eymen

https://doi.org/10.29128/geomatik.772453

Cited By: 9

Öz

Dünya çapında eşi benzeri olmayan bir hızla gelişen kentleşme süreci, nüfusun hızlı artışı ve yükselişe geçen enerji ihtiyacıyla birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ihtiyaç da büyük ölçüde artış göstermektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde dünyanın birçok bölgesinde üretilebilen, çevreye zarar vermeyen ve ticari açıdan en elverişli enerji türlerinden birisi de rüzgâr enerjisidir. Rüzgâr enerji santralleri, sürdürülebilir enerji projeleri için enerji üretmede en uygun yöntemler arasındandır. 2022 yılına gelindiğinde dünyada enerji ihtiyacının %12’sinin rüzgâr enerjisinden karşılanacağı tahmin edilmektedir.
Bu çalışmada Kayseri ilinde rüzgâr enerji santrallerinin uygun sahalara kurulabilmesi için literatür araştırması sonrasında gerekli olan 12 ana kriter belirlenmiştir. Kriterlerin önem sıralamasını belirlemek için Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) tekniklerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi kullanılmıştır. Kriterlerin önem dereceleri belirlenirken uzman görüşleri alınmıştır. Belirlenen kriterlerin konumsal analizleri Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yazılımı kullanılarak yapılmıştır. Analiz sonuçlarıyla AHP yöntemi ile belirlenen önem sıralaması birleştirilerek Kayseri ilinde kurulabilecek rüzgâr enerji santralleri (RES) için potansiyel uygun sahalar belirlenmiştir. Kayseri ili kapsamında rüzgâr enerjisi için var olan bu potansiyelin kullanılıp, en ekonomik en verimli şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla çalışmanın gelecekte kurulacak RES projeleri için yol gösterici olması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yenilenebilir Enerji, RES, CBS, ÇKKV, Kayseri

Kaynakça

• Atici, K. B., Simsek, A. B., Ulucan, A., & Tosun, M. U. (2015,). A GIS-based Multiple Criteria Decision Analysis approach for wind power plant site selection. Utilities Policy, 37, 86-96.
• Ayodele, T. R., Ogunjuyigbe, A. S., Odigie, O., & Munda, J. L. (2018). A multi-criteria GIS based model for wind farm site selection using interval type-2 fuzzy analytic hierarchy process: The case study of Nigeria,. Applied Energy, 228, 1853-1869.
• Baban, S. M. J., Parry, T., (2001). Developing And Applying A GIS-Assisted Approach To Locating Wind Farms In The UK, Renewable Energy, 24, 59–71.
• Bennui, A., Rattanamanee, P., Puetpaiboon, U., Phukpattaranont, P., & Chetpattananondh, K. (2007). Site Selection For Large Wind Turbine Using GIS. PSU-UNS International Conference on Engineering and Environment, (s. 561-566). Phuket:ICEE.
• Can, G., & Yücel, M. A. (2019). Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Analitik Hiyerarşi Prosesi Kullanarak Rüzgar Enerji Santralleri İçin Yer Tespiti. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 17. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı. 25-27 Nisan, Ankara.
• Çildir, M., & Bayraç, H. (2017). AB Yenilenebilir Enerji Politikalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi. International Journal of Management Economics and Business. 13. 10.17130/ijmeb.2017ICMEB1735446.
• Haliloğlu, M., & Odabaş, M. S. (2018). Çok ölçütlü karar vermede ahp yöntemi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 2(2), 13-18.
• Heimiller, D. M., & Haymes, S. R. (2001). Geographic Information Systems in Support of Wind Energy Activities at NRE. 39th AIAA Aerospace Sciences Meeting Reno. Nevada.
• Elektrikport,(2020) URL-4:. 25.06.2020 tarihinde Elektrikport.com Web Sayfası: (https://www.elektrikport.com/haber-roportaj/2019-yili-turkiye-elektrik-istatistikleri/22488#ad-image-0) adresinden alındı.
• IEA Int Energy Agency (2017). Agency for Natural Resources and Energy. Key World Energy statistics.doi:10.1017/CBO9781107415324.004.
• Latinopoulos, D., & Kechagia, K. (2015). A GIS-based multi-criteria evaluation for wind farm site selection. A regional scale application in Greece. Renewable Energy, 78, 550-560.
• Memduhoğlu, A., Özmen, G., Göyçek, G., & Kılıç, F. (2014). Rüzgar Türbini Kurulacak Alanların CBS Çok Ölçütlü Karar Analizi Kullanılarak Belirlenmesi Davutpaşa Kampüsü . 5. Uzaktan Algılama Ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 14 Ekim 2014, s. 1. İstanbul.
• Messaoudi, D., Settou, N., Negrou, B., & Rahmouni, S. (2018). Site Selection Methodology For The Wınd-Powered Hydrogen Refuelig Statin Based On AHP-GIS in Adrar, Algeria. Energy Procedia, 162, 67-76.
• Özşahin, E., & Kaymaz, Ç. (2013). Rüzgâr Enerji Santrallerinin (Res) Yapım Yeri Seçimi Üzerine Bir Cbs Analizi: Hatay Örneği. Türk Bilim Araştırma Vakfı Bilim Dergisi, 1-18.
• Öztürk, D., & Kılıç, F. (2010). Konumsal karar verme problemlerinde analitik hiyerarşi yönteminin kullanılması. Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 28, 124-137.
• Sadeghi, M., & Karimi, M. (2017). GIS-Based Solar and Wind Turbine Site Selection Using Multi-Criteria Analysis: Case Study Tehran, Iran. ISPRS - International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences.XLII-4/W4. 469-476. 10.5194/isprs-archives-XLII-4-W4-469-2017. Tahran.
• Said, S. M., Akil, Y. S., & Muzakir, M. H. (2019). GIS approach for wind power plant development in South Sulawesi, Indonesia: A location suitability analysis. AIP Conference Proceedings, 2097.30085.10.1063/1.5098260.
• Şimşek, A. B. (2014). Coğrafi Bilgi Sistemleri Tabanlı Çok Kriterli Karar Analizinin Rüzgar Türbini Yer Seçim Probleminde Uygulanması. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TEİAŞ. (2019). URL-3 05.04.2020 tarihinde https://www.teias.gov.tr/tr/elektrik-istatistikleri adresinden alındı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2020). URL-5 05.04.2020 tarihinde https://kayseri.ktb.gov.tr/TR-54966/cografi-yapi.htmlistatistikleri adresinden alındı.
• TUREB. (2018). URL-2 14.05.2020 tarihinde https://www.tureb.com.tr/files/tureb_sayfa/duyurular/2018/03/turkiye_ruzgar_enerjisi_istatistik_raporu_ocak_2018.pdf adresinden alındı.
• Uyan, M. (2013). GIS-based solar farms site selection using analytic hierarchy process (AHP) in Karapinar region, Konya/Turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 28, 11-17.
• Vaysman, Y., Surkov, A., Surkova, Y., Vlasov, A., & Kychkin, A. (2019). Methodology to Evaluate the Placement of Wind Turbine Based on GIS Technology. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 317. 012001. 10.1088/1755-1315/317/1/012001.
• Villacreses, G., Gaona, G., Martínez, J., & Jijón , D. (2017). Wind farms suitability location using geographical information system (GIS), based on multi-criteria decision making (MCDM) methods: The case of continental Ecuador. Renewable Energy, 109, 275-286.
• YEGM. (2019). URL-1:. 28.02.2019 tarihinde Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, Kayseri İli Rüzgâr Kaynak Bilgileri: Web Sayfası: (http://www.yegm.gov.tr/YEKrepa/KAYSERI-REPA.pdf). adresinden alındı.