Silifke – Mut (Mersin) Karayolu T1-A Tünelinin Mühendislik Jeolojisi İncelemesi

Yıl 2023, Cilt: 57 Sayı: 1, 63 - 91, 03.07.2023

Mevlüt Çetinkaya Sedat Türkmen

Öz

Bu çalışma ile Silifke- Mut (Mersin) 1.kısım karayolu projesinde yer alan T1-A tünelinin mühendislik jeolojisi incelenmiş, tünelin jeolojik modellemesi yapılarak, tünel kazı ve destek sınıflaması belirlenmiştir. Tünel iki tüp şeklinde projelendirilmiş olup sol tüp uzunluğu 2865 m sağ tüp uzunluğu 2835 m’dir. Tünel güzergâhında genel olarak; erken-orta Miyosen yaşlı Mut formasyonuna ait kireçtaşı, killi kireçtaşı, marn ve killi kumtaşı birimler gözlenmektedir. Bu birimlerin sahip olduğu özelliklerin destek sistemi ile olan ilişkisi mühendislik jeolojisi perspektifinden ayrıntılı olarak incelenerek, tünel güzergâhında yapılan sondajlar ve laboratuvar deneyleri ile kazı çalışmaları irdelenerek tünelin içindeki birimlerin mühendislik davranışları karşılaştırılmıştır. Tünel güzergahındaki kayaçların mühendislik özellikleri, elde edilen sondaj verileri incelenmiş ve arazi gözlemleri yapıldıktan sonra üç ayrı kaya kütle sınıfı belirlenmiştir. Bu kesimlerde ayrı ayrı RMR ve Q sınıflaması yapılarak, NATM destek sınıfına göre 1. Kısım için C2, ikinci kısım için B3 ve 3. Kısım için B2 klasları elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tünel,, Kaya kütle sınıflaması,, Kazı destekleme

Teşekkür

Bu makale Mevlüt Çetinkaya'nın Yüksek Lisans tezinden yararlanılarak hazırlanmıştır.

Engineering Geological Study of Silifke – Mut (Mersin) Motorway T1-A Tunnel

Öz

In this study, the engineering geology of the T1-A tunnel in the Silifke-Mut (Mersin) 1st section motorway project was examined, the geological modeling of the tunnel were made and the tunnel excavation and support classification were determined. The tunnel is designed as two tubes and the left tube length is 2865 m, the right tube length is 2835 m. In general, on the tunnel route; Limestone, clayey limestone, marl and clayey sandstone units belonging to the early-middle Miocene age Mut formation are observed. The relationship between the features of these units and the support system was examined in detail from the perspective of engineering geology, the drillings and laboratory experiments on the tunnel route were examined and the engineering behaviors of the units inside the tunnel were compared. When the engineering properties of the rocks in the tunnel route were examined, three different rock classes were determined. By making separate RMR and Q classifications in these sections, C2 for the 1st section, B3 for the second section and B2 for the 3rd section were obtained according to the NATM support class.

Anahtar Kelimeler

Tunnel, Rock mass classification, Excavation support system

Kaynakça

• Akarsu, İ., 1960, Mut Bölgesinin jeolojisi. Maden Tetkik Arama Enst. Dergi. No. 54, s. 36-45
• Barton, N., Lien, R., 1974, Engineering Classifications of Rock Masses for the Design of Tunnel Support, Rock Mechanics 6:189-239.Barton, N., 1976, Recent Expriences with the Q-System for Tunnel Support, Proceeding of the Symposium Explorations for Rock Engineering 1:107-114.
• Barton, N., 1976, The Shear Strenght of Rocks and Rock Joints, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences and Geomechanics Abstracts, 13:255-279
• Barton, N.R., 2002. Some New Q-value Correlations to Assist in Site Characterization and Tunnel Design. International Journal of Rock Mechanics Mining Sciences 39 (2), 185-216.
• Bieniawski, T., 1973, Engineerin Classifications of Jointed Rock Masses, Transaction of South African Institution of Civil Engineering, 15:335.
• Bieniawski, T., 1989, Engineering Rock Mass Classifications, John Wiley and Sons, 237.
• Bizon, G.; Bizon. J. J.; Feinberg. H. ve öztemur, E., 1974, Antalya, Mut, Adana havzaları Tersiyer biyostratigrafisi ve mikropaleontolojisi yenilikleri: Türkiye ikinci Petrol Kongresi Tebliğleri, 217-218, Ankara.
• Çetinkaya, M. 2022. Silifke –Mut (Mersin) Karayolu T1-A Tünelinin Jeoteknik Değerlendirilmesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 93 s. ADANA.
• Deere, D.U., Miller, R.P., 1966. “Engineering Classification And Index Properties For Intact Rock”, Tech.Rept. No AFWL-65-116, Air Force Base, New Mexico.
• Demirtaşlı, E., 1973, Bolkar dağlarının jeolojisi Cumhuriyetin 50. Yılı Yerbilimleri Kongresi Teb., s. 42J.57
• Demirtaşlı, E., 1984, Stratigraphy and tectonics of the area between Silifke and Anamur, Central Taurus Mountains, Geology of the Taurus Belt, Inter. Symp., 125-142, Ankara
• Gedik, A., Birgili, Ş., Yılmaz, H. ve Yoldaş, R., 1979: Mut-Ermenek-Silifke yöresinin jeolojisi ve petrol olanakları, Türkiye Jeol. Kur. Bülteni, C.22, s.7-26, Ankara.
• Gökten, E., 1976, Silifke yöresinin temel kaya birimleri ve Miyosen stratigrafisi Türkiye Jeol. Kur. Bült, 19, 2, s. 117-126.
• Grimstad, E., Barton, N., 1993, Updating the Q-System for NTM, Proceeing of the International Symposium Concrete-Modern Use of Wet Mix Sprayed Concrete for Underground Support, Norveç
• Hoek, E. & Brown, E.T., 1980, a) Underground excavations in rock. London, Inst. Min. Metall.
• Hoek, E. & Brown, E.T., 1980, b) Empirical strength criterion for rock masses. J.Geotech Eng. Div., ASCE, 106 (GT 9), 1013-1035
• Hoek, E., Diederichs, M.S., 2006. Empirical estimation of rock mass modulus. International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 43. 203-215.
• ISRM, 1981. Rock characterization, testing and monitoring. In: Brown, E.T. (Ed.), International Society for Rock Mechanics (ISRM) Suggested Methods. Pergamon, Oxford. 211 pp..
• Karayolları Teknik Şartnamesi, 2013. Karayolları Genel Müdürlüğü. Ankara.
• Korkmaz, S., ve Gedik, A., 1990, Mut-Ermenek-Silifke (Konya-Mersin.) havzasında ana kaya fasiyesi ve petrol oluşumunun organik jeokimyasal yöntemlerle incelenmesi, Türkiye Jeoloji Bülteni, 33, 29-37. Mühendisleri Odası Yayınları, No:60, Ankara.
• Nieoff, W., 1960, Mut 126/1 numaralı harita paftasının revizyon neticeleri hakkında rapor. Maden Tetkik Arama Enst. Der. Rap. No. 3390
• Özer, B., Duval, B.B., Courrier, P. ve Letouzey, J., 1974. Antalya-Mut-Adana Neojen havzalar› jeolojisi. Türkiye 2. Petrol Kongresi Bildiriler Kitab›, 57-81.
• Özgül, N., 1971, Orta Torosların kuzey kesiminin yapısal gelişiminde blok hareketlerinin Türkiye Jeol. Kur. Bült. 14, 75-87.
• Rabcewicz, L., 1964. The New Austrian Tunneling Method, Water Power, 453-457. Sezer, S., 1970, The Miocene stratigraphy of Mut region, southern Turkey (Doktora tezi). Bırkbeck college London University.
• Terzaghı K., 1946. Introduction to Tunnel Geology. Rock tunneling with steel supports.
• Ulusay ve Sönmez, 2002, Kaya Kütlelerinin Mühendislik Özellikleri, Jeoloji