Gemlik İlçesi rüzgâr enerji santrali potansiyel yer analizi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 264 - 276, 15.12.2023

Damla Yılmaz , Serife Akkaya , Babak Vaheddoost

https://doi.org/10.29128/geomatik.1209940

Cited By: 2

Öz

Artan enerji talebinin büyük çoğunluğunun fosil enerji kaynaklarından karşılanıyor olması gelecekte enerji kıtlığı yaşanması olasılığını büyük ölçüde arttırmaktadır. Yenilenemez enerji kaynaklarının gün geçtikçe tükeniyor olması ve bu yakıtların açığa çıkardığı karbondioksit etkisiyle çevreye ve insana verdiği zararların çarpıcı olması nedeniyle alternatif enerji kaynaklarına yönelinmiştir. Rüzgâr enerjisi, sürdürülebilir olması, düşük bütçeli bakım ve üretim maliyetine sahip olması bakımından oldukça elverişli bir enerji kaynağıdır. Bu çalışmada Türkiye Rüzgâr Enerji Potansiyel Haritasına (REPA) göre rüzgâr enerjisi santrali (RES) kurulumuna elverişli olan Bursa ilinde RES yapım yeri seçimi Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) dayalı Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) Analizi yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) kullanılarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Bursa ilinde bulunan Gemlik ilçesine ait rüzgâr hızının oldukça yüksek olduğu ve santral kurulum alanı için uygun koşulları sağladığı gözlenmiştir. Santral kurulumunda birden fazla kriterin etkin olmasından dolayı analizde rüzgâr hızı, arazi kullanımı, yükselti, bakı, eğim, yollara ve akarsulara olan uzaklık olmak üzere 7 ana kriter belirlenmiştir. Belirlenen bu ana kriterler, AHP yöntemi kullanılarak ağırlık oranlarına göre analize tabii tutulmuş ve uygunluk sınıflarına göre sonuç haritası elde edilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular, yapılan konumsal analiz sonucu Gemlik ilçesi toplam alanının %20’i rüzgâr türbini kurulumu için orta ve yüksek derecede uygunluğa sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uzaktan Algılama, CBS, Rüzgâr Tarlası, AHP

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Aghayev, A. (2018). Determining of different inundated land use in Salyan plain during 2010 the Kura river flood through GIS and remote sensing tools. International Journal of Engineering and Geosciences, 3(3), 80-86. https://doi.org/10.26833/ijeg.412348
• Akıncı, H., Özalp Yavuz, A., & Kılıçer, S. T. (2015). Coğrafi bilgi sistemleri ve ahp yöntemi kullanılarak planlı alanlarda heyelan duyarlılığının değerlendirilmesi: Artvin örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 1(1-2), 40-53.
• Aksoy, H., Kirca, V. S. O., Burgan, H. I., & Kellecioglu, D. (2016). Hydrological and hydraulic models for determination of flood-prone and flood inundation areas. Proceedings of the International Association of Hydrological Sciences, 373, 137-141.
• Artun, O. (2020). Determination of the suitable areas for the ınvestment of the wind energy plants (WEP) in Osmaniye using analytical hierarchy process (AHP) and geographic information systems (GIS). Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (20), 196-205.
• Atıcı, K. B., Simsek, A. B., Ulucan, A., & Tosun, M. U. (2015). A Gıs-Based Multiple Criteria Decision Analysis Approach For Wind Power Plant Site Selection. Utilities Policy, 37, 86-96.
• Aydin, N. Y., Kentel, E., & Duzgun, S. (2010). Gıs-Based Environmental Assessment Of Wind Energy Systems For Spatial Planning: A Case Study From Western Turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 14(1), 364-373.
• Can, G., & Yücel, M. A. (2019). Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Analitik Hiyerarşi Prosesi Kullanarak Rüzgâr Enerji Santralleri İçin Yer Tespiti, 17. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 25, 27.
• Demir, M. (2022). Kars ilinde rüzgâr enerjisi santrali kurulum potansiyeli taşıyan alanların CBS analizleri ve AHP yöntemi kullanılarak belirlenmesi. Türk Coğrafya Dergisi, (81), 157-172.
• Ekiz, S., Şirin, A. & Erener, A. (2022). En uygun rüzgâr enerji santrali yerlerinin coğrafi bilgi sistemleri ile belirlenmesi: Kocaeli ili örneği. Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi, 9 (1), 59-79. https://doi.org/10.9733/JGG.2022R0005.T
• Gülenç, İ. F., & Bilgin, G. A. (2010). Yatırım Kararları İçin Bir Model Önerisi: Ahp Yöntemi-A Model Proposal For Investment Decisions: Ahp Method. Öneri Dergisi, 9(34), 97-107.
• Hull, C. L., Stark, E. M., Peruzzo, S., & Sims, C. C. (2013). Avian collisions at two wind farms in Tasmania, Australia: taxonomic and ecological characteristics of colliders versus non colliders. New Zealand Journal of Zoology, 40(1), 47–62.
• Karabağ, N., Kayıkcı, C. B. Ç., & Öngen, A. (2019). % 100 Yenilenebilir Enerjiye Geçiş Yolunda Dünya Ve Türkiye. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (21), 230-240.
• Karipoğlu, F., Öztürk, S., & Genç, M. S. (2021). Determining Suitable Regions For Potential Offshore Wind Farms İn Bandırma Bay Using Multi-Criteria-Decision-Making Method. Mühendislik Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 123-132.
• Memduhoğlu, A., Özmen, G., Göyçek, G., & Kılıç, F. (2014). Rüzgar Türbini Kurulacak Alanların Cbs–Çok Ölçütlü Karar Analizi Kullanılarak Belirlenmesi: Davutpaşa Kampüsü. V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2014), 14-17 Ekim 2014, İstanbul.
• Özbahar, İ. & Gül, R. (2011). Hatay-Ziyaret Tepesi Rüzgâr Santralleri Bölgesinin Ornitolojik Değerlendirilmesi. 45
• Özşahin, E. (2014). Coğrafi Bilgi Sistemleri (Cbs) ve Analitik Hiyerarşi Süreci (Ahs) Kullanılarak Antakya (Hatay) Şehri’nde Kütle Hareketleri Duyarlılığının Değerlendirmesi. Ege Coğrafya Dergisi, 23(2), 19-35.
• Özşahin, E., & Kaymaz, Ç. K. (2013). Rüzgar Enerji Santrallerinin (Res) Yapım Yeri Seçimi Üzerine Bir Cbs Analizi: Hatay Örneği, Tübav Bilim Dergisi, 6(2),1-18.
• Saaty, T. L. (1986). Axiomatic Foundation of the Analytic Hierarchy Process. Management Science, 32(7), 841-855.
• Saaty, T. L. (2008). Relative measurement and its generalization in decision making why pairwise comparisons are central in mathematics for the measurement of intangible factors the analytic hierarchy/network process. RACSAM-Revista de la Real Academia de Ciencias Exactas, Fisicas y Naturales. Serie A. Matematicas, 102, 251-318.
• Sliz-Szkliniarz, B., & Vogt, J. (2011). GIS-based approach for the evaluation of wind energy potential: A case study for the Kujawsko–Pomorskie Voivodeship. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15(3), 1696-1707.
• Steward, T. J. (1992). A Critical Survey on the Status of Multiple Criteria Decision Making Theory and Practice. Omega, 20(5-6), 569-586.
• Şahin, M., & Toroğlu, E. (2020). Analitik Hiyerarşi Prosesi (Ahp) Kullanılarak Pınarbaşı İlçesi (Kayseri) Arazilerinin Tarımsal Uygunluk Derecelerinin Belirlenmesi. Türk Coğrafya Dergisi, (75), 119-130.
• Urfalı, T., & Eymen, A. (2021). CBS ve AHP Yöntemi Yardımıyla Kayseri İli Örneğinde Rüzgâr Enerji Santrallerinin Yer Seçimi. Geomatik, 6(3), 227-237. https://doi.org/10.29128/geomatik.772453
• URL-1: https://tr.wikipedia.org/wiki/Gemlik
• URL-2: https://repa.enerji.gov.tr/REPA/
• Uyan, M., & Yalpır, Ş. (2016). Çok Kriterli Karar Verme Modeli ve Cbs Entegrasyonu ile Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesislerinin Yer Seçimi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(3), 642-654.
• Ünal, Ö. F. (2012). Performans değerlemede analitik hiyerarşi prosesi (AHP) uygulamaları. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(1), 37-55.
• Xu, Y., Li, Y., Zheng, L., Cui, L., Li, S., Li, W., & Cai, Y. (2020). Site Selection Of Wind Farms Using Gıs And Multi-Criteria Decision Making Method İn Wafangdian, China. Energy, 207, 118222.
• Yağcı, C. & İşcan, F. (2021). GIS-based site suitability analysis of afforestation in Konya province, Turkey. Türkiye Coğrafi Bilgi Sistemleri Dergisi, 3 (2), 89-95.
• Yakşi, B. (2018). Bursa ili kıyı şeridi rüzgâr enerjisi potansiyel analizi (Master's thesis, Bursa Teknik Üniversitesi).
• Yeşilkaya, M. (2018). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ile Kâğıt Fabrikası Kuruluş Yeri Seçimi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(4), 31-44.
• Yıldız, S. S. (2021). Balıkesir ili rüzgâr hızı haritalarının hazırlanması ve rüzgâr enerjisi potansiyeli açısından incelenmesi. Geomatik, 6(3), 198-206. https://doi.org/10.29128/geomatik.737567