New Honorary Inscriptions from Aizanoi

Yıl 2023, Cilt: 25, 69 - 75, 16.05.2023

Pınar Özlem Aytaçlar

https://doi.org/10.37095/gephyra.1254915

Öz

In this paper, four new honorific inscriptions from Aizanoi are presented. All of the inscriptions have been found in Çavdarhisar during the excavation seasons of 2021 and 2022 and excluding n. 2, the stones are rectangular bomos-type statue bases. Inscriptions are dated to the Roman Imperial Period. N.1 is the honorary inscription of Lucius Claudius Lepidus who was the life-long high priest of the emperor in the reign of Commodus. He was the chief priest of Asia and the neokoros of the temples in Smyrna. The inscription was erected by the phyle Asklepias, the name of which first came into light due to the excavations in the theater in 2020. N. 2 is a honorific inscription of a chreophylakes whose name is unfortunately missing. Chreophylakia was a prominent public office in Aizanoi, as seen in the honorific inscriptions of the city’s elite citizens. N. 3 and n. 4 are rectangular bomos-type statue bases. Both of them are honours of the “πατρίς”. Although ἡ πατρὶς occurs frequently in the inscriptions of Aizanoi, it was in the nominative case in only two published examples. N. 3 belongs to Philiskos, son of Philiskos, the ephebos. Finally, n. 4 is the statue base of Neikostratos, son of Dionysios, the stephanephoros, honoured by his fatherland.

Anahtar Kelimeler

Aizanoi, Phrygia, honorary inscriptions, Roman Imperial Period

Aizanoi’dan Yeni Onurlandırma Yazıtları

Öz

Bu makalede, 2021 ve 2022 kazı sezonları sırasında Aizanoi antik kentinde bulunmuş olan dört adet onurlandırma yazıtı ele alınmaktadır. 2 no.lu yazıt dışında tümü dörtgen bomos tipi heykel kaideleridir ve Roma İmparatorluk dönemine tarihlenmektedirler.
1 no.lu yazıt imparator Commodus’un ömür boyu başrahibi, Asia başrahibi ve Smyrna’daki tapınakların neokorosu olan Lucius Claudius Lepidus’a aittir. İsa’dan sonra 2. yüzyılın 3. çeyreğine tarihlenir. Lepidus, Aizanoi’da, stephanephoros ve agonothetes olarak bir dizi heykel kaidesi ile onurlandırılmıştır. Bunlardan Herakleia ve Hadriane phyleleri tarafından gerçekleştirilmiş olanları bilinmekteydi. Bu yeni yazıt ile birlikte, Lepidus’u onurlandıran Aizanoi phyleleri arasına Asklepias phylesi de katılmış olmaktadır. Asklepias phylesi, adına ilk olarak 2020 yılında tiyatroda yapılan kazılarda rastlanan phyle idi. Yazıtın çevirisi şu şekildedir:
“Hayırlı olsun! Asklepias phylesi, İmparatorun arkhineokoros’u ve hayat boyu rahibi, başrahip, şehrin prytanis’i, Smyrnalıların parlak şehrindeki tapınakların başrahibi, vatanı tarafından stephanephoros ve agonothetes olarak görevlendirilmiş olan hayırseveri L(ucius) Cl(audius) Lepidus’u (onurlandırdı). Phylarkhos’lar Appuleius oğlu Artemidoros ve Philokalos oğlu Iulianus iken...”
2 no. lu yazıt, khreophylakes olarak görev yapmış olan (---)nios’un Meclis ve Halk tarafından onurlandırılmasıdır. Khreophylakia memuriyeti, Aizanoi’da önde gelen memurluklar arasındadır ve kentin elit vatandaşlarının onurlandırma yazıtlarında karşımıza çıkmaktadır. Yazıtın çevirisi şöyledir:
“Meclis ve Halk, iki kez khreophylakes olarak görev yapmış olan Kleon torunu, Demetrios oğlu (----)nios’u, (iyi ve?) dürüst bir şekilde strategos’luk görevinde bulunduğu ve tüm (hayırseverlikleri?) için onurlandırdı.”
3 ve 4 no. lu yazıtlar bomos tipi heykel kaideleridir ve çağdaştırlar. Her iki yazıt da ἡ πατρὶς tarafından onurlandırılan kişilere aittir. 3 no.lu yazıtta, ephebos olan Philiskos onurlandırılmaktadır:
“Vatanı, Philiskos oğlu, ephebos Philiskos’u (onurlandırdı).”
4 no. lu yazıt ise vatanı tarafından onurlandırılan stephanephoros Neikostratos’a aittir:
“Vatanı, Dionysios oğlu, stephanephoros Neikostratos’u (onurlandırdı).”

Anahtar Kelimeler

Aizanoi, onurlandırma yazıtları, Phrygia, Roma İmparatorluk dönemi.

Kaynakça

• B. Burrel, Neokoroi: The Greek Cities and Roman Emperors, Brill, Leiden 2004.
• J.-L. Ferrary, Les mémoriaux de délégations du sanctuaire oraculaire de Claros, d'après la documentation conservée dans le Fonds Louis Robert, 2 vols. (Mémoires de l'Academie des inscriptions et Belles-Lettres, 49 [Paris, 2014]).
• S. J. Friesen, Twice Neokoros: Ephesus, Asia and the Cult of the Flavian Imperial Family, Religions in the Graeco-Roman World, vol. 116, 1993.
• W. Günther, “Ein Ehrendekret post mortem aus Aizanoi”, Istanbuler Mitteilungen 25 (1975), 351-6.
• W. Günther, “Eine neue Phyle in Aizanoi”, Ist. Mitt. XXVI (I976), 111-115.
• R. A. Kearsley, “M. Ulpius Appuleius Eurykles of Aezani: Panhellene, Asiarch and Arkhiereus of Asia”, Antichthon 21 (1987), 49-56.
• Ph. Le Bas and W. H. Waddington, Voyage archéologique en Grèce et en Asie Mineure, fait par ordre du gouvernement français pendant les années 1843 et 1844 III-1 (Paris 1870).
• A Lexicon of Greek Personal Names, Volume V.C: Inland Asia Minor, Eds.: J. S. Balzat, R.W.V. Catling, É. Chiricat, T. Corsten, Oxford 2018.
• Monumenta Asiae Minoris Antiqua, I-XI (London 1928-2013).
• M. Waelkens, B. Levick, S. Mitchell and J. Potter, Monumenta Asiae Minoris Antiqua Vol. IX: Monuments from the Aezanitis. Journal of Roman Studies Monographs 4 (1988).
• R. Naumann, Der Zeustempel zu Aezanoi nach den Ausgrabungen von D. Krencker und M. Schede bearbeitet und herausgegeben von R. Naumann, Deutsches arch. Inst., Denkmäler antik. Architektur XII (Berlin I979).
• Sylloge Nummorum Graecorum: Deutschland: Sammlung von Aulock, Verlag G. Mann, Berlin, 1957-81.
• P. Thonemann, “Phrygia: an anarchist history, 950 BC–AD 100”, in: Roman Phrygia. Culture and Society, Ed.: P. Thonemann, Cambridge 2013, 1-40.
• A. Türkan, “MS II. Yüzyılda Aizanoi-Roma İlişkileri: Tasfiye ve Yeni Düzen”, Archivum Anatolicum 15/1 (2021), 513-537.
• M. Wörrle, “Neue Inschriftenfunde aus Aizanoi I”, Chiron 22 (1992), 337-376.
• M. Wörrle, “Neue Inschriftenfunde aus Aizanoi VII: Aizanoi und Rom III. Der julisch-claudische Kaiserkult in Aizanoi”, Chiron 44 (2014), 439-512.