Spor Yapan ve Yapmayan Bireylerde Şiddet Davranışı Sıklığının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 22 - 29, 30.06.2023

Deniz Kaptan Alparslan Gazi Aykın Hilal İci Elmirhan Sinan

Öz

Gerek toplumu oluşturan bireyler, gerekse toplumu yöneten bireyler açısından, sporun şiddetten uzak, birlik ve kardeşlik içerisinde bir toplum yaratmada etkili bir araç olarak kullanılabileceği yönünde yaygın bir algı vardır. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı; spor yapan ve yapmayan bireylerde şiddet davranışı sıklığı açısından bir farklılık olup olmadığını ortaya koymaktır.
Hatay ilinde yaşayan 18 yaş ve üstü 300 yetişkin bireye gönüllülük ilkesi doğrultusunda uygulanan anket, kişisel bilgilerin yanı sıra Taşkesen ve Özpolat (2020) tarafından geliştirilen ve tek boyuttan oluşan Şiddet Davranışı Sıklığı Ölçeğini içermektedir.
Katılımcıların spor yapma durumuna, cinsiyete ve spor yapma sıklığına göre şiddet davranışı sıklıkları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilememiştir (p>,05). Ankete katılan bireylerin spor yapma yılı açısından şiddet davranışı sıklıkları arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir (p<,05).
İstatistiksel olarak 5 yıl ve üzeri spor yapan bireylerin şiddet davranışı sıklıklarının 1-2 yıl spor yapan bireylere oranla daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Spor yapan ve yapmayan bireylerin şiddet davranışı sıklığına ilişkin puan ortalamalarının birbirine çok yakın olması ve aralarında istatistiksel bir farkın olmayışı; istatistiksel bir fark olmasa da, spor yapma sıklığı en yüksek sporcuların şiddet davranışı sıklıklarına ilişkin puan ortalamalarının diğer sporculara oranla daha yüksek olması, sporun şiddeti önlemede yeterince etkin bir araç olarak kullanılamadığına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Spor, sporcu, şiddet davranışı

Teşekkür

8-10 Mayıs 2023 tarihleri arasında gerçekleşen 15. Ulusal Spor Bilimleri Öğrenci Kongresinde sözel sunumu yapılan bu makaleye katkı sunan ve yazar olarak bu çalışmada yer alan depremzede öğrencilerime teşekkür ederim.

Kaynakça

• Aygen, M., Açık, Y. (2014). Elazığ ilinde gençlerde şiddete başvurma ya da maruz kalma sıklığı, etkileyen faktörler ve öfke ile ilişkisi. Kocaeli Tıp Dergisi, 3, 8-17.
• Fişek, K. (1980). Devlet politikası ve toplumsal yapıyla ilişkileri açısından spor yönetimi Dünyada-Türkiye‟de. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Gül, A.N. (2022). Üniversite öğrencilerinin sporda şiddet ve holiganizm eğilimlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kütahya.
• Gür, B. (2015). Evrensel bir sorun: Sporda şiddet. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kahya, Y. (2018). Medyanın Gençler Üzerinde Sosyal Sapma ve Şiddet Bağlamında Etkileri. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 45, 43-57.
• Smith-Khuri, E., Iachan, R., Scheidt, P.C., Overpeck, M.D., Gabhainn, S.N., Pickett, W., Harel, Y. (2004). A Cross-national study of violence-related behaviors in adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med., 158, 539-544.
• Subaşı, N., Akın, A. (2003). Kadına yönelik şiddet; nedenleri ve sonuçları. Akın A (Editör). Toplumsal cinsiyet, sağlık ve kadın. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Şahin, H. (2006). Öfke denetimi eğitiminin çocuklarda gözlenen saldırgan davranışlar üzerindeki etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 47-61.
• Şeker, R. (2011). Lise ve üniversite düzeyinde öğrenim gören gençlerin, sporda şiddet ve istenmeyen davranışlara karşı görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Tabachnick, BG., Fidell, LS. (2013). Using Multivariate Statistics. Pearson, Boston.
• Tambağ, H., Can, R., Erenoğlu, R., &Özbay, R. (2018). Hemşirelerin iş yerinde karşılaştıkları psikolojik şiddet davranışlarının incelenmesi. Bakırköy Tıp Dergisi, 14(1), 24-30.
• Taşkesen, O., Özpolat, A.R. (2020). Şiddet davranışı sıklığı ölçeğinin psikometrik özellikleri. Sinerji Uluslararası Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 17-26.
• Türkmenoğlu, B., Sümer, H.E. (2017). Sivas il merkezi sağlık çalışanlarında şiddete maruziyet sıklığı. Ankara Med J., 17(4), 216-225.
• Uysal, A., Bayık Temel, A. (2009). Şiddet karşıtı eğitim programının öğrencilerin çatışma çözüm, şiddet eğilimi ve şiddet davranışlarına yansıması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 20-30.
• Ünlü, A., Evcin, U., Burakgazi Yılmaz, H., &Dalkılıc, A. (2013). İstanbul devlet liselerinde suç ve şiddet yaygınlığı: Okul türlerinin karşılaştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14, 152-160.
• Wojciechowski, T.W. (2021). The role of ADHD in predicting the development of violent behavior among juvenile offenders: participation versus frequency. Journal of Interpersonal Violence, 36(1-2), 626-642.
• Ziyagil, M.A., Bilir, P., Çekin, R., &Sayın Temur, C. (2012). Türkiye’de sporda saldırganlık, şiddet ve çözüm önerileri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-14.