Ambalaj Tasarımında İnovasyon ve İleri Dönüştürülmüş Ambalajlı Ürünlerine Yönelik Tüketici Tutumu ile Satın Alma Niyeti Arasındaki İlişki

Yıl 2023, , 126 - 143, 31.12.2023

Süleyman Barutçu , Hatice Gökkaya

https://doi.org/10.31006/gipad.1396837

Öz

Ambalaj tasarımında yenilik arayışları, sürdürülebilirlik ve ileri dönüşüm kavramlarının daha fazla gündeme gelmesine neden olmuştur. Bu çalışmanın amacı, sürdürülebilir ambalaj tasarımında yenilikçi ileri dönüşümün önemini ortaya koymak ve tüketicinin ileri dönüştürülmüş ambalajlı ürün satın alma niyetini belirlemektir. Kolayda örneklem yöntemiyle seçilen 392 katılımcı üzerinde yapılan tanımlayıcı araştırma sonucuna göre; yeşil tüketici değerleri, çevre bilinci, sürdürülebilir ambalaj bilinci, sürdürülebilir ambalaja yönelik tutum ve ileri dönüştürülmüş ambalaj ürünlerini satın alma niyeti arasında pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, sürdürülebilir ambalaja yönelik tutum ve sürdürülebilir ambalaj farkındalığı arttıkça ileri dönüşümlü ambalaj ürünlerini satın alma niyetinin de artacağı sonucuna varılmıştır. Ancak, tüketicilerin ileri dönüşümlü ambalaj ürünlerini satın alma davranışlarında ve satın alma niyetlerinde fiyatın da önemli olduğu göz önünde bulundurulmalı ve yenilikçi ileri dönüştürülmüş ambalaj tasarımlarının maliyetinin, sağlanan değeri aşmaması sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Yenilik, Ambalaj Tasarımı, Sürdürülebilir Ambalaj, İleri Dönüşüm, Ambalajda İleri Dönüşüm

Innovation in Packaging Design and the Relationship between Consumer Attitude towards Upcycled Packaging Product and Purchase Intention

Öz

The searches for innovation in packaging design have led to the concepts of sustainability and upcycling. The aims of this study are to reveal the importance of innovative upcycling in sustainable packaging design and to determine the consumer intention to purchase products with upcycled packaging. According to survey result of the descriptive research conducted on 392 participants selected by convenience sampling method, it is found that there is a positive relationship between green consumer values, environmental awareness, sustainable packaging awareness, attitude towards sustainable packaging and intention to purchase upcycled packaging products. Moreover, it has also been revealed that when attitude towards sustainable packaging and sustainable packaging awareness are increased, the intention to purchase upcycled packaging products will be also increased. However, it should be considered that price is also important in consumers' purchasing behavior and purchase intentions for upcycled packaging products and ensured that the cost of innovative upcycled packaging designs does not exceed the value provided.

Anahtar Kelimeler

Innovation, Packaging Design, Sustainable Packaging, Upcycling, Upcycled Packaging

Kaynakça

• Altunışık, R., Özdemir, Ş. ve Torlak, Ö. (2016). Pazarlama ilkeleri ve yönetimi. Beta Yayıncılık. İstanbul, 339-361.
• Arköse O. (2004). Yaratıcılığa ve yeniliğe yönlendirici örgüt yapısı. (Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Arslan, H. ve Barutçu, S. (2019). İleri dönüşümlü ambalaj tasarımlı ürünlere yönelik tüketici tutumu ve satın alma niyeti ilişkisi. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 6(2), 92-110. https://doi.org/10.34232/pjess.643575
• Aygün, E. (2007). Ambalajın tüketici satın alma davranışı üzerindeki etkisi: Gıda maddeleri üzerinde bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Bohlen, G., Schlegelmilch B. ve Diamantopoulos, A. (2010). Measuring ecological concern: A multi‐construct perspective. Journal of Marketing Management, 9(4), 415-430. https://doi.org/10.1080/0267257X.1993.9964250
• Bridgens, B., Powell M., Farmer G., Walsh CL., Reed E., Royapoor M., Gosling P., Hall J. ve Heidrich, O. (2018). Creative upcycling: Reconnecting people, materials and place through making. Journal of Cleaner Production, 188, 145-154. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.03.317
• Bülbül, H. (2003). Rekabet üstünlüğü sağlamada ürün ve süreç yeniliği: Bilişim teknolojileri uygulaması. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Cooper, S., Skelton, A.C., Owen, A., Densley-Tingley, D. ve Allwood, J. M. (2016). A multi-method approach for analysing the potential employment impacts of material efficiency. Resources Conservation and Recycling, 109, 54-66. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2015.11.014
• Çınar, S. (2017). Tüketicilerin yeşil ürün satın alma eğilimlerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Elçi, Ş. (2007). İnovasyon kalkınmanın ve rekabetin anahtarı. Meteksan Bilişim Grubu, Ankara.
• Erkınay, B. (1996). Gıda ürünlerinde ambalajın tüketici algılaması üzerindeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erman, H. (2019). Sürdürülebilirlik kim için? BIST-30 şirketlerinin sürdürülebilirlik raporlarının incelenmesine yönelik nitel bir araştırma. 18. Uluslararası İşletmecilik Kongresi, 18:2205-2212.
• Ferrara G. (2019). Product design and sustainability, https://www.academia.edu/39046105/Product_Design_and_Sustainability_A_few_thoughts_Giulia_Ferrara (04.01.2020).
• Geambasu, G. (2017). Packaging Design. Journal of Industrial Design & Engineering Graphics, 12, 21-24.
• Gouda, S., Swami, S. ve Ghosh, D. (2019). Upcycling can take sustainable supply chains beyond recycling. Supply Chain Management Review, 6-7.
• Grundey, D. (2010). Functionality of product packaging: Surveying consumers’ attitude towards selected cosmetic brands. Economics & Sociology, 3(1), 87-103.
• Haws, K., Winterich, K. ve Naylor, R. (2014). Seeing the World Through GREEN-tinted Glasses: Green consumption values and responses to environmentally friendly products. Journal of Consumer Psychology, 24(3), 336-354.
• Holdway, R., Walker, D. ve Hilton, M. (2002). Eco-design and successful packaging. Design Management Journal, Former Series, 13, 45-53.
• Jiang, XU ve Ping, GU. (2015). Five principles of waste product redesign under the upcycling concept. International Forum on Energy, Environment Science and Materials, 1238-1243.
• Jung, H., Shin, G., Kwak, H., Hao, L. T., Jegal, J., Kim, H. J., ... ve Oh, D. X. (2023). Review of polymer technologies for improving the recycling and upcycling efficiency of plastic waste. Chemosphere, 320, 1-15.
• Junge, M., Severgnini, B. ve Sorensen, A. (2016). Product-marketing innovation, skills and firm productivity growth. Review of Income and Wealth Series, 62(4), 724-757. https://doi.org/10.1111/roiw.12192
• Karaca, Ş. (2013). Tüketicilerin yeşil ürünlere ilişkin tutumlarının incelenmesine yönelik bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 13(1), 99-111.
• Khan, A. ve Tandon, P. (2018). Design from discard: A method to reduce uncertainty in upcycling practice. Design and Technology Education: An International Journal, 23(2), 129-153. https://eric.ed.gov/?id=EJ1184357
• Kim, S. ve Seock, Y. K. (2009). Impacts of health and environmental consciousness on young female consumers’ attitude towards and purchase of natural beauty products. International Journal of Consumer Studies, 33, 627–638.
• Kotler, P. (1988). Marketing Management, 6th ed. Prentice-Hall International, Englewood Cliffs, N.J. USA.
• Lewis, H., Fitzpatrick L., Verghese, K., Sonneveld, K. ve Jordon, R. (2007). Sustainable packaging redefined. Sustainable Packaging Alliance, 1-26. http://www.helenlewisresearch.com.au/wp-content/uploads/2012/03/Sustainable-Packaging-Redefined-Nov-2007.pdf
• OECD (2005). Oslo kılavuzu: Yenilik verilerinin toplanması ve yorumlanması için ilkeler, TÜBİTAK, Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü.
• Özçuhadar, T. (2007). Sürdürülebilir çevre için enerji etkin tasarımın yaşam döngüsü sürecinde incelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Padki, S. (2008). Setting a brand apart through effective sustainable packaging. https://www.packworld.com/machinery/coding-printing-labeling/article/13344368/setting-a-brand-apart-through-effective-sustainable-packaging (15.03.2020).
• Potincu, L., Foriş, T. ve Potincu, C. R. (2018). Analysis of packaging and packaging waste management, in the context of sustainable development. Bulletin of the Transilvania University of Braşov, Series VII: Social Sciences and Law, 11(2): 155-164.
• Satheesan, A. (2021). Designing for second life: Systemic design for sustainable packaging in appliance manufacturing industry. In State-of-the-Art Upcycling Research and Practice: Proceedings of the International Upcycling Symposium, June 2020, Cham: Springer International Publishing, 15-18.
• Scott, L. ve Ellis, D. (2014). Consumer understanding, perceptions and behaviours with regard to environmentally friendly packaging in a developing nation. International Journal of Consumer Studies, 38, 642-649.
• Sonneveld, K., Jame, K., Fitzpatrick, L. ve Lewis H. (2005). Sustainable packaging: How do we define and measure it. 22nd IAPRI Symposium, 1-9.
• Stosic, B. ve Milutinović, R. (2017). Key issues to improve innovation project excellence. Key Issues for Management of Innovative Projects, 1-25.
• Sung, K. (2017), Sustainable production and consumption by upcycling- understanding and scaling-up niche environmentally significant behaviour. (The Degree of Doctor of Philosophy), Nottingham Trent University School of Architecture.
• Sustainability Dictionary (2023) https://sustainabilitydictionary.com/2005/12/04/upcycle/ (25.05.2023)
• Szaky, T. (2014). Outsmart Waste. Berrett-Koehler Publisher, San Francisco, https://www.bkconnection.com/static/Outsmart_Waste_EXCERPT.pdf (04.01.2020).
• Şen, H., Kaya, A. ve Alpaslan, B. (2018). Sürdürülebilirlik üzerine tarihsel ve güncel bir perspektif. Ekonomik Yaklaşım, 29(107), 1-47. http://dx.doi.org/10.5455/ey.39101
• Şen, M. (2007). Ambalaja yönelik tüketici tutumları ve bir uygulama, (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tek, Ö. B. (1999). Pazarlama ilkeleri, İstanbul: Beta Yayınları.
• Uyar, A. (2019). Yeşil satın alma davranışı belirleyen unsurların yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 77, 15-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosekev/issue/71512/1150326
• Üçüncü, M. (2000). Gıdaların ambalajlanması, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Yücel, T. (2016). Sürdürülebilirlik ve kurumsal sürdürülebilirlik kavramının incelenmesi ve muhasebe ile ilişkisi: Teorik bir araştırma. Kesit Akademi Dergisi (The Journal of Kesit Academy), 2(5), 158-181.