SPORCULARDA MANUEL TIP VE KAYROPRAKSİ İLKELERİYLE SAKROİLİAK DİSFONKSİYON TANISI

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 15 - 29, 12.04.2021

Hüseyin Nazlıkul Ayşen Türk Fatma Gülçin Ural Nazlıkul Yusuf Tamam Ferda Firdin Sibel Çağlar

Öz

Bu yazının amacı spor yaralanmalarında sakroiliak eklem (SİE) disfonksiyonuna ilişkin kraniokaudal ve dorsoventral disfonksiyon sürecini, biyomekanik mekanizmaları ve hastalık gelişim sürecindeki önemini manuel tıp ve kayropraktik diyagnoz yöntemleriyle birlikte göstermektir.
Sakroiliak eklem, bedenimizde yer alan en büyük ve düzensiz şekle sahip eklemdir. Omurgayı pelvise bağlarken, vertikal kuvvetleri omurgadan absorbe ederek alt ekstremitelere yükü transfer eder, bu nedenle işlevselliği kritik öneme sahiptir. Eklem güçlü kas ve ligaman yapıları ile çevrelenmektedir; kaslar eklemde oluşan dolaylı hareketlerden sorumluyken, ligamanlar eklem hareketini sınırlayıcı rol üstlenmektedir. Eklem ve bağlardaki zengin nöral ağ yapıları nedeniyle SİE lezyonlarında geniş bir ağrı paterni gözlenmekte, eklemdeki en ufak bir hareket kısıtlılığı sadece lokal sorunlarla sınırlı kalmayıp kompleks klinik tablolara da sebep olabilmektedir. SİE’nin hareket paternini anlamak için “Nutasyon” ve “Kontranutasyon” kavramlarına hakim olunmalıdır. Eklemin özellikleri ve hareket paterni nedeni ile bu eklem sorunlarını tespit etmekte altın standart bir yöntem olmadığı gibi, literatürde bu eklem ile ilintili 18 farklı ağrı tarifi bildirilmektedir. Sakroiliak disfonksiyon tanısında tek başına yetersizdir. Radyolojik incelemeler de SIE’in fonksiyonel değerlendirmesinde yeterli değildir. Manuel tıp, kayroprakside ve manuel terapi uygulamalarında kullanılan 3 farklı spesifik test kombinasyonu ile (Segmental hareket muayenesi, segmental irritasyon noktası testleri, fonksiyonel segmental irritasyon noktası üzerine provakasyon işlemleri) yapısal bozuklukları tespit etmek ve buna göre tedavi seçeneklerini belirlemek mümkün olmaktadır. Manuel tıp ve kayropraktik diagnoz yöntemlerinin pratik uygulamalarda yer alması ile hastayı bize getiren sorunun gerçek kaynağını bularak, kalıcı tedavi seçenekleri belirleyebiliriz. Sonuç olarak SİE rahatsızlıklarında; sorunla bağlantılı mekanizmaları birlikte değerlendirebilmek ve refleks yansımalarıyla tedaviyi bütünsellik içinde oluşturmak önemlidir. Sporculara ait kronik lokomotor sistem hastalıklarının tamamında, tanı ve tedavi sürecindeki kritik önemi nedeniyle, SİE muayenesi fizik incelemenin değişmez bir parçası olmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Sakroiliak eklem, kayropraksi, manuel tıp, manuel terapi

Kaynakça

• 1. Brolinson PG, Kozar AJ, Cibor G. Sacroiliac Joint Dysfunction in Athletes. Current Sports Medicine Reports. 2003;2:47-56.
• 2. Timm KE: Sacroiliac joint dysfunction in elite rowers. J Orthop Sports Phys Ther,1999,29:288–93.
• 3. Roth W, Schwanitz P, Pas P et al. Force-time characteristics of the rowing stroke and corresponding physiu logical muscle adaptations. Int ) Sports Med. 1993;14:32-4
• 4. Lindsay D, Meeuwisse WH, Vyse A, et al.: Lumbosacral dysfunctions in elite cross- country skiers. J Orthop Sports Phys Ther 1993, 18:580–5.
• 5. Barakatt E, Smidt GL, Dawson JD et al. Interinnominate Motion and Symmetry: Comparison Between Gymnasts and Nongymnasts. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy. 1996;23;309-19
• 6. DonTigny RL. Mechanics and treatment of the sacroiliac joint. J Manual Manip Ther. 1993;1:3-12.
• 7. Eder M, Tilscher H. In: Chirotherapie: Vom Befund zur Behandlung. 4th edition. Hippokrates, Stuttgart, 1998;1-253.
• 8. Bogduk N. The sacroiliac joint. In: Clinical Anatomy of the lumbar Spine and Sacrum. 4rd edition. Elsevier, 2005;173-83.
• 9. Wilke HJ, Fischer K, Jeanneret B et al: In-vivo-Messung der dreidimensionale Bewegung des Iliosakralgelenkes. Z Orthop Ihre Grenzgeb 1997;135:550-6.
• 10. Derbolowsky U Medizinisch-orthopädische Propädeutik für manuelle Medizin und Chirotherapie. Heidelberg, Fischer, 1976;1-120.
• 11. Janka M, Füssel S, Unterplaintner I et al. Iliosakralgelenk wird als. Übeltäter“ häufig übersehen. Orthopädie & Rheuma 2017;20:35-8.
• 12. Chirotherapie: Meta-Analyse sieht begrenzte Wirkung bei Kreuzschmerzen. https://www. aerzteblatt.de/nachrichten/74154/Chirotherapie-Meta-Analyse-sieht- begrenzte-Wirkung-bei-Kreuzschmerzen 12.04.2017.
• 13. Beyer WF. SIG-Dysfunktion. Manuelle Medizin 2012;50:293-6.
• 14. Schwarze M, Schenker A, Schiltenwolf M, et al. Iliosakralgelenk und Schmerz. Schmerz. 2020;34:357-68.
• 15. Klein P. Vortrag und persönliche Mitteilung (Literatur dort zit.). Biomechanik des lumbosakralen Überganges und des Beckens: was bleibt funktionsdiagnostisch? Jahreskonkgress Schweiz Gesellschaft für Manuelle Medizin SAMM, 26-28.11.2009.
• 16. Klein P, Sommerfeld P. Biomechanik der menschlichen Gelenke. Grundlagen, Becken, untere Extremität. München. Urban & Fischer. 2004;142-69.
• 17. Dvorák J, Dvorák V. Manual Medicine, Diagnostic. 2nd edition, Georg Thieme Verlag, Stuttgart New York. 1997;27-59.
• 18. Ernst E. Chiropractic: a critical evaluation. J. Pain Symptom Manage. 2008,35:544-62.
• 19. Frössler C, Moog F. Os sacrum- Heiliger Knochen? DWV Deutscher Wissenschaftsverlag. Fachprosaforschung Grenzüberschreitungen. 2010;6:25-45.
• 20. Heymann vW, Locher H, Böhni U, Habring M. Neuroanatomie Teil 1: Fakten und Hypothesen zu Afferenzen und Autonomer Steuerung. In: Manuelle Medizin 2011;49;473–80.
• 21. Rubinstein SM, van Middelkoop M, Assendelft WJJ, et al. Spinal manipulative therapy for chronic low-back pain. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2011;2:1465-858.
• 22. Stureson B, Selvik G, Uden A. Movements of the sacroiliac joint. A Roentgen stereophotogrammetric analysis. Spine. 1989;14:162-5
• 23. Nazlikul H. Koksalji Nöralterapiyle Çözümü. Barnat. 2007;3:8-16.
• 24. Rickenbacher J, Landolt AM, Therler K. Lanz Wachsmuth. Praktische Anatomie. Band II. Rücken, Springer, Berlin Heidelberg New York 1992.
• 25. Töndury G. Entwicklungsgeschichte und Fehlbildungen der Wirbelsäule. Die Wirbelsäule in Forschung und Praxis. Band VII. Stuttgart: Hippokrates 1958.
• 26. Dreyfuss P, Michaelsen M, Pauza K, et al. The value of medical history and physical examination in diagnosing sacroiliac joint pain. Spine 1996;21:2594-602.
• 27. Vleeming A, Schuenke M, Masi A, et al. The sacroiliac joint: an overview of its anatomy, function and potential clinical implications. J Anat 2012;221:537-67.
• 28. Windisch G, Braun EM, Anderhuber F. Piriformis muscle: clinical anatomy and consideration of the piriformis syndrome. Surg Radiol Anat 2007;29:37-45.
• 29. Nazlıkul H. SİE Diagnoz Eğitim Görselleri