Siyaset ve Nostalji: Geçmişin Bir Propaganda Unsuru Olarak Kullanımı

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 29, 54 - 70, 31.12.2024

Mehmet Emin Satır

Öz

Kapsayıcı bir kavram olarak siyaset, toplumsal alanda varlık gösteren tüm kurum ve yapılarla ilişki içerisindedir. Siyasetin temas ettiği ve dönüştürücü etkisini uyguladığı alanlardan birisinin ise bellek olduğunu belirtmek gerekmektedir. Bellek ve siyaset arasındaki ilişki farklı biçimlerde tezahür edebilmektedir. Nostalji ve geçmiş zamanın etkin kullanımını bu ilişki ekseninde değerlendirmek gerekmektedir. Geçmiş zamana duyulan özlem olarak nitelendirilen nostalji, siyaset alanı çerçevesinde ele alındığında kurucu bir role bürünebilmekte ve toplumsal ethosu şekillendirebilmektedir. Nostaljik bir söylem oluşturularak geçmiş zaman idealize edilebilmekte ve şimdiki zamanın gereklilikleri doğrultusunda geçmiş, yeniden inşa edilebilmektedir. Bu noktadan hareketle nostaljinin siyasetle güçlü bir ilişkiye girebildiği ifade edilebilir. Özellikle propaganda gibi siyasal iletişimin alanına giren konularda nostalji, işlevsel bir araca dönüşmekte ve bir propaganda unsuru olarak kullanılabilmektedir. Bu bağlamda değerlendirildiğinde nostaljinin geçmişe yönelik salt bir özlem olmadığını aynı zamanda siyasetin bir unsuru olarak da işlevsel olabildiğini ifade etmek mümkündür. Dolayısıyla yapılmış olan bu çalışmanın amacı, siyaset ve nostalji arasındaki ilişkinin çerçevesini belirginleştirerek nostaljinin bir propaganda aracı olarak kullanılabileceğini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Siyaset, Nostalji, Geçmiş, Propaganda, Bellek

Kaynakça

• Becker, T. (2023). Yesterday: A new history of nostalgia. Harvard University Press.
• Berry, D. (2020). On nostalgia. Coach House Books.
• Bonnett, A. (2010). Left in the past: Radicalism and the politics of Nostalgia. Continuum Publishing.
• Boym, S. (2009). Nostaljinin geleceği. (F. B. Aydar, Çev.). Metis Yayınları.
• Brigard, F. D. (2018). Nostalgia and mental simulation. In A. Godlib (Ed.), Moral psychology of saddness (ss. 155-181). Rowman & Littlefield Publishing.
• Brown, J. A. C. (1963). Techniques of persuasion: From Propaganda to brainwashing. Penguin Books.
• Cantril, H. (1938). Propaganda analysis. The English Journal, 27(3), 217-221.
• Cassin, B. (2018). Nostalji: İnsan ne zaman evindedir? Odysseus, Aeneas, Arendt. (S. Kıvrak, Çev.). Kolektif Kitap.
• Clark, T. (2017). Sanat ve propaganda: Kitle kültürü çağında politik imge. (E. Hoşsucu, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Cooter, A. (2024). Nostalgia, nationalism, and the US militia movement. Routledge Press.
• Çankaya, E. (2019). Siyasal iletişim: Dünyada ve Türkiye’de. İmge Kitabevi.
• Ellul, J. (1973). Propaganda: The formation of men’s attitudes. Vintage Books.
• Furedi, F. (2017). Korku kültürü. (B. Yıldırım, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Henneböhl, D. (2023). Taking back control of the nation and its history: Contemporary fiction’s Engagement with nostalgia in brxit Britain. Brill Fink Publications.
• Jowett, G. & O’Donnel, V. (2012). Propaganda and persuasion. Sage Publications.
• Mastroianni, A. (2023). Your brain has tricked you into thinking everything is worse. https://www.nytimes.com/2023/06/20/opinion/psychology-brain-biased-memory.html
• Mercieca, J. (2023). The propaganda power of nostalgia. https://resolutesquare.com/articles/3eoQx1jFdLsZJcGui5WYtg/the-propaganda-power-of-nostalgia
• Moore, C. (2010). Propaganda prints: A history of art in the service of social and political change. A&C Black. Qualter, T. H. (1980). Propaganda teorisi ve propagandanın gelişimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 35(1), 255-307.
• Quill, L. (2024). Nostalgia and political theory. Routledge Press.
• Routledge, C. (2016). Nostalgia: A psychological resource. Routledge Press.
• Stauth, G. & Turner, B. (1997). Nietzsche’nin dansı. (M. Küçük, Çev.). Ark Yayınları.
• Stivers, R. (2012). The media creates us in its image. Bulletin of Science, Technology & Science, 32(3), 203-212.
• Tarhan, N. (2011). Psikolojik savaş. Timaş Yayınları.
• Traverso, E. (2013). Savaş alanı olarak tarih: 20. yüzyılın zorbalıklarını yorumlamak. (O. S. Binatlı, Çev.). İletişim Yayınları.
• Traverso, E. (2018). Solun melankolisi: Marksizm, tarih ve bellek. E. Ersavcı, Çev.). İletişim Yayınları.
• Wade, K., Garry, M., Read, D. & Lindsay, S. (2002). A Picture is worth a thousand lies: using false photographs to create false childhood memories. Psychonomic Bulletin & Review, 9, 597-603.
• Wildschut, T., Sedikides, C., Arndt, J. & Routledge, C. (2006). Nostalgia: content, triggers, functions. Journal of Personality and Social Psychology, 91, 975–993.